Świątynia Saturna

Świątynia Saturna

Pozostałości świątyni
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym
Adres	Forum Romanum
Typ budynku	świątynia
Ukończenie budowy	501 lub 498 p.n.e.?
Ważniejsze przebudowy	42 p.n.e.
Zniszczono	1402–1447
Położenie na mapie Rzymu Świątynia Saturna
Położenie na mapie Włoch Świątynia Saturna
Położenie na mapie Lacjum Świątynia Saturna
41°53′32,38″N 12°29′03,05″E/41,892328 12,484181

Świątynia Saturna (łac. Aedes Saturni lub Aedes Saturnus) – jedna z najstarszych świątyń w Rzymie, położona w południowo-zachodnim narożniku Forum Romanum. Poświęcona była bogu Saturnowi.

Świątynia powstała na przełomie VI i V wieku p.n.e., w pierwszych latach istnienia republiki^[1]. Budowę świątyni miał rozpocząć jeszcze ostatni król Rzymu Tarkwiniusz Pyszny, jej poświęcenie tradycja przypisywała najczęściej Tytusowi Larcjuszowi, sprawującemu dyktaturę w 501 i 498 roku p.n.e., chociaż możliwa jest też nieco późniejsza metryka^[2]. W 42 p.n.e. została przebudowana przez Lucjusza Munatiusa Plancusa^[1]. Pod koniec IV wieku n.e. świątynia spłonęła w pożarze, postanowieniem senatu została jednak odbudowana^[2].

Rekonstrukcja: Świątynia Saturna po lewej

Świątynia posadowiona była na wysokim podium o wymiarach 22,50×40 m, wykonanym z trawertynu i peperynu licowanych marmurem. W okresie republiki i cesarstwa w podium mieścił się publiczny skarbiec państwa rzymskiego (Aerarium Populi Romani lub Aerarium Saturni)^[1][2]. W celli stał wykonany z kości słoniowej posąg bóstwa, zgodnie ze świadectwem Pliniusza Starszego (Historia naturalna 15,32) wypełniony wewnątrz olejem, który służył konserwacji tworzywa^[2].

Świątynia przetrwała do początku XV wieku, kiedy to pomiędzy 1402 a 1447 rokiem została rozebrana^[1]. Do czasów współczesnych przetrwał jedynie fragment kolumnady podtrzymującej marmurowe belkowanie, pochodzące z ostatniej przebudowy dokonanej w IV wieku^[2]. Posadowione na marmurowych bazach i zwieńczone jońskimi kapitelami kolumny mają 11 metrów wysokości. Sześć frontowych kolumn wykonano z szarego, zaś dwie boczne z różowego granitu^[2].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona projektu rekonstrukcji komputerowej świątyni (angielski)

Plan starożytnego Kapitolu

Area Capitolina Arx Forum Romanum Fora cesarskie Velabrum Świątynia Jowisza Najlepszego Największego Tabularium Świątynia Junony Monety Teatr Marcellusa Forum Holitorium Świątynia Bellony Ś. Jowisza Feretriusa Świątynia Veiovisa Auguraculum Iseum Świątynia Jowisza Strażnika (?) Świątynia Konkordii (Arx) (?) Świątynia Jowisza Obrońcy Casa Romuli Ołtarz Tensarum Świątynia Jowisza Grzmiącego Clivus Capitolinus Centus Gradus Porta Pandana Świątynia Janusa Świątynia Junony Sospita Świątynia Spes Świątynia Augusta Asylum Inter duos lucos Vicus Iugarius Pole Marsowe Portyk Dii Consentes Świątynia Wespazjana Świątynia Konkordii Tullianum Clivus Argentarius Świątynia Wenus Érycine Świątynia Mens (?) Świątynia Fides (?) Świątynia Ops (?) Łuk Scypiona Świątynia Saturna Bazylika Julia Ś. Wenus Victrix (?) Ś. Genius  publicus populi  Romani (?) Ś. Fausta Felicitas (?)