Świątynia Sybilli w Puławach

Świątynia Sybilli w Puławach
Ilustracja
Świątynia Sybilli w Puławach
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Puławy

Typ budynku

rotunda

Położenie na mapie Puław
Mapa konturowa Puław, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Świątynia Sybilli w Puławach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Świątynia Sybilli w Puławach”
Położenie na mapie powiatu puławskiego
Mapa konturowa powiatu puławskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Świątynia Sybilli w Puławach”
Ziemia51°24′54″N 21°57′19″E/51,415000 21,955278
Świątynia Sybilli na litografii Adama Lerue (ok. 1858)[1]

Świątynia Sybilli w Puławach – budowla w kształcie rotundy wchodząca w skład zespołu pałacowo-parkowego przy pałacu Czartoryskich w Puławach; pierwsze polskie muzeum narodowe. Stanowiła ogrodową imitację (folly) antycznej świątyni.

Charakterystyka

Wybudowana została w latach 1798–1801 jako Świątynia Pamięci na stromej skarpie wiślanej według projektu Piotra Aignera na wzór świątyni Westy w Tivoli koło Rzymu.

Posiada dwie okrągłe sale. Do reprezentacyjnej sali górnej wchodzi się po szerokich schodach, których strzegą kamienne lwy (prezent od władcy Rosji, Aleksandra I, z okazji jego pobytu w Puławach w 1805). Nad wejściem jest napis Przeszłość-Przyszłości. Wokół sali biegnie ganek, którego dach w postaci kopuły z okrągłym świetlikiem pośrodku i zmniejszającymi się ku górze kasetonami wspiera się na korynckich kolumnach z piaskowca. Pod kopułą biegnie fryz z motywami gryfów i kandelabrów, będący dziełem Fryderyka Baumana. Sala dolna, z wejściem od strony skarpy, ma kopułę wspartą na dziewięciu arkadach, za którymi znajduje się wąskie obejście.

W Świątyni Sybilli księżna Izabela Czartoryska gromadziła pamiątki rodzinne Sieniawskich, Lubomirskich i Czartoryskich oraz pamiątki po wielkich Polakach: królach, wodzach, uczonych czy poetach, które miały przypominać po rozbiorach Polski pełną chwały przeszłość narodową. Były tam m.in. przedmioty związane z Bolesławem Chrobrym, Kazimierzem Wielkim, Stanisławem Żółkiewskim, Tadeuszem Kościuszką, Mikołajem Kopernikiem i Janem Kochanowskim. W dolnej kondygnacji Świątyni umieszczony został obelisk poświęcony księciu Józefowi Poniatowskiemu[2]. W 1830, jeszcze przed powstaniem listopadowym, zbiory zostały ewakuowane do Paryża. Potem wróciły do Krakowa, stając się zalążkiem Muzeum Książąt Czartoryskich. W Świątyni Sybilli muzeum zostało reaktywowane dopiero w 1938 i jest dostępne do dziś.

Puławska budowla była inspiracją dla poematu Jana Pawła Woronicza Świątynia Sybilli.

Zobacz też

Przypisy

  1. Adam Lerue, Album lubelskie. Oddział 2., Warszawa: Zakład Litograficzny Adolfa Pecq & Co. (Warszawa, 1858–1859.
  2. Henryk Gawarecki, Józef Marszałek, Tadeusz Szczepanik, Włodzimierz Wójcikowski: Lubelszczyzna. Przewodnik, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1979, s. 332

Bibliografia

  • Gawinowska T., Zespół parkowo-pałacowy w Puławach, Towarzystwo Przyjaciół Puław, Puławy 1997
  • Stanisław Turski, Lubelszczyzna. Przewodnik, Marek Wyszkowski, Marek Kucharczyk, Lublin: Wydawnictwo BESPOL, 2006, s. 96, ISBN 83-923060-0-7, OCLC 749732862.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Legenda zabytek.svg
Symbol zabytku do legendy mapy
Pulawy swiatynia sybilli.jpg
Autor: Grzegorz Hałaś, Ghalas, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Świątynia Sybilli in Puławy, Poland; view from north-west, Pałac Czartoryskich is behind
Świątynia Sybilli Puławy.jpg
Świątynia Sybilli w Puławach, litografia
Puławy location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Puławy, Poland
Ta mapa of Puławy została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.