Świętajno (powiat szczycieński)
| Artykuł | 53°33′52″N 21°13′2″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°33'N, 21°13'E |
| - błąd | 2278 m |
| Odległość | 1697 m |
| wieś | |
.jpg) (c) Piotr Marynowski / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0 Kościół św. Andrzeja Boboli | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 1865[1] |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Kod pocztowy | 12-100, 12-140[2] |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| SIMC | 0490145 |
Położenie na mapie gminy Świętajno _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Świętajno") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego  | |
 53°33′52″N 21°13′02″E/53,564444 21,217222 | |
Świętajno (niem. Altkirchen[3][4], do 1938 r. Schwentainen[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno, której jest siedzibą.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
W miejscowości znajduje się m.in. kościół, wybudowany w 1908 roku, odbudowany w 1925 r. ze zniszczeń I wojny światowej.
Nazwa
16 lipca 1938 r. w miejsce nazwy Schwentainen wprowadzono nazwę Altkirchen[3]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Świętajno[4].
Historia
Miejscowość lokowana w 1686 r. w ramach osadnictwa szkatułowego[5]. Wedle innych źródeł, miejscowość powstała w 1687 r. jako osada smolarzy[6]. Była to osada targowa z prawem do 4 jarmarków w ciągu roku.
W czasie I wojny światowej w Świętajnie spłonęło 140 domów oraz kościół. Po odbudowie miejscowość nabrała charakteru małomiasteczkowego.
W 1933 r.[7] w miejscowości mieszkało 1767 osób, a w 1939 r.[8] – 1661 osób[3].
Komunikacja
Świętajno jest położone 2–3 km od drogi krajowej nr 53 i ok. 8–10 km od drogi krajowej nr 59.
Zabytki
- Budynki murowane z początku XX wieku (ul. Dworcowa, ul. Adama Mickiewicza, ul. Parkowa).
- Szkoła wybudowana po I wojnie światowej.
- Dawny kościół ewangelicki, wybudowany w latach 1918–1922 (w miejscu dawnego z 1908 roku, spalonego w 1914 roku).
- Kościół baptystyczny, wybudowany w 1908 roku, w zastępstwie starszej kaplicy z 1883 roku, znajdującej się w Piasutnie. Zbór czynny był do 1986 roku, obecnie jako filialny zboru w Szczytnie.
- Obelisk – fragment dawnego pomnika, poświęconego poległym w I wojnie światowej.
Ludzie związani ze Świętajnem
- Tomasz Karwowski (1960–2018) – poseł na Sejm RP I i III kadencji, pochowany na miejscowym cmentarzu[9].
- August Reszka (ur. 1885 w Świętajnie, zm. 1957) – działacz plebiscytowy, współzałożyciel Mazurskiego Związku Ludowego.
- Marcin Zieliński (ur. 1694 w Świętajnie, zm. 1741) – pastor i wydawca polskich pieśni religijnych.
Przypisy
- ↑ Wieś Świętajno w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288, 1289 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreußen, Kreis Ortelsburg. 2006. [dostęp 2012-10-24]. (niem.).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn: Agencja Wydawnicza „Remix” s.c., 1998, s. 171. ISBN 83-87031-13-5.
- ↑ T. Darmochwał, M. J. Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996.
- ↑ Stan na 16 czerwca.
- ↑ Stan na 17 maja.
- ↑ Śp. Tomasz Karwowski. zapalowski.edu. [dostęp 2018-05-19].
Bibliografia
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 95
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej; Agencja Wydawnicza „Remix” s.c., Olsztyn 1998. ISBN 83-87031-13-5
_COA.svg)
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Szczytno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.80 N
- S: 53.27 N
- W: 20.57 E
- E: 21.57 E
(c) Piotr Marynowski / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0
Kościoł pod wezwaniem Świętego Andrzeja Boboli w Świętajnie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map