Świadek

Świadek – w prawie formalnym osoba powołana przez organ prowadzący postępowanie sądowe albo postępowanie administracyjne do złożenia zeznań. Zeznania świadka stanowią dowód w postępowaniu.

Instytucja źródła dowodowego w postaci świadka jest wspólna dla postępowania cywilnego, postępowania karnego i postępowania administracyjnego. Podobne w tych wszystkich postępowaniach są regulacje uprawnień i obowiązków procesowych świadka. Świadek, w odróżnieniu od strony, ma obowiązek składania zeznań, może jednak, w ściśle określonych okolicznościach, uchylić się od tego obowiązku (np. duchowny co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi, osoba najbliższa w stosunku do strony). Świadek może również w pewnych okolicznościach uchylić się od odpowiedzi na konkretne pytanie, jeżeli taka odpowiedź mogłaby narazić jego lub osobę mu najbliższą na odpowiedzialność prawną bądź inne negatywne następstwa. Tryb przesłuchania świadka szczegółowo regulują przepisy konkretnych postępowań.

Przykładowo w prawie karnym świadek ma zarówno uprawnienia, jak i obowiązki:

Obowiązki:

  • stawianie się na każde wezwanie organu procesowego
  • składanie zeznań
  • mówienie prawdy i niezatajanie znanych mu faktów
  • poddanie się oględzinom zewnętrznym ciała (w przypadku gdy jest osobą pokrzywdzoną)
  • poddanie się przesłuchaniu przez biegłego lekarza lub psychologa
  • złożenie przyrzeczenia (w pewnych okolicznościach).

Uprawnienia:

  • prawo odmowy zeznań, gdy narażałoby to świadka na odpowiedzialność karną lub jego najbliższych
  • prawo do uchylania się od poszczególnych pytań
  • bycie świadkiem anonimowym
  • wniosek o wyłączenie jawności przesłuchania w przypadku narażenia na hańbę.

Zobacz też

Linki zewnętrzne