Świątynia Apollina w Melite

Świątynia Apollina
Tempju t'Apollo

Państwo	Malta
Miejscowość	starożytna Melite (współczesna Mdina)
Wyznanie
Rodzaj	Świątynia rzymska
Historia
Data budowy	II wiek
Dane świątyni
Styl	antyczny rzymski
Budulec	Marmur
Stan obecny	zburzona
Położenie na mapie Malty Świątynia Apollina w Mdinie
Położenie na mapie Morza Śródziemnego Świątynia Apollina w Mdinie
35°53′07,2″N 14°24′12,0″E/35,885333 14,403333

Świątynia Apollina (malt. Tempju t'Apollo, ang. Temple of Apollo) – była to rzymska świątynia w antycznym mieście Melite, współcześnie Mdina na Malcie. Była poświęcona Apollinowi, bogowi słońca. Świątynia zbudowana została w II wieku n.e., górowała ona nad półokrągłym teatrem. Ruiny budowli odsłonięte zostały w XVIII wieku, wiele architektonicznych fragmentów zniknęło wtedy w prywatnych kolekcjach, lub zostało przerobionych na nowoczesne rzeźby. Część krepidomy świątyni, odkryta w roku 2002, wciąż istnieje.

Historia i architektura świątyni

Świątynia boga Apollo mogła być zbudowana na miejscu wcześniejszej punickiej budowli sakralnej^[1]. Uważa się, że postawiona została w II wieku n.e., inskrypcja wymieniająca prywatnego darczyńcę, który zapłacił za budowę części świątyni, została odkryta w roku 1747^[2].

Konstrukcja zbudowana została z marmuru, posiadała portyk z czterema kolumnami w stylu jońskim wznoszącymi się na podium. Całość górowała nad półkolistym teatrem^[2]. Na architekturę świątyni miały wpływ budowle kartagiańskie, jak również zaczerpnęła ona ze stylu popularnego w rzymskiej Afryce północnej^[3].

Pozostałości

Niektóre pozostałości świątyni przetrwały pod nawierzchnią Triq Villegaignon

Część pozostałości świątyni odkopanych zostało w roku 1710; odkryte marmurowe bloki budowli zostały wzięte przerobione na ołtarze i elementy dekoracyjne szeregu domów i kościołów, w tym katedry św. Pawła w Mdinie, groty św. Pawła w Rabacie oraz kościoła Franciszkanów i kościoła Dusz Wszystkich w Valletcie^[4][5].

Więcej ruin świątyni oraz pobliskiego teatru odkrytych zostało obok klasztoru św. Piotra w Mdinie w roku 1747. Pozostałości te zawierały marmurowe filary, kapitele, gzymsy i całe bloki, jak też inskrypcję na temat budowy świątyni. Inna inskrypcja notująca budowę świątyni znaleziona została w pobliżu tego samego klasztoru w roku 1868, i chociaż imię bóstwa, któremu poświęcona była ta świątynia nie zachowało się, jest możliwe, że pochodzi ze świątyni Apollina^[6].

W przewodniku A hand book, or guide, for strangers visiting Malta, napisanym przez Thomasa MacGilla w roku 1839 nadmienione jest, że „żadne pozostałości [świątyni] nie są teraz widoczne”^[7]. Archeolog Antonio Annetto Caruana, pisząc w roku 1882, zanotował, że niektóre z pozostałości odkrytych w latach 1710 oraz 1747 znajdowały się w prywatnych kolekcjach, m.in. Sant Fourniera^[2].

W marcu 2002 roku, podczas robót publicznych na Triq Villegaignon, odkryty został mur tworzący część świątynnej krepidomy. Został on sukcesywnie odsłaniany przez Archaeology Services Cooperative^[3].

Zobacz też

• Świątynia Prozerpiny

Literatura

• Katya Stroud Excavations at Mdina - 2001 (str. 10)

Przypisy

Bibliografia

• David Cardona. The known unknown: identification, provenancing, and relocation of pieces of decorative architecture from Roman public buildings and other private structures in Malta. „Malta Archaeological Review”, 2008. (ang.). 
• Antonio Annetto Caruana: Report on the Phoenician and Roman antiquities in the group of the islands of Malta. Malta: Government Printing Office, 1882. (ang.).
• Thomas MacGill: A hand book, or guide, for strangers visiting Malta. Malta: Luigi Tonna, 1839. (ang.).
• Claudia Sagona: The Archaeology of Malta. Cambridge University Press, 2015. ISBN 978-1-107-00669-0. (ang.).