Śmigiel

Śmigiel

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Urząd Miejski
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	kościański
Gmina	Śmigiel
Prawa miejskie	przed 1400
Burmistrz	Małgorzata Adamczak
Powierzchnia	5,3 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	5675[1] 1 070,8 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 65
Kod pocztowy	64-030
Tablice rejestracyjne	PKS
Położenie na mapie gminy Śmigiel Śmigiel
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Śmigiel
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Śmigiel
Położenie na mapie powiatu kościańskiego Śmigiel
52°00′33″N 16°31′07″E/52,009167 16,518611
TERC (TERYT)	3011054
SIMC	0954656
Urząd miejski Pl. Wojska Polskiego 6 64-030 Śmigiel
Strona internetowa

Dokument cechowy ze Śmigla – 1644 r. (miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu)

Kaplica na cmentarzu ewangelickim

Jeden z dwóch zrekonstruowanych śmigielskich wiatraków

Śmigiel (niem. Schmiegel) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Śmigiel. Nazywane jest miastem wiatraków ze względu na dawne tradycje młynarskie oraz sprzyjające warunki, dzięki którym, zgodnie z legendą, niegdyś w Śmiglu stało niemal 100 wiatraków^[2].

Nadanie praw miejskich przed 1400 rokiem^[3]. W czasie wojny trzynastoletniej Śmigiel wystawił w 1458 roku 7 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku^[4].

Założony w latach 70. XVI w. przez ówczesnego właściciela miasta Eliasza Arciszewskiego zbór braci polskich w Śmiglu, był jednym z głównych ośrodków braci polskich w Polsce.

31 marca 2011 miasto liczyło 5613 mieszkańców^[5].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. leszczyńskiego.

Miasta partnerskie

• Kamenice nad Lipou – w powiecie Pelhřimov, w kraju Wysoczyna, w Czechach
• Balatonfűzfő – w komitacie Veszprém, w powiecie Balatonalmádi, na Węgrzech
• Neufchâteau – w departamencie Vosges, w regionie Lotaryngia, we Francji

Gospodarka

Ośrodek usługowy regionu, uprawy warzyw i owoców (truskawek, pomidorów, pieczarek); drobny przemysł spożywczy i meblowy.

Demografia

• Piramida wieku mieszkańców Śmigla w 2014 roku^[1].

Zabytki

Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej z XV w.

• kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej (gotycki) z XV w.
• kościół cmentarny pw. św. Wita z 1769, odrestaurowany w 1908
• poewangelicki kościół św. Stanisława Kostki (klasycystyczny) z 1830 (wieża z 1869)
• budynki dawnego browaru z 1894
• budynek poczty
• wiatraki
• Śmigielska Kolej Dojazdowa
• gazownia miejska z 1902

Transport

Obok miasta przebiega obwodnica będąca fragmentem drogi ekspresowej S5 relacji Świecie – Lubawka (E261), przed Śmiglem kończą swój bieg drogi wojewódzkie nr 309 i 312, a w odległości 5 km linia kolejowa Poznań – Leszno.

Przez miasto przebiega wąskotorowa Śmigielska Kolej Dojazdowa.

Sport

W mieście funkcjonuje klub piłkarski „Pogoń 1929 Śmigiel”^[6], rozgrywający w sezonie 2009/2010 mecze w klasie okręgowej grupa Leszno^[7].

Honorowi obywatele miasta Śmigla

• Prof. dr hab. Tadeusz Mendel – rektor Wyższej Szkoły Marketingu i Zarządzania w Lesznie; związany też z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu; mieszka w Śmiglu od urodzenia.
• Prof. dr hab. Eugeniusz Grys – światowej sławy ginekolog związany z Akademią Medyczną im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; urodzony w Śmiglu.
• Stefan Grys – doktor chemii i prezes leszczyńskiego Akwawitu; urodził się i dzieciństwo spędził w Śmiglu.
• Bronisława Kus – inicjatorka zawiązania partnerskich stosunków pomiędzy Śmiglem i miastem Neufchâteau we Francji; mieszkała w Śmiglu.
• Krzysztof Jasiński, dyrektor i założyciel krakowskiego Teatru Stu; przez kilka lat mieszkał w Śmiglu.
• Prof. dr hab. Kazimierz Przyszczypkowski – prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; urodził się i mieszkał w Śmiglu.
• Prof. zw. dr hab. Stefan Abt – były rektor Poznańskiej Wyższej Szkoły Biznesu i Języków Obcych w Poznaniu, związany też z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu; urodził się i przez pewien czas mieszkał w Śmiglu^[8].

Znane osoby związane ze Śmiglem

Zobacz też

Centrum miasta i poewangelicki kościół św. Stanisława Kostki z XIX w.

• Pierwsze masowe egzekucje w ramach operacji Tannenberg
• Synagoga w Śmiglu
• Cmentarz żydowski w Śmiglu
• Parafia Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w Śmiglu
• Parafia św. Stanisława Kostki w Śmiglu
• Śmigiel (stacja kolejowa)
• Śmigiel Zachód

Przypisy

Bibliografia

• F. Terlikowski, B. Kuryłowicz, L. Królikowski, Części powiatów: Wolsztyn, Śmigiel, Kościan, Grodzisk, Poznań, Szamotuły, Nowy Tomyśl, Poznań 1927.
• Zofia i Karol Zierhofferowie, Nazwy Miast Wielkopolskich, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1987
• Ludwik Gomolec, Dzieje miasta Śmigla, Poznań 1970.
• Kompendium regionalne Ziemi Śmigielskiej, praca zbiorowa pod red. Jerzego Zielonki, Śmigiel 2006.
• Ziemia Śmigielska w latach okupacji 1939–1945, praca zbiorowa pod red. Jerzego Zielonki, Śmigiel 2005.
• Śmigiel i okolice, oprac. Włodzimierz Kozłowski, Kościan 1993.
• Hubert Zbierski, O śmigielskich wiatrakach, cechach i organizacjach rzemieślniczych (od tworzenia cechów do 1945 roku), Śmigiel 2006.
• Hubert Zbierski, Sylwetki rozstrzelanych mieszkańców Ziemi Śmigielskiej w 1939 roku, Śmigiel 2009.
• Hubert Zbierski, Udział mieszkańców Śmigla i okolicy w Powstaniu Wielkopolskim 1918–1919, Śmigiel – Kościan, 1994.
• Hubert Zbierski, 75 lat śmigielskiej Pogoni, Śmigiel 2004.

Linki zewnętrzne

• Szmigiel, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 8 .
• Szmigiel, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 644 .