Świadkowie Jehowy w Olsztynie

Sala Królestwa w Olsztynie przy ul. Traugutta 27

Podium

Świadkowie Jehowy w Olsztynie – wspólnota religijna Świadków Jehowy w Olsztynie, stolicy województwa warmińsko-mazurskiego, należących do 8 zborów^[1] prowadzących działalność religijną na terenie miasta (stan w roku 2022).

Historia

Początki działalności

Pierwsi Świadkowie Jehowy (noszący wtedy jeszcze nazwę Badacze Pisma Świętego) pojawili się na południowych terenach Prus Wschodnich około roku 1913. W latach 20. XX wieku w Olsztynie działał już zbór.

Prześladowania w okresie nazizmu

Stolperstein Otto Siegela, który za odmowę służby wojskowej w 1944 roku przez nazistowski Sąd Okręgowy w Olsztynie został skazany na karę śmierci^[2][3]

Po dojściu do władzy nazistów w roku 1933 na terenie Prus, a potem całych Niemiec, władze zdelegalizowały działalność Świadków Jehowy (przyjęcie nowej nazwy w 1931 roku^[a]). Wyznawców poddano represjom i prześladowaniom, wielu z nich uwięziono w hitlerowskich obozach koncentracyjnych, część stracono^[4].

Okres po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej wraz z innymi polskimi osadnikami na teren Warmii i Mazur przybyli również Świadkowie Jehowy^[5]. W Olsztynie rozpoczęto działalność ewangelizacyjną w roku 1946, początkowo głosiciele dojeżdżali z innych miejscowości regionu (np. z Mostkowa koło Łukty, gdzie osiadło kilka rodzin Świadków).

W maju 1947 roku powstał pierwszy olsztyński zbór liczący wtedy 17 osób, któremu przewodził, przybyły miesiąc wczeńiej Tadeusz Wincenciuk. Pochodził z Nowej Wsi koło Sokołowa Podlaskiego. Do Olsztyna przyjechał też Stefan Wincenciuk, Eugeniusz Kądziela pochodzący z Kołodzieża koło Moniek, a ochrzczony w 1943 roku i Feliks Sidorek (kolejarz pochodzący z województwa białostockiego). Początkowo zgromadzali się w lokalach prywatnych (zarejestrowano trzy takie adresy)^[6].

W tym samym roku Świadkowie podjęli starania o pomieszczenie, w którym mogliby się spotykać i organizować wykłady biblijne. Uzyskali lokal w Olsztynie przy ul. Sarnowskiego 6, który służył jako Sala Królestwa na około 100 miejsc. Spotykało się tam regularnie około 60–70 osób, Świadków Jehowy i sympatyków.

Pierwsze zgromadzenie obwodowe z udziałem około 200 osób odbyło się w dniach 18–20 czerwca 1948 roku w Olsztynie. Połączono ją z działalnością ewangelizacyjną w tym mieście^[6].

Czasy zakazu

Komunistyczne władze utrudniały Świadkom Jehowy prowadzenie działalności, pracownicy Urzędu Bezpieczeństwa prowadzili ich inwigilację^[7]. 30 czerwca 1948 roku władze województwa zamknęły lokal przy ul. Sarnowskiego^[8]. Nie pomogły wielokrotne odwołania od tej decyzji, ani też wizyta wiosną 1949 roku Stefana Behunicka, misjonarza i przedstawiciela Biura Oddziału. Udało mu się tylko częściowo odzyskać skonfiskowanych publikacje. Zebrania zboru w Olsztynie odbywały się odtąd w mieszkaniu przy ulicy Waryńskiego^[6].

W lipcu 1950 roku zdelegalizowano działalność Świadków Jehowy w Polsce pod zarzutem szpiegostwa. Według danych Urzędu Bezpieczeństwa w roku 1950 w Olszytnie działało 35–60 głosicieli^[6].

Wyznawców poddawano szykanom, prześladowaniom, a niektórych uwięziono. W okresie zakazu Świadkowie spotykali się i prowadzili działalność w warunkach konspiracji^[9].

Po roku 1956 prześladowania zelżały, choć formalnie obowiązywał zakaz działalności. Ogłoszono amnestię, do Olsztyna przyjechała też grupa repatriantów z Syberii. Świadkowie w Olsztynie organizowali zebrania w mieszkaniach prywatnych i prowadzili działalność od drzwi do drzwi. Drukowano też w konspiracji na powielaczach czasopisma („Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” i „Przebudźcie się!”) oraz książki. Większe zgromadzenia organizowano poza miastem, na przykład w lasach lub na posesjach wiejskich. W roku 1958 w podolsztyńskiej wsi Słupy na „leśny kongres” przybyło 126 osób.

Pomimo utrudnionych warunków w latach 60. i 70. XX wieku liczba wyznawców powoli się powiększała.

Czas „odwilży”

Pod koniec 1977 roku olsztyńskich Świadków Jehowy odwiedził Daniel Sydlik, członek Ciała Kierowniczego w Nowym Jorku, który w Polsce bezskutecznie prowadził rozmowy z władzami państwowymi o zalegalizowaniu działalności^[10].

