Średniogórze Zadunajskie

Średniogórze Zadunajskie
Megaregion	Region Karpacki
Prowincja	Kotlina Panońska
Podprowincja	Średniogórze Zadunajskie
Zajmowane jednostki administracyjne	Węgry – Zala – Veszprém – Győr-Moson-Sopron – Komárom-Esztergom – Fejér – Pest

Średniogórze Zadunajskie – Dunántúli-középhegység (bez Gór Wyszehradzkich)

Średniogórze Zadunajskie (węg. Dunántúli-középhegység, 552) – region fizycznogeograficzny wyróżniany w dziesiętnej regionalizacji fizycznogeograficznej, leżący w centralnej części Kotliny Panońskiej, w Kraju Zadunajskim w zachodnich Węgrzech. Geografia węgierska wyłącza ze Średniogórza Zadunajskiego skrajną północno-wschodnią część, nad samym Dunajem – Góry Wyszehradzkie.

Średniogórze Zadunajskie stanowi pasmo zrębowych masywów górskich ciągnące się w kierunku południowo-zachodnim od Zakola Dunaju, podzielonych rowami tektonicznymi i szerokimi dolinami. Średniogórze Zadunajskie dzieli Kotlinę Zachodniopanońską od Wysoczyzn Zadunajskich i Wielkiej Niziny Węgierskiej.

Góry są zbudowane z mezozoicznych skał osadowych, głównie wapieni i dolomitów triasowych, nagromadzonych na krystalicznym fundamencie masywu Tisii. Do akumulacji doszło w czasie, gdy teren ten stanowił dno rowu wypełnionego przez morze. Następnie w trzeciorzędzie obszar dzisiejszego Średniogórza był wielokrotnie wynurzany i zalewany w następstwie naprzemiennych wypiętrzeń i zapadnięć. Podczas głównej fazy kształtowania Karpat Średniogórze Zadunajskie zostało pocięte uskokami na oddzielne płyty, a następnie zrównane. Na początku młodszego trzeciorzędu partie masywu Tisii otaczające Średniogórze zaczęły się zapadać, natomiast sam masyw podlegał dalszemu wypiętrzaniu, które skończyło się z początkiem czwartorzędu.

Średniogórze Zadunajskie dzieli się na:

• 552.1 Las Bakoński (Bakonyvidék)
• 552.2 góry Wertesz i Velence (Vértes–Velencei-hegyvidék)
• 552.3 Góry Zakola Dunaju (Dunazug-hegyvidék)

Bibliografia

• Józef Szaflarski Węgry, w: Antoni Wrzosek (red.) Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR), PWN Warszawa 1965
• Márton Pécsi, Béla Sárfalvi Węgry, PWN 1971
• Henryk Górski, Wanda Jędrzejewska (red.) Atlas geograficzny, wyd. XIV, PPWK Warszawa 1979 ​ISBN 83-7000-011-8​.
• Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Węgry. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1985
• JerzyJ. Midzio JerzyJ., Krajobrazy węgierskie, Warszawa: WSiP, 1988, ISBN 83-02-03732-X, OCLC 749352013 .
• Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z 3-4, 1996, s. 457-466
• Magyarország. Domborzata és vizei, 1:800 000, Topográf Kft 2002
• Középiskolai földrajzi atlasz, Cartographia Tankönyvkiadó Kft, Budapest 2007, ​ISBN 978-963-352-548-7​ CM