Świętoszówka

Świętoszówka
	wieś
	; Centrum Świętoszówki
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	bielski
Gmina	Jasienica
Liczba ludności (2009)	609
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	43-386
Tablice rejestracyjne	SBI
SIMC	0055248
	Położenie na mapie gminy Jasienica Świętoszówka
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Świętoszówka
	Położenie na mapie województwa śląskiego Świętoszówka
	Położenie na mapie powiatu bielskiego Świętoszówka
	49°48′01″N 18°52′21″E/49,800278 18,872500

Artykuł	49°48′1″N 18°52′21″E
- błąd	39 m
WD	49°48'15"N, 18°53'40"E, 49°48'17.32"N, 18°54'1.58"E
- błąd	39 m
Odległość	1720 m

Nieoficjalny herb wsi Świętoszówka

Świętoszówka (cz. Svěntošůvka, niem. Swientoschuwka) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, na Śląsku Cieszyńskim. Powierzchnia sołectwa wynosi 150,6 ha, a liczba ludności 609^[2], co daje gęstość zaludnienia równą 404,4 os./km².

Historia

Miejscowość została prawdopodobnie po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie protekcyjnym biskupa wrocławskiego Wawrzyńca z dnia 25 maja 1223 roku wydanym na prośbę księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza dla klasztoru premonstrantek w Rybniku, w którym to wymieniono około 30 miejscowości mających im płacić dziesięcinę. Pośród 14 miejscowości kasztelanii cieszyńskiej wymieniony jest również Suenschi(e)zi, które można identyfikować ze Świętoszówką^[3]^[4]. Nazwa może pochodzić od osadnika Świętosza^[5]. Wieś politycznie znajdowała się początkowo w granicach piastowskiego (polskiego) księstwa opolsko-raciborskiego. W 1290 w wyniku trwającego od śmierci księcia Władysława opolskiego w 1281/1282 rozdrobnienia feudalnego tegoż księstwa powstało nowe księstwo cieszyńskie, w granicach którego znalazła się również Świętoszówka. Od 1327 księstwo cieszyńskie stanowiło lenno Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 26 budynkach w Świętoszówce (bez Bierów) na obszarze 150 hektarów (według spisu z 1910) mieszkało 240 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 160 os./km². z tego 220 (91,7%) mieszkańców było katolikami a 20 (8,3%) ewangelikami, 228 (95%) było polsko- a 8 (3,3%) niemieckojęzycznymi^[6]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 251 osób^[7].

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego, który podlegał organizacyjnie 14 kompanii w Skoczowie^[8].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Kościół

Na terenie Świętoszówki działalność duszpasterską prowadzą następujące Kościoły:

Kościół ewangelicko-augsburski (filiał parafii w Jaworzu)
Kościół rzymskokatolicki (filiał parafia św. Bartłomieja w Grodźcu)

Transport

Przez wieś przebiega droga ekspresowa S52 (Bielsko-Biała - Cieszyn).

Galeria

Szkoła Podstawowa im. Rudolfa Gila
Kościół pw. Ducha Świętego
Kaplica ewangelicko-augsburska
Szyld z czasów austriackich w restauracji "Dwór Świętoszówka"

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1291 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Gmina Jasienica: Sołectwo Świętoszówka. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].
↑ Idzi Panic. Z badań nad osadami zanikłymi na Górnym Śląsku w średniowieczu. Uwagi w sprawie istnienia zaginionych wsi podcieszyńskich, Nageuuzi, Suenschizi, suburbium, Radouiza, Zasere, Clechemuje oraz Novosa. „Pamiętnik Cieszyński”, s. 29-37. Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie. ISSN 0137-558x. [dostęp 2012-12-31].
↑ Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 294. ISBN 978-83-926929-3-5.
↑ J. Polak, 2011, s. 6
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
↑ Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

Bibliografia

Obrazki z dziejów gminy Jasienica. Jerzy Polak. Cieszyn: Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2011. ISBN 978-83-922005-6-7.
Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.

[1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1291 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[Sołectwo_Świętoszówka-2] Gmina Jasienica: Sołectwo Świętoszówka. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].

[zaginione-3] Idzi Panic. Z badań nad osadami zanikłymi na Górnym Śląsku w średniowieczu. Uwagi w sprawie istnienia zaginionych wsi podcieszyńskich, Nageuuzi, Suenschizi, suburbium, Radouiza, Zasere, Clechemuje oraz Novosa. „Pamiętnik Cieszyński”, s. 29-37. Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie. ISSN 0137-558x. [dostęp 2012-12-31].

[mono2010-4] Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 294. ISBN 978-83-926929-3-5.

[Polak-5] J. Polak, 2011, s. 6

[spiss-6] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).

[Ludwig_Patryn_ed1912-7] Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

[CITEREFJerzy_Szczurek193332-37-8] Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne