Święciechowa

Artykuł

51°51′22″N 16°30′10″E

- błąd

38 m

WD

51°51'N, 16°30'E, 51°55'N, 16°26'E

- błąd

2302 m

Odległość

746 m

Święciechowa
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0

Kościół parafialny św. Jakuba Apostoła (2013)
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

leszczyński

Gmina

Święciechowa

Liczba ludności (2011)

2756[1]

Strefa numeracyjna

65

Kod pocztowy

64-115[2]

Tablice rejestracyjne

PLE

SIMC

0377029

Położenie na mapie gminy Święciechowa
Mapa konturowa gminy Święciechowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Święciechowa”
Położenie na mapie Polski
Ziemia51°51′22″N 16°30′10″E/51,856111 16,502778
Strona internetowa
Historyczny herb miejscowości

Święciechowa (niem. Schwetzkau[3]) – wieś (do 1934 miasto[4]) w Polsce w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Święciechowa[5].

Historia

Osada już w XI w. została nadana benedyktynom w Lubiniu[4]. Istnieje datowany dokument już z 1258 r. (Svecechov)[3]. Miejscowość została potem wymieniona m.in. w łacińskim dokumencie wydanym w 1333 roku w zlatynizowanej staropolskiej formie Swecechow[6]. Posiadała już wtedy prawa miejskie, choć dokument świadczący o prawach miejskich już w 1277 jest falsyfikatem[4].

W czasie wojny trzynastoletniej Święciechowa wystawiła w 1458 roku 10 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi zamku w Malborku[7][3].

Prywatne miasto duchowne Święciechów, własność opata benedyktynów w Lubiniu pod koniec XVI wieku leżało w ziemi wschowskiej województwa poznańskiego[8]. 3 czerwca 1780 pożar spustoszył niemal całe miasto[3]. Kolejny pożar zniszczył Święciechowę w 1861[3]. Pod koniec XIX wieku w miejscowości przeważali Polacy[3]. W 1934 Święciechowa utraciła prawa miejskie[4].

Do końca II wojny światowej miejscowość była w dużej mierze zamieszkana przez etnicznych Niemców, przy czym w przeciwieństwie do większości wielkopolskich Niemców byli oni wyznania katolickiego. W 1946 niemieckich mieszkańców Święciechowy wywieziono na zachód.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego. W 2011 mieszkały tu 2756 osób[1].

Miejscowość jest siedzibą gminy Święciechowa[5]

Gospodarka

W XVII i XVIII wieku specjalnością miejscowych rzemieślników było ciosanie kamieni młyńskich[4]. w XX wieku mieściło się tu m.in. gospodarstwo PGR Stare Długie[4].

Zabytki

Według rejestru wojewódzkiego ochronie jako zabytki podlegają[9]:

  • układ urbanistyczny dawnego miasta (od 1991)
  • kościół św. Jakuba Apostoła (z 1598, przebudowany w latach 1730-1750 w stylu barokowym)[9][4]
  • dwór z parkiem z przełomu XIX i XX wieku[4][9]
  • wiatrak-koźlak z 1878[9]

Sport

W miejscowości działa klub piłkarski KS Kormoran Święciechowa[10].

Miejscowości partnerskie

Przypisy

  1. ↑ a b Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r., Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2021-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-26].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ a b c d e f Święciechowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 686.
  4. ↑ a b c d e f g h Paweł Anders: Pojezierze Leszczyńskie. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1985, s. 104. ISBN 83-7005-010-7. (pol.).
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2196, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2021-07-03]. 
  6. ↑ Colmar Grünhagen 1854 ↓, s. 181.
  7. ↑ Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.
  8. ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
  9. ↑ a b c d Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 106. [dostęp 2021-07-03].
  10. ↑ KS Kormoran Święciechowa [dostęp 2021-07-03].

Bibliografia

  • Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.22 Regesten zur schlesischen Geschichte 1327–1333. Breslau: E. Wohlfarth's Buchhandlung, 1903.
  • Johannes Schulz: Zur Geschichte von Schwetzkau, einer Klosterstadt im Fraustädter Land. Köln/Wien: 1971. ISBN 3-412-09971-6.
  • Odwart Winterfeld: Die Einwohner der Stadt Schwetzkau 1636–1945. W: Ostdeutsche Familienkunde 10. 1962, s. 33–42.
Gmina Święciechowa
Wsie
Osada
Osada leśna
Integralne
cz. wsi

Święciechowa.jpg

Powiat leszczyński (1919–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1919–75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)
Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem, (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta, (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta, (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) – pismem pochyłym określono okres funkcjonowania jednostki na prawach miasteczka (ciąg lat bądź rok zmiany statusu jednostki z miasta na miasteczko) lub rok włączenia danej jednostki do innej; (6) OTP – osiedle typu miejskiego (Ukraina); (7) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Media użyte na tej stronie

Święciechowa (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Święciechowa, Polska
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
2013-01 Święciechowa 03.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Święciechowa, ul. Kościelna 7 - kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła z 1598, 1730-1750 (zabytek nr 54 wypis z księgi rejestru).