Środula

Ten artykuł od 2012-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Środula

Dzielnica Sosnowca
Środula; Osiedla – ul. Józefa Wybickiego ( lewa strona ) i ul. Kornela Ujejskiego
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Sosnowiec
W granicach Sosnowca	1914
Powierzchnia	4 km²
Populacja (2014) • liczba ludności	14,6 tys.
• gęstość	około 3663 os./km²
Kod pocztowy	41-219
Położenie na mapie Sosnowca Środula
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Środula
Położenie na mapie województwa śląskiego Środula
50°17′46″N 19°09′21″E/50,296111 19,155833
Portal Polska

Środula – północna dzielnica Sosnowca, 2 km na płn.-wsch. od centrum miasta.

Graniczy od północy z Będzinem^[1], od wschodu z Zagórzem, od południa z Sielcem, a od zachodu z Pogonią, którą to granicę wyznacza przepływająca tutaj rzeka Czarna Przemsza. Dzielnicę tę zamieszkuje około 14,6 tys. ludzi^[2].

Przecięta drogą krajową nr 94, zwaną w tym fragmencie Trasą K-D (Katowice-Dąbrowa Górnicza) i posiadającą tutaj węzeł o charakterze miejskim oraz torowiskiem historycznej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej nie posiadającym tutaj stacji. Ponadto w północnej części przepływa Potok Zagórski^[3].

Podział

W dzielnicy wyodrębnia się:^[4]

• Kolonia Zuzanna,
• Środula Dolna (osiedle Środula),
• Środulka z Pałacem Schöna.
• Konstantynów (Katarzyna).

Od 2013 r. na obszarze Środuli, Kolonii Zuzanna i Konstantynowa (bez Środulki) istnieje jednostka pomocnicza gminy Sosnowiec pod nazwą Dzielnica „Środula”^[5].

Historia

Pałac Schoena

• 1902 – włączenie Środulki (bez głównej części Środuli) do Sosnowca
• 1914 – włączenie Środuli do terytorium miasta Sosnowiec
• 1935, 22 lutego – uruchomienie połączenia tramwajowego na trasie z Konstantynowa do Milowic
• 1940 – utworzenie na terenie Środuli (okolice ulicy Staszica) obozu dla jeńców wojennych
• 1942, listopad – utworzenie na terenie Środuli getta dla Żydów
• 1943, lipiec-sierpień – likwidacja getta na Środuli; masowy wywóz Żydów do obozów koncentracyjnych
• 1952 – wydzielenie z parafii zagórskiej parafii Podwyższenia Krzyża Świętego na Środuli.
• lata siedemdziesiąte XX wieku – wyburzenie większości starej architektury Środuli i budowa osiedla mieszkaniowego z wielkiej płyty
• 1980, 21 lipca – oddanie do użytku linii tramwajowej łączącej Środulę z centrum miasta.
• 1982, 28 października – oddanie do użytku odcinka linii tramwajowej łączącej Środulę z Zagórzem.
• 1991 – początek adaptacji terenów byłego PGRu na teren rekreacyjny, obecnie park, miejsce rozgrywania licznych zawodów lekkoatletycznych oraz kolarskich
• 1999 – otwarcie pierwszego hipermarketu na obszarze Środuli
• 2013 – powstaje pierwsza książka opisująca historię Środuli pt: "Środula – historia zapomnianej dzielnicy 1612 – 1970" autor: Artur Żak^[6]

Zabytki

• Pałac Schöna w Środulce z zespołem parkowo-pałacowym, siedziba Muzeum w Sosnowcu
• Pałac Wilhelma

Inne obiekty i miejsca

Park Środula

Parki

• Park Środula z dwoma wysokimi wzniesieniami, stanowiącymi doskonały punkt widokowy na teren Sosnowca i okolice
• Sztuczny stok narciarski w Parku Środula
• Park Schöna z licznymi gatunkami drzew oraz Muzeum
• Park Środula Okrzei

Obiekty handlowe

• Centrum Handlowe Plejada – Carrefour
• Centrum Handlowe Auchan
• Hipermarket sportowy Decatlon
• Hipermarket budowlany Leroy Merlin

Pomniki i płyty pamiątkowe

• Płyta pamiątkowa na parkingu CH Auchan, upamiętniająca wizytę papieża Jana Pawła II w Sosnowcu^[7];
• Pamiątkowa płyta na placu przy ulicy Ujejskiego upamiętniająca żydowskie getto(plac Braci Kożuchów)^[8];
• Tablica upamiętniająca robotników poległych 9 lutego 1905 r. (Konstantynów, ul. Staszica)^[9];

Zobacz też

• Sosnowiec
• Zagłębie Dąbrowskie

Ulice na Środuli

Bloki Osiedla Środula

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Środula, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 166 .
• Środula w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego