Świadkowie Jehowy w województwie opolskim

Świadkowie Jehowy w województwie opolskim – wspólnota religijna Świadków Jehowy w województwie opolskim. W wyniku Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 określono liczbę osób na terenie województwa deklarujących swoją przynależność religijną do Świadków Jehowy na 3749[1]. Natomiast liczba głosicieli według opracowania GUS „Wyznania religijne w Polsce 2015–2018” w roku 2018 wynosiła 2855[2]. W lipcu 2022 roku na terenie województwa znajdowały się miejsca zgromadzeń 30 zborów (w tym zboru rosyjskojęzycznego i ukraińskojęzycznego) i dwóch grup języka migowego[3][4][a][b].

Historia

Początki działalności

Działalność Świadków Jehowy na terenie województwa opolskiego zapoczątkowali na początku XX wieku niemieccy współwyznawcy (na terenie należącym wtedy do Cesarstwa Niemieckiego). W 1931 roku w Nysie i w Opolu (Bolko) zorganizowano pierwsze kongresy na tym terenie[5].

Kolejne zgromadzenia Świadków Jehowy (przyjęcie nowej nazwy w 1931 roku[c]) odbyły się w roku 1932 w Nysie (30, 31 stycznia, przy Luisenplatz 9 b) oraz w Opolu (11, 12 czerwca, przy Auenstr.)[6][7]. W 1932 i 1933 roku zbory w Nysie (11.03.1933), Paczkowie (6.10.1932; 10.03.1933), Głubczycach (7.10.1932; 15.03.1933), Opolu (15.10.1932), Lewinie Brzeskim (16.10.1932), Brzegu (17.10.1932), Prudniku (13.03.1933), Pisarzowicach (14.03.1933) i Białej (12.03.1933) odwiedził Robert Arthur Winkler[8][9].

Prześladowania w okresie nazizmu

W czasie II wojny światowej wielu wyznawców z tego terenu zginęło w hitlerowskich obozach koncentracyjnych (m.in. z okolic Brzegu, Opola[10][11], Niemodlina[12]). Niektóre dzieci Świadków Jehowy – głównie ze Śląska – umieszczono w obozie poprawczym w Grodkowie k. Nysy oraz w klasztorze katolickim w Czarnowąsach pod Opolem[10][13][14].

Okres powojenny

Wznowiono działalność kaznodziejską. Jednym z pierwszych pionierów specjalnych w Prudniku, Głogówku, Strzelcach Opolskich, Krapkowicach był Henryk Dornik. Powstały nowe zbory. W lipcu 1947 roku w Prudniku ochrzczono 17 osób[14]. Dwóch pionierów z Chełmszczyzny działało w regionie Olesna, Kluczborka i Opola. Miejscem ich kwatery była Kolonia Biskupska, gdzie istniał niewielki zbór. W 1947 roku istniała już liczna grupa w Kluczborku[15].

Prześladowania

W roku 1950 miała miejsce fala aresztowań i od tego roku działalność prowadzona była konspiracyjnie.

W roku 1950 według szacunków WUB na terenie województwa opolskiego działało 17 grup i co najmniej 650 głosicieli[16].

Na koniec 1950 roku spośród 88 aresztowanych w województwie, 10 zostało skazanych na bezwzględne kary pozbawienia wolności[17]. W następnych dziesięcioleciach – w czasie zakazu działalności – powstały kolejne zbory. Wyznawcy za działalność religijną oraz za odmowę służby wojskowej byli skazywani na kary więzienia[18][19].

Sprawy przeciwko Świadkom Jehowy

Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego i Milicja Obywatelska toczyły sprawy m.in. o kryptonimach: „Wiara” (dotycząca działalności na terenie powiatu kozielskiego; 1948–1953[20]); „Pokrzywica” (dotycząca działalności Świadków Jehowy w okolicy Grodkowa; 1947–1956[21]); „Fanatyk” (dotycząca działalności Anny Wiatr na terenie powiatu oleskiego; 1947–1964[22]); „Zagranica” (dotycząca działalności Świadków Jehowy w okolicy Kluczborka; 1948–1954[23]); „Gołąb” (dotycząca działalności Władysława Gołąbka; 1950–1956[24]); „Fanatycy” (dotycząca działalności Antoniego Kałuży; 1952–1953[25]); „Odchyleniec” (dotycząca działalności Jana Berezowskiego; 1957–1963[26]); „Stolarz” (dotycząca działalności Józefa Czermaka; 1972–1973[27]); „Zima” (dotycząca działalności Mariana Mroza; 1976–1977[28]); „Tajemniczy” (dotycząca działalności Bronisława Grzanki i zboru w Prudniku; 1978–1985[29]).