W roku 1982 (w okresie obowiązywania stanu wojennego) władze po raz pierwszy zgodziły się na zorganizowanie w Polsce kilku większych kongresów. Jeden z nich odbył się w Olsztynie w Hali Widowiskowo-Sportowej „Urania”. W następnych latach Świadkowie regularnie wynajmowali ten obiekt do organizowania zgromadzeń. Wynajmowano też inne sale publiczne, na przykład na doroczną uroczystość Wieczerzy Pańskiej.

Czasy współczesne

W połowie lat 80. XX wieku liczba Świadków w Olsztynie sięgała ponad 200 osób i wraz ze schyłkiem systemu komunistycznego nastąpił dalszy wzrost liczebny. 12 maja 1989 roku Świadkowie Jehowy w Polsce zostali ponownie prawnie zarejestrowani jako wyznanie religijne.

12 czerwca 1988 roku została oddana do użytku Sala Królestwa przy ul. Bałtyckiej 142 w dzielnicy Gutkowo. Służyła ona Świadkom Jehowy do roku 2012^[11].

Nowy, większy obiekt zbudowano w ciągu 18 miesięcy przy ul. Traugutta 27 (obecnie obiekt jest w trakcie remontu). Oddano go do użytku 5 lutego 1994 roku. Jest to kompleks dwóch Sal Królestwa, z którego korzysta około 600 olsztyńskich wyznawców^[b][11].

Najnowsza Sala Królestwa powstała przy ul. Borowej 7 (w dzielnicy Zatorze), a otwarto ją 27 października 2007 roku^[12]. Korzysta z niej około 400 osób^[b][11].

W latach 1983–1984, 1986–1988, 1994–2005, 2007–2008, 2010–2011 Świadkowie Jehowy organizowali kongresy okręgowe (letnie) na Stadionie OSiR (Stadion Stomil^[13]) przy al. Piłsudskiego w Olsztynie. W ramach wynajmu^[14] obiekt ten był wtedy generalnie sprzątany i często remontowany przez Świadków Jehowy^[15]. W kolejnych latach kongresy regionalne odbywały się w wynajętych nowszych obiektach w innych miastach (2012, 2014–2017 w Ostródzie^[16][17], 2013 w Mrągowie, a w 2019 m.in. w Ełku^[18])^[b].

W latach 2002–2020 olsztyńscy Świadkowie Jehowy dwa razy w roku (jesień i wiosna) spotykali się na zgromadzeniach obwodowych w Sali Zgromadzeń w Malborku^[b].

W latach 90. XX wieku powstała grupa języka migowego, w roku 2015 grupa języka angielskiego (działająca do 2020 roku), a w 2018 grupa języka rosyjskiego (w 2022 roku przekształcona w zbór). W językach tych prowadzone są zebrania zborowe^[b][11]. Od roku 2012 nastąpiła reorganizacja zborów, wskutek czego zbory stały się większe i lepiej zorganizowane, lecz ich liczba zmniejszyła się.

Miejscowi Świadkowie Jehowy zapewniają opiekę duszpasterską potrzebującym jej pacjentom Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie^[19]. Wytypowani kaznodzieje prowadzą działalność kaznodziejską również w Areszcie Śledczym w Olsztynie^[20][b].

Od końca lutego 2022 roku rozpoczęto organizowanie pomocy dla Świadków Jehowy z Ukrainy, uchodźców – ofiar inwazji Rosji. W tym celu na terenie województwa powołano jeden z 16 Komitetów Pomocy Doraźnej działających w Polsce, składający się z przeszkolonych wolontariuszy^[21].

Od początku kwietnia 2022 roku, kiedy to wznowiono przeprowadzanie zebrań w Salach Królestwa (od marca 2020 roku z uwagi na pandemię COVID-19 były zawieszone z osobistym udziałem obecnych), uczęszczają na nie także Świadkowie Jehowy z Ukrainy, którzy musieli opuścić swój kraj ze względu na toczącą się tam wojnę. Szacuje się, że w samym Olsztynie jest to kilkudziesięcioosobowa grupa^[11].

Lista zborów i Sal Królestwa

Obecnie społeczność religijna Świadków Jehowy w Olsztynie liczy około 1000 głosicieli^[15][22][c], którzy należą do ośmiu zborów^[1][d]:

• Olsztyn–Zatorze
• Olsztyn–Północ
• Olsztyn–Śródmieście
• Olsztyn–Pojezierze
• Olsztyn–Nagórki
• Olsztyn–Jaroty (w tym grupa języka migowego)
• Olsztyn–Dajtki
• Olsztyn–Rosyjski

Zbory te spotykają się w dwóch Salach Królestwa^[15]:

• Sala Królestwa, ul. Borowa 7, 10-242 Olsztyn (od roku 2007)
• Sala Królestwa, ul. Traugutta 27, 10-053 Olsztyn^[1] (od roku 1994, kompleks dwóch sal)^[b]

Zobacz też

• Świadkowie Jehowy w województwie warmińsko-mazurskim

Uwagi

Przypisy