Święto Środka Jesieni

Święto Środka Jesieni
Ilustracja
Yoshitoshi Tsukioka (1839–1892), Chang’e odlatuje na Księżyc
Dzień15. dzień ósmego miesiąca (kalendarz chiński)
Państwa Chiny
Typ świętakulturowe
Symbole

ciasteczka księżycowe

Podobne świętaChuseok (kor.), Tsukimi (jap.)

Święto Środka Jesieni (chiń. upr. 中秋节; chiń. trad. 中秋節; pinyin Zhōngqiūjié)[1] – jedno z najważniejszych świąt w tradycyjnym kalendarzu chińskim, obchodzone piętnastego dnia ósmego miesiąca księżycowego. Jest to więc święto ruchome w stosunku do kalendarza gregoriańskiego[a].

Legendy

Festiwal ma swoje początki w starożytnych ceremoniach cesarskich obchodów kultu księżyca. Władcy czcili bowiem słońce wiosną, a księżyc jesienią. Obrzędy te przejęli następnie arystokraci, elity intelektualne i prości ludzie, co doprowadziło do wykształcenia się tradycji stałego festiwalu w czasie panowania dynastii Tang (618–907)[2].

Mit o Chang’e

W odległej starożytności na niebie pojawiło się dziesięć słońc. Wypaliły one wszystkie rośliny i zniszczyły uprawy, pozostawiając ludność bez środków do życia. Aby pomóc ludowi i pokonać klęskę, mąż Chang’e, znakomity łucznik Houyi zestrzelił dziewięć słońc i zabił różne potwory. Okazało się jednak, że zestrzelone słońca to byli synowie cesarza Niebios, który zagniewany uczynił ich śmiertelnymi. Bogini Zachodu, Xiwangmu, odniosła się do pary życzliwie i podarowała im dwie boskie pigułki. Chang’e była jednak samolubna i ukradkiem zażyła je obie. Stała się tak lekka, że uniosła się w powietrze. W obawie przed drwinami Nieśmiertelnych w Niebiosach, udała się na Księżyc, stając się jego boginią właśnie w 15. dniu ósmego miesiąca księżycowego. Jej towarzyszem jest zając (lub królik), który w nefrytowym moździerzu rozciera zioła służące do sporządzenia eliksiru nieśmiertelności[2][3].

„Księżycowe ciasteczka”

Obok mitu o Chang'e ze Świętem Środka Jesieni połączona jest legenda o „ciasteczkach księżycowych” (chiń. trad. 月餅, chiń. upr. 月饼, pinyin yuèbǐng). Według tradycji, jej geneza sięga końcowego okresu panowania mongolskiej dynastii Yuan (1280–1368). Chińczycy Han organizując powstanie przeciwko Mongołom piekli i rozprowadzali ciastka z ukrytymi wewnątrz informacjami o wybuchu buntu właśnie w dniu tego święta[3].

Ciasteczka te są ważnym składnikiem kolacji, podczas której spożywa się także ryż i owoce. Po ukazaniu się Księżyca na niebie, należy się podzielić z nim i duchami przodków.

Galeria

Uwagi

  1. Święto Środka Jesieni wg kalendarza gregoriańskiego wypada: 2021 – 21 września; 2022 – 10 września; 2023 – 29 września; 2024 – 17 września; 2025 – 6 października.

Przypisy

  1. Marianne Davidson: Chinese Concise Dictionary. New York: HarperCollins Publishers, 2005, s. 426. ISBN 0-06-082200-7.
  2. a b China Encyclopedia. Beijing: China Intercontinental Press, 2009, s. 439. ISBN 978-7-5085-1385-0.
  3. a b Edward Kajdański: Chiny: Leksykon. Książka i Wiedza, 2005, s. 262, 263. ISBN 83-05-13407-5.

Bibliografia

  • Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005, s. 262, 263. ISBN 83-05-13407-5.
  • Wiesław Olszewski: Chiny. Zarys kultury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2003. ISBN 83-232-1272-4.

Media użyte na tej stronie

MX mooncakes displayed at AEON supermarket, Suzhou Hudong.jpg
Autor: Shwangtianyuan, Licencja: CC BY-SA 4.0
It is also available at AEON supermarket.
Chang'e flees to the moon by Tsukioka Yoshitoshi.jpg
Chang'e flees to the moon (Joga hongetsu tsuki)
Moon Cakes.jpg
Autor: misbehave, Licencja: CC BY 2.0
the Yummy Moon Cakes at Golden Bakery in Chinatown (San Francisco).
Mid-Autumn Festival-beijing.jpg
Autor: Shizhao, Licencja: CC BY-SA 2.5
北京龙潭湖中秋节的灯会,二龙戏珠