Prowadzili też sprawy: dotycząca działalności zboru w Opolu (przeciwko Teodorowi Zakrzewskiemu; 1951–1959[30]); przeciwko Marii Skoc (1947–1955[31]); przeciwko Bronisławowi Grzance (1950–1956[32]); przeciwko Tadeuszowi Łabodzińskiemu (1950[33]); przeciwko Ignacemu Morysiowi (1950–1952[34]); przeciwko Józefowi Skrzypkowi (1950–1977[35]); przeciwko Jadwidze Chonaj (1950–1955[36]); przeciwko Józefowi Zadęckiemu (1950–1959[37]); przeciwko Andrzejowi Księżykowi (1950–1956[38]); przeciwko Janowi Bednorzowi (1951–1952[39]); przeciwko Adamowi Jelonkowi (1952–1953[40]); przeciwko Franciszkowi Ostrychaczowi (1952–1956[41]); przeciwko Feliksowi Nogajowi (1950–1955; dotycząca działalności na terenie Kędzierzyna-Koźla[42]); przeciwko Helmutowi Drzazdze (1953–1955[43]); przeciwko Antoninie Czerewicz (1955–1959[44]); przeciwko Wiktorowi Nowakowi (1955–1964; dotycząca działalności zboru w Oleśnie[45]); przeciwko Karolowi Kukle (1957–1962[46]); przeciwko Jerzemu Bartosiewiczowi (1958–1959; dotycząca działalności w Strzelnikach[47]); przeciwko Tadeuszowi Przybyszowi (1962–1966; dotycząca działalności na terenie Gogolina[48]); przeciwko Joannie Piask (1969[49]); przeciwko Annie Piskorskiej i Kazimierzowi Michurze (1974; dotycząca rozpowszechniania publikacji religijnych[50]).

Działalność i „zgromadzenia leśne”

Szczególnie od 70. XX wieku głosiciele w lecie prowadzili grupową wyjazdową działalność kaznodziejską na terenach, gdzie jest mniej wyznawców (wcześniejsze nazwy: grupy pionierskie, ośrodki pionierskie, obozy pionierskie)[b]. Organizowano nieoficjalne zgromadzenia tzw. konwencje leśne. W listopadzie 1977 roku przedstawiciele Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy oficjalnie spotkali się z niektórymi wyznawcami na terenie obecnego województwa opolskiego[51].

Rozwój działalności

Kongresy i zgromadzenia

Od roku 1982 rozpoczęto ponownie wynajmować hale sportowe (m.in. w Kędzierzynie-Koźlu[52]), a w następnych latach również stadiony na kongresy, m.in. Stadion Odry Opole.

Kongresy dla zborów z województwa opolskiego odbywały się we Wrocławiu (Hala Stulecia; 2018 i 2019: Stadion Wrocław) oraz w Centrum Kongresowym w Sosnowcu (dla wyznawców ze wschodniej części województwa); na Stadionie Śląskim w Chorzowie (2006 – „Wyzwolenie jest blisko!”; 2018 – „Bądź odważny!”; 2019 – „Miłość nigdy nie zawodzi!”)[4][53].

Kongresy odbyły się też na Stadionie Miejskim w Opolu (2008 (45 osób zostało ochrzczonych)[54][55], 2010 (przeszło 3000 obecnych)[56][57], 2015[58]) oraz w Hali Azoty w Kędzierzynie-Koźlu (2015[59][60], 2016[61], 2017[62])[b].

