Święta katolickie w Polsce

NMP Królowa Polski z Jasnej Góry w Częstochowie.

Święta katolickie w Polsce – święta w roku kalendarzowym (o charakterze święta lub uroczystości liturgicznej) oraz okolicznościowe dni i tygodnie ustanowione przez papieża lub Konferencję Episkopatu, rzadziej inną organizację katolicką lub wynikające z tradycji, obchodzone w polskim Kościele katolickim.

Ze wszystkich tych dni 8 jest dodatkowymi, do wszystkich niedziel, dniami wolnymi od pracy^[1].

Informacja

Prezentowana lista nie jest kalendarzem liturgicznym, niemniej odzwierciedla w części kalendarz Kościoła łacińskiego w Polsce.

• Kolor czerwony pogrubiony – uroczystość liturgiczna
• Kolor zielony pogrubiony – święto liturgiczne
• Kolor czarny pogrubiony – dni wolne od pracy w Polsce oraz - na potrzeby kalendarium - niektóre obowiązkowe wspomnienia liturgiczne

Wykaz świąt

Styczeń

• 1 stycznia
  • Bożej Rodzicielki Maryi (dawniej: Obrzezania Pańskiego)
• 6 stycznia
  • Objawienie Pańskie, pot. Trzech Króli (do 1960 dzień wolny od pracy, ponownie od 2011)^[2]
• 25 stycznia
  • Nawrócenie św. Pawła, Apostoła (ostatni dzień Modlitw o Jedność Chrześcijan)
• święta ruchome
  • Chrzest Pański – niedziela po uroczystości Objawienia Pańskiego, tj. po 6 stycznia
• obchody nieliturgiczne
  • 1 stycznia - Światowy Dzień Pokoju (od 1967)
  • Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy^[3] – 2. niedziela po uroczystości Objawienia Pańskiego
  • Światowy Dzień Trędowatych – ostatnia niedziela stycznia
  • Światowy Dzień Misyjny Dzieci (ustanowiony w 1949 przez Piusa XII)^[4]
  • Dzień Modlitw w intencji Polskich Misjonarzy^[5]
• 17 stycznia
  • Dzień Judaizmu
• 18 stycznia
  • rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan (do 25 stycznia)
• 24 stycznia
  • Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu^[6]
• 26 stycznia
  • Dzień Islamu

Luty

• 2 lutego
  • Ofiarowanie Pańskie, pot. Matki Bożej Gromnicznej
• 14 lutego
  • Św. Cyryla i św. Metodego (święto patronów Europy)
• 22 lutego
  • Katedry św. Piotra, Apostoła
  • Popielec, Środa Popielcowa – środa w lutym lub na początku marca, rozpoczynająca okres Wielkiego Postu
• obchody nieliturgiczne
• 2 lutego
  • Światowy Dzień Życia Konsekrowanego (od 1997)
  • Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu – z reguły w lutym, na koniec karnawału, rozpoczynający się w ostatnią niedzielę przed Popielcem
• 11 lutego
  • Światowy Dzień Chorego

Marzec

(c) I, Mathiasrex, CC BY 2.5

Niedziela Palmowa w Lipnicy Murowanej (2004).

Zmartwychwstanie Pańskie w kościele parafialnym pw. WNMP w Konstancinie-Jeziornie (2010).

• 4 marca
  • Św. Kazimierza Królewicza (święto patrona Polski; uroczystość w archidiecezji białostockiej i diecezjach: drohiczyńskiej, łomżyńskiej i radomskiej)
• 19 marca
  • Świętego Józefa, Oblubieńca NMP (święto "zniesione")
• 25 marca
  • Zwiastowanie Pańskie
• święta ruchome
  • Zmartwychwstanie Pańskie, pot. Wielkanoc (Niedziela wielkanocna, I Niedziela wielkanocna, Poniedziałek Wielkanocny) w marcu lub kwietniu (2 dni wolne od pracy)
• obchody nieliturgiczne
  • Światowy Dzień Młodzieży w Niedzielę Palmową (7 dni przed Wielkanocą)
  • Dzień Trzeźwości, Ogólnopolski Dzień Trzeźwości – 1. poniedziałek poprzedzający Wielkanoc
• 25 marca
  • Dzień Świętości Życia
• 26 marca
  • Dzień Modlitw za Więźniów (ustanowiony na Konferencji Episkopatu Polski w 2009^[7], w dniu wspomnienia Dobrego Łotra patrona więźniów)

Kwiecień

• święta ruchome
  • Niedziela Miłosierdzia Bożego lub Święto Miłosierdzia Bożego – II Niedziela wielkanocna (również "Biała Niedziela" i święto patronalne Caritas)^[8][9]
• 23 kwietnia
  • Św. Wojciecha (święto głównego patrona Polski)
• 25 kwietnia
  • Św. Marka Ewangelisty
• 29 kwietnia
  • Św. Katarzyny ze Sieny (święto patronki Europy)
• obchody nieliturgiczne
  • Dzień Modlitw za Kierowców, Niedziela Modlitw za Kierowców – III Niedziela wielkanocna^[10]
  • Niedziela Biblijna rozpoczynająca Tydzień Biblijny (od 2009 z inicjatywy Dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II) – III Niedziela wielkanocna^[11]
  • Światowy Dzień Modlitw o Powołania rozpoczynający w polskim Kościele Tydzień Modlitw o Powołania^[5] – IV Niedziela wielkanocna, Niedziela Dobrego Pasterza
  • Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego (ustanowiony przez KEP w 2002)^[12]

Boże Ciało 2009: Parafia Nawrócenia św. Pawła Apostoła w Warszawie.

