Święta prawosławne w Polsce

Epifania w Sanoku (19.01.2007)

Święta prawosławne w Polsce – grupa świąt w prawosławnym roku liturgicznym oraz okolicznościowe dni obchodzone przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (PAKP).

Kalendarium

Uwagi

W kalendarium podane jest podwójne datowanie z uwagi na liturgię odprawianą w Cerkwi według kalendarza juliańskiego (tj. według tzw. starego stylu). Data według obowiązującego kalendarza gregoriańskiego (tzw. nowy styl) dla lat 1900-2100 występuje na 2.pozycji.

• Kolor czerwony pogrubiony – „12 głównych wielkich świąt” oraz „święto świąt” czyli Pascha (Wielkanoc)
• Kolor zielony pogrubiony – inne ważne święta
• kolor czarny pogrubiony – „małe święta”
• czcionka normalna – lokalne święta lub ważniejsze wspomnienia oraz okolicznościowe dni
• język cerkiewnosłowiański (w transliteracji) – skrót „cs.”
• zobacz też: data Paschy (Wielkanocy) (od której zależą święta ruchome) i sobór (świątynia)

Styczeń

Narodzenie Chrystusa – ikona w Soborze Zwiastowania w Moskwie

• 25 grudnia/7 stycznia – (Gr.) η γέννησης του Χριστού (cs.) Rożdiestwo Christowo, Narodzenie Chrystusa, Boże Narodzenie
• 26 grudnia/8 stycznia – Sobór Najświętszej Bogurodzicy
• 27 grudnia/9 stycznia – Apostoła i pierwszego męczennika Stefana
• 1/14 stycznia
  • „stary” Nowy Rok
  • Obrzezanie Pańskie
  • Świętego Bazylego Wielkiego
• 6/19 stycznia
  • (Gr.) η βάπτισης (cs.) Kreszczenije Hospodnie, Chrzest Pański połączony z Epifanią, czyli Objawieniem Pańskim (zw. Teofanią) podczas którego ma miejsce obrzęd święcenia wody zwany świętem Jordanu (Epifania to również potoczne określenie tej grupy świąt)

Luty

• święta ruchome:
  • Maslenica – ostatni tydzień przed początkiem Wielkiego Postu tj. 7 tygodni przed Paschą (Wielkanocą)
  • Niedziela przebaczenia win (Niedziela Seropustna) – w ostatni dzień Maslenicy
• 30 stycznia/12 lutego – Trzech Wielkich Hierarchów i Nauczycieli Kościoła: Bazylego Wielkiego, Grzegorza Teologa i Jana Złotoustego
• 2/15 lutego:
  • (Gr.) η Υπαπαντή (cs.) Sretienije Hospodnie, Spotkanie Pańskie^[1], Ofiarowanie Pańskie, Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni
  • Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej

Marzec

• święta ruchome:
  • (cs.) Wschod Hospodien wo Ijerusalim, Wjazd Pański do Jerozolimy, Niedziela Palmowa – tydzień przed Zmartwychwstaniem Pańskim

Kwiecień

• święta ruchome:
  • Πάσχα święto świąt: Zmartwychwstanie Pańskie, Pascha (Wielkanoc) – 1. niedziela po 1. wiosennej pełni księżyca i po Passze Żydowskiej (kwiecień, maj)
  • (Gr.) Η Αναστάσις (cs.) Woskresienije Christowo, Tydzień Paschy (po Wielkanocy od Poniedziałku do Soboty Paschy)
  • Radonica – powielkanocne modlitwy nad grobami
• 25 marca/7 kwietnia – (Gr.) Ο ευαγγελισμος (cs.) Błahowieszczenije Prieswiatoj Bohorodicy, Zwiastowanie Bogurodzicy (Zwiastowanie Pańskie)