Sala Zgromadzeń

Sala Zgromadzeń w Skarbimierzu na 1100 osób koło miasta Brzeg, oddana do użytku 23 września 2000 roku

W podbrzeskiej miejscowości Skarbimierz zaadaptowano były hangar na nieczynnym lotnisku wojskowym na Salę Zgromadzeń dla 1100 osób. Do 8 marca 2020 roku korzystali z niej w czasie zgromadzeń obwodowych wyznawcy z województwa dolnośląskiego i opolskiego (oprócz wyznawców z rejonów Strzelec Opolskich, Raciborza i Kędzierzyna-Koźla, którzy korzystali z Centrum Kongresowego w Sosnowcu)[63][b].

Działalność w zakładach karnych

Świadkowie Jehowy prowadzą także biblijną działalność wychowawczą w zakładach karnych, studiując Biblię z więźniami, m.in. w dwóch więzieniach w Strzelcach Opolskich. Niektórzy skazani dzięki temu dokonali niezbędnych zmian w swym postępowaniu, by mogli zostać ochrzczeni[64][65][b].

Bezkrwawa chirurgia

W 2005 roku na Ogólnopolskim Sympozjum Interdyscyplinarnym w Opolu wręczono puchary „Pionierzy Bezkrwawej Medycyny” dla uznanych lekarzy działających na rzecz metod alternatywnych transfuzji krwi w chirurgii, a Miejska Telewizja Opole wyprodukowała z tej okazji serię filmów: Pionierzy Bezkrwawej Chirurgii w Polsce[66].

Pozostała działalność

Od lat 90. XX w. powstały Sale Królestwa (ostatnio, w 2016 roku w Oleśnie[67], planuje się budowę nowego obiektu w Głubczycach[68]).

W czasie powodzi w 1997 roku oraz powodzi w 2010 roku zorganizowano pomoc humanitarną głównie dla poszkodowanych przez nią współwyznawców.

Działalność prowadzona jest również wśród obckokrajowców. Oprócz języka polskiego i polskiego języka migowego zebrania zborowe organizowane są także w języku rosyjskim i ukraińskim (do 2020 roku też w języku angielskim i romani (Polska Roma)).

W 2012 roku nastąpiła reorganizacja zborów. W roku 2013 wdrożono program świadczenia publicznego na terenie poszczególnych zborów za pomocą wózków z bezpłatną literaturą biblijną[b][69].

Zbory

Mapa konturowa województwa opolskiego
Geographylogo.svg
Miejscowości w województwie opolskim, w których są zbory Świadków Jehowy[3]. Na niebiesko zaznaczono położenie Sali Zgromadzeń (Skarbimierz), na żółto – zbory zgromadzające się w Sali Królestwa sąsiedniego zboru.

Poniższa lista obejmuje zbory zgromadzające się na terenie województwa[d][3][e]:

Na terenie miast na prawach powiatu (Opole)
  • Opole: 5 zborów: Opole–Południe, Opole–Północ (w tym grupa j. migowego), Opole–Prószków, Opole–Rosyjski, Opole–Ukraiński
Sala Królestwa Świadków Jehowy w Nysie
Na terenie powiatów