Maj

• miesiąc Najświętszej Maryi Panny^[13]
• 3 maja
  • Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (święto głównej patronki Polski)
• 6 maja
  • Święto Apostołów: Filipa i Jakuba Młodszego
• 8 maja
  • Św. Stanisława ze Szczepanowa (święto głównego patrona Polski)
• 14 maja
  • Św. Macieja, Apostoła
• 16 maja
  • Św. Andrzeja Boboli (święto patrona Polski; uroczystość w metropolii warszawskiej)
• 31 maja
  • Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny

• święta ruchome
  • Wniebowstąpienie Pańskie – VII Niedziela wielkanocna (na świecie w 40. dzień po Zmartwychwstaniu Pańskim)
  • Zesłanie Ducha Świętego, pot. Zielone Święta lub Zielone Świątki – 50. dzień po Zmartwychwstaniu Chrystusa (VIII Niedziela wielkanocna), święto Kościoła obchodzone przez 2 dni (1. dzień wolny od pracy)
  • Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła – poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego (święto wprowadzone przez KEP za zgodą papieża Pawła VI w dniu 4 maja 1971^[14]; uroczystość w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej oraz w diecezji drohiczyńskiej i ełckiej)
  • Jezusa Chrystusa, Najwyższego i Wiecznego Kapłana – czwartek po Zesłaniu Ducha Świętego
  • Najświętszej Trójcy – 1.niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego
  • Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, pot. Boże Ciało – zawsze w czwartek, po Trójcy Świętej, na koniec maja lub w czerwcu, w 60 dni po Wielkiej Nocy (dzień wolny od pracy)

• inne obchody
  • Dni modlitw o urodzaje (poprzedzające uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego)^[15]

Czerwiec

• miesiąc Serca Jezusa^[16]
• 8 czerwca
  • Św. Jadwigi Królowej (święto patronki Polski)
• 23 czerwca
• 24 czerwca
  • Narodzenie św. Jana Chrzciciela
• 29 czerwca
  • Świętych Apostołów Piotra i Pawła (święto zniesione)
• święta ruchome
  • Najświętszego Serca Pana Jezusa – piątek po 2. niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego
  • Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny – sobota po 2. niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego, po uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa (święto wprowadzone w całym Kościele przez papieża Piusa XII 4 maja 1944 roku)^[17]
• obchody nieliturgiczne
  • Dzień Dziękczynienia – 1. niedziela czerwca
  • Światowy Dzień Modlitw o Uświęcenie Kapłanów – obchodzony w Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa (ustanowiony przez papieża Jana Pawła II w 1995)^[18]

Lipiec

• miesiąc Najdroższej Krwi Chrystusa
• 3 lipca
  • Św. Tomasza Apostoła
• 11 lipca
  • Św. Benedykta z Nursji (święto patrona Europy)
• 22 lipca
  • Św. Marii Magdaleny
• 23 lipca
  • Św. Brygidy (święto patronki Europy)
• 25 lipca
  • Św. Jakuba Starszego, Apostoła
• obchody nieliturgiczne
• 18 lipca
  • rozpoczyna się Ogólnopolski Tydzień św. Krzysztofa (od 2000)^[19]
• 25 lipca
  • Dzień Bezpiecznego Kierowcy (w dniu wspomnienia św. Krzysztofa, patrona kierowców; od 2006 roku)^[20]

Sierpień

• sierpień – miesiąc trzeźwości/abstynencji^[21]
• 6 sierpnia
  • Przemienienie Pańskie
• 9 sierpnia
  • Św. Teresy Benedykty od Krzyża (święto patronki Europy)
• 10 sierpnia
  • Św. Wawrzyńca (również święto diakonatu; uroczystość w diecezji pelplińskiej)
• 15 sierpnia
  • Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Matki Bożej (Boskiej) Zielnej (dzień wolny od pracy)
• 24 sierpnia
  • Św. Bartłomieja, Apostoła
• 26 sierpnia
  • Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej, Matki Boskiej Częstochowskiej

Wrzesień

• 8 września
  • Narodzenie Najświętszej Maryi Panny, Matki Boskiej Siewnej^[22]
• 12 września
  • Wspomnienie Najświętszego Imienia Maryi - Uroczystość została ustanowiona przez papieża Innocentego XI na pamiątkę pogromu Turków pod Wiedniem, jakie odniosły sprzymierzone wojska chrześcijańskie pod wodzą króla Jana III Sobieskiego^[23].
• 14 września
  • Podwyższenie Krzyża Świętego
• 18 września
  • Św. Stanisława Kostki (święto patrona Polski; na świecie 13 listopada)
• 21 września
  • Św. Mateusza, Apostoła i Ewangelisty
  • Międzynarodowy Dzień Modlitwy o Pokój – ekumeniczne
• 29 września
  • Św. Archaniołów: Michała, Rafała i Gabriela

Wszystkich Świętych – palące się znicze na cmentarzu przypominają o zmarłych (1 listopada).

