Śpiewnik głogowski

Śpiewnik głogowski (niem. Glogauer Liederbuch lub Berliner Liederbuch) – średniowieczny manuskrypt, zawierający zbiór wielogłosowych utworów muzycznych o tematyce świeckiej i religijnej[1], a także kompozycje instrumentalne[2]. Obecnie znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie[1].

Opis

Zbiór powstał pod koniec XV wieku na Śląsku, przypuszczalnie w latach 1470–1480. Składa się z trzech tomów spisanych na papierze: Discantus, Tenor, Contratenor[3]. Zawarte są w nich 294 kompozycje, głównie 3-głosowe, w tym 120 motetów, 19 hymnów, 20 części mszalnych, 63 pieśni oraz 59 utworów instrumentalnych (w tym tańce opatrzone niemieckimi tytułami)[1]. Utwory zapisane są w językach łacińskim, niemieckim i francuskim[3]. Wśród zamieszczonych utworów znajdują się dzieła takich twórców jak Antoine Busnois, Guillaume Dufay, Johannes Ockeghem, Johannes Tinctoris, Piotr z Grudziądza[1].

W śpiewniku znajdują się popularne niemieckie pieśni narodowe Es liegt ein Schloß in Österreich i Elslein, liebstes Elselein[4] oraz trzygłosowy motet poświęcony św. Jadwidze Śląskiej O deus Trebnicae[2].

Proweniencja

W 1550 roku manuskrypt poświadczony jest w zbiorach biblioteki kolegiackiej w Głogowie. W 1871 roku trafił do zbiorów Königliche Bibliothek w Berlinie, gdzie przebywał do 1941 roku, kiedy to został wraz z innymi zbiorami muzealnymi ewakuowany na Śląsk. Po II wojnie światowej uważany za zaginiony, został odnaleziony w 1977 roku w Bibliotece Jagiellońskiej[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 310.
  2. ↑ a b Encyklopedia Ziemi Głogowskiej. T. zeszyt 9. Głogów: Towarzystwo Miłośników Głogowa, 1993.
  3. ↑ a b Johannes Ockeghem. Collected Works. edited by Richard Wexler. Philadelphia: American Musicological Society, 1992, s. XI.
  4. ↑ Śpiewnik Głogowski – Glogauer Liederbuch: Muzyka późnego gotyku na Śląsku. music-island.pl. [dostęp 2017-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)].
  5. ↑ Paweł Gancarczyk: Musica scripto. Kodeksy menzuralne II połowy XV wieku na wschodzie Europy Łacińskiej. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2001, s. 16.