Uwagi

  1. ↑ Obwody polskojęzyczne: Opole, Kędzierzyn-Koźle, Wrocław–Północ (część), Kłodzko (część).
  2. ↑ a b c d e f W związku z pandemią COVID-19 od 14 marca 2020 do 31 sierpnia 2022 roku działalność od domu do domu była zawieszona (prowadzona była listownie, telefonicznie, w formie elektronicznej, od 31 maja 2022 roku wznowiono publiczną działalność ewangelizacyjną). W związku z tym do 31 grudnia 2022 roku zawieszono wszelkie szkolenia i kursy (oprócz Kursu Służby Pionierskiej przeprowadzanego do końca 2022 roku w formie wideokonferencji). Od 1 kwietnia 2022 roku zebrania zborowe odbywają się ponownie w Sali Królestwa oraz dodatkowo nadal w formie wideokonferencji (hybrydowo). Do 31 grudnia 2022 roku wstrzymano organizowanie kongresów regionalnych i zgromadzeń obwodowych z osobistym udziałem obecnych. Ich program został zamieszczony w oficjalnym serwisie internetowym jw.org. Do 31 maja 2022 roku wstrzymano również budowy i remonty Sal Królestwa.
  3. ↑ Największa grupa Badaczy Pisma Świętego, która pozostała związana z Towarzystwem Strażnica, 26 lipca 1931 roku przyjęła nazwę Świadkowie Jehowy.
  4. ↑ Jeżeli nie zaznaczono inaczej, miejsce cotygodniowych zebrań chrześcijańskich zboru jest w miejscowości, od której zbór nosi nazwę.
  5. ↑ Według NSP 2011 największy odsetek mieszkańców deklarujących przynależność do Świadków Jehowy zanotowano w powiecie brzeskim i opolskim (0,50–0,74%); w Opolu oraz w powiatach kędzierzyńsko-kozielskim i nyskim (0,25–0,49%); a w pozostałych powiatach poniżej 0,24% (uwzględniono tylko deklaracje powyżej 300 osób w powiecie).

Przypisy

  1. ↑ GUS, Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011.
  2. ↑ Główny Urząd Statystyczny, Wyznania religijne w Polsce 2015-2018, 28 lutego 2020, s. 234-236.
  3. ↑ a b c Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2022-07-04].
  4. ↑ a b Ponad tysiąc świadków Jehowy z regionu na kongresie w Chorzowie, fakty.interia.pl, 8 sierpnia 2019 [dostęp 2019-08-25].
  5. ↑ Kongresse, karlo-vegelahn.de (niem.).
  6. ↑ *„Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 stycznia 1932, s. 2 (niem.).
  7. ↑ „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 maja 1932, s. 146 (niem.).
  8. ↑ „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 października 1932, s. 306 (niem.).
  9. ↑ „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 kwietnia 1933, s. 128 (niem.).
  10. ↑ a b Teresa Wontor-Cichy, Więzieni za wiarę: Świadkowie Jehowy w KL Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2003.
  11. ↑ Aleksandra Matelska, „...w miłości nie ma bojaźni” Nazistowskie prześladowania Świadków Jehowy w Polsce, Wrocław: Wydawnictwo A Propos, wyd. II, 2010, s. 76, ISBN 978-83-61387-19-0.
  12. ↑ Trittst du für das ein, was recht ist?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 sierpnia 1965, s. 484 (niem.).
  13. ↑ Dzięki pomocy Jehowy przetrwaliśmy totalitarne reżimy, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 1 września 2007, s. 8-12.
  14. ↑ a b Henryk Dornik, Wytrwałem dzięki miłości Bożej, Wrocław: Wydawnictwo A Propos, 2007, s. 37, 107, 109.
  15. ↑ Bolesław Górnik, Bolesław Górnik - opowieści o wojnie i życiu, Chełm 2010, s. 85, 86.
  16. ↑ Grzegorz Jasiński, Próba likwidacji wyznania Świadków Jehowy w Polsce w drugiej połowie 1950 roku. Zarys zagadnienia, Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2020.
  17. ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Działalność Świadków Jehowy w 1952 r. Charakterystyka, sierpień 1952, Warszawa: IPN, 1952, s. 110–170.
  18. ↑ Przeżyłem próby wiary w Polsce, „Przebudźcie się!”, 8 listopada 2000, s. 19–21.
  19. ↑ IPN, Areszt Śledczy w Lublinie (IPN Lu 574/757), ipn.gov.pl.
  20. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 07/335 t. 5), ipn.gov.pl.
  21. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 07/322), ipn.gov.pl.
  22. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 011/53), ipn.gov.pl.
  23. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 07/434), ipn.gov.pl.
  24. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 011/35), ipn.gov.pl.
  25. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr Wr 012/2029), ipn.gov.pl.
  26. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 011/257), ipn.gov.pl.
  27. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 011/635), ipn.gov.pl.
  28. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 011/1707), ipn.gov.pl.
  29. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu 1983-1990 (IPN Wr 011/1321 t. 2), ipn.gov.pl.
  30. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Katowicach, 1983-1990 (IPN Ka 230/5358), ipn.