• obchody nieliturgiczne
  • Dzień Środków Masowego Przekazu (III niedziela września) – 3. niedziela września (Światowy Dzień Środków Masowego Przekazu obchodzony jest przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego w 48 dni po Wielkiej Nocy)
  • Tydzień Wychowania – w tygodniu, w którym obchodzone jest święto Stanisława Kostki (18 września), patrona dzieci i młodzieży (ustanowione przez KEP w 2011)^[24]
• 8 września

Październik

• miesiąc różańca^[25]

• • Rocznica poświęcenia własnego Kościoła – ostatnia niedziela w kościołach poświęconych, w których data poświęcenia jest nieznana
• 2 października
  • Świętych Aniołów Stróżów
• 7 października
  • Matki Bożej Różańcowej
• 16 października
  • Św. Jadwigi Śląskiej (święto patronki Polski)
• 18 października
  • Św. Łukasza, Ewangelisty
• 28 października
  • Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
• obchody nieliturgiczne
  • Dzień Papieski – niedziela bezpośrednio poprzedzająca 16 października, dzień promocji nauczania św. Jana Pawła II
  • Światowy Dzień Misyjny (od 1926)^[26] rozpoczynający Tydzień Misyjny^[27] (w Polsce tzw. Niedziela Misyjna) – przedostatnia niedziela października

Boże Narodzenie na obrazie Fra Filippa Lippi

Listopad

• 1 listopada
  • Wszystkich Świętych (dzień wolny od pracy)
• 2 listopada
  • Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych, pot. Zaduszki^[28]
• 9 listopada
  • Rocznica poświęcenia bazyliki laterańskiej
• 21 listopada
  • Ofiarowanie Najświętszej Maryi Panny^[29] (uznawane przez chrześcijan za święto, również święto sióstr klauzurowych i patronalne święto sióstr prezentek^[30])
• 30 listopada
  • Św. Andrzeja Apostoła (uroczystość w archidiecezji warmińskiej)
• święta ruchome
  • Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata – ostatnia niedziela zwykła (również święto patronalne Akcji Katolickiej i Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży)^[31]

• obchody nieliturgiczne
  • Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym – 2. niedziela listopada
  • Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu na Ukrainie – 4. sobota listopada (parafie greckokatolickie)^[32]
• 29 listopada
  • rozpoczyna się Tydzień Słowa Bożego^[5]

Grudzień

• 4 grudnia
  • Św. Barbary (w tradycji Barbórka)
• 6 grudnia
  • Św. Mikołaja (w tradycji, pot. Mikołajki)
• 8 grudnia
  • Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (święto zniesione)
• 25 grudnia
  • Narodzenie Pańskie, pot. Boże Narodzenie (w Ustawie o dniach wolnych od pracy dni: 25 i 26 grudnia są dniami wolnymi od pracy w ramach świąt Bożego Narodzenia)
• 26 grudnia
  • Św. Szczepana (Stefana), Pierwszego Męczennika
• 27 grudnia
  • Św. Jana Apostoła i Ewangelisty
• 28 grudnia
  • Świętych Młodzianków, Dzień Niewinnych Dzieci Betlejemskich
• święta ruchome
  • Świętej Rodziny: Jezusa, Maryi i Józefa – niedziela w oktawie Narodzenia Pańskiego, a jeżeli w danym roku nie ma takiej niedzieli, dnia 30 grudnia
• obchody nieliturgiczne
• 4 grudnia
  • Dzień modlitw za bezrobotnych^[32]
• 13 grudnia
  • Dzień modlitw za ofiary stanu wojennego^[32]

Zobacz też

• katoliccy patroni Europy i Polski
• okres Bożego Narodzenia
• okres wielkanocny i Wielki Tydzień
• polskie obrzędy i zwyczaje ludowe
• suche dni

Przypisy

Bibliografia

• Kalendarz liturgiczny diecezji polskich Stan na 28 lutego 2013 r.. Komisja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP. [dostęp 2015-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)].
• Chronologiczny spis informacji o świętach i uroczystościach. Internetowa Liturgia Godzin (ILG), brewiarz.pl. [dostęp 2015-01-03].
• Chronologiczny spis informacji o świętych i błogosławionych. ILG. [dostęp 2015-01-03].
• Czytelnia: Rocznice i wydarzenia. ILG. [dostęp 2015-01-03].
• Rok liturgiczny Tabela świąt ruchomych. ILG. [dostęp 2015-01-03].