Maj

• święta ruchome:
  • (Gr.) η ανάληψης (cs.) Wozniesienije Hospodnie, Wniebowstąpienie Pańskie – 40.dzień po Zmartwychwstaniu Pańskim
  • (Gr.) η Πεντικοστα (cs.) Soszestwije Swiataho Ducha na Apostołow, Zesłanie Ducha Świętego na Apostołów, Trójcy Przenajświętszej – 8.niedziela po Zmartwychwstaniu Pańskim, tzw. Pięćdziesiątnica
  • Wszystkich Świętych – I Niedziela po Pięćdziesiątnicy
  • Międzynarodowy Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej” (od 2002 pod patronatem PAKP, mający swoje początki w Hajnówce z 1982 roku)^[2]
• 23 kwietnia/6 maja – Wielkiego Męczennika Jerzego Zwycięzcy
• 9/22 maja – Przeniesienie Relikwii Świętego Mikołaja
• 11/24 maja
  • Dzień Świętego Ducha
  • Równych apostołom świętych: Cyryla i Metodego

Czerwiec

• święta ruchome:
  • Świętych Męczenników Chełmskich i Podlaskich – 1. niedziela czerwca
• 14/27 czerwca – Sobór świętych z Diwiejewa^[3]

Lipiec

• 24 czerwca/7 lipca – Narodzenie proroka Jana Chrzciciela
• 29 czerwca/12 lipca – Świętych chwalebnych, pierwszych wśród zwierzchnich apostołów: Piotra Pawła

Sierpień

• 6/19 sierpnia – (Gr.) η μεταμόρφωσης(cs.) Preobrażenije Hospodnie, Przemienienie Pańskie, Święto Spasa
• 15/28 sierpnia – (Gr.)η κοιμησις τις Θεοτόκου (cs.) Uspienije Preswiatoj Bohorodicy, Zaśnięcie Najświętszej Bogurodzicy

Wrzesień

• 29 sierpnia/11 września – Ścięcie Św. Jana Chrzciciela
• 1/14 września – Początek Nowego Roku Kościelnego 7519 (na rok 2010) od stworzenia świata
• 8/21 września – (Gr.) η γέννησης τις Θεοτόκου (cs.) Rożdiestwo Prieswiatoj Bohorodicy, Narodzenie Najświętszej Bogurodzicy
• 9/22 września – Białostockie Dni Muzyki Cerkiewnej w rocznicę przeniesienia relikwii św. Gabriela Zabłudowskiego (męczennika)^[4]
• 14/27 września – (cs.) Wozdwiżenije Kriesta Hospodnia, Podwyższenie Krzyża Pańskiego

Październik

• 1/14 października – (cs.) Pokrowa Preswiatoj Bogorodicy, Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy^[5]

Listopad

• 26 października/8 listopada – Świętego Męczennika Dymitra
• 8/21 listopada – Sobór Archanioła Michała i św. mocy niebios^[6]
• 13/26 listopada – Jana Złotoustego

Grudzień

• święta ruchome:
  • Niedziela Świętych Praojców – druga niedziela przed Bożym Narodzeniem w czasie „Małego” Wielkiego Postu)
  • Niedziela Świętych Ojców – niedziela przed Bożym Narodzeniem (w czasie której wspomina się starotestamentowych proroków i świętych)
• 21 listopada/4 grudnia – (cs.) Wwiedienije wo chram Prieswiatoj Bohorodicy, Wprowadzenie Bogurodzicy do Świątyni^[7]
• 6/19 grudnia - Świętego Mikołaja Cudotwórcy

Zobacz też

• Święta katolickie w Polsce
• Święta państwowe w Polsce

Przypisy

Bibliografia

• Najważniejsze święta prawosławne – portal Twoja Europa
• Wielkie święta prawosławne na stronie gminy Narew
• Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – serwis Bractwa Młodzieży Prawosławnej w Polsce na cerkiew.pl

Linki zewnętrzne

• Daty Wielkanocy 2000–2050. grecja.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-17)]. w Kościele zachodnim i wschodnim według kalendarza gregoriańskiego
• Dz.U. z 1999 r. nr 26, poz. 235 – Rozporządzenie Ministrów Pracy i Polityki Socjalnej oraz Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie zwolnień od pracy lub nauki osób należących do kościołów i innych związków wyznaniowych w celu obchodzenia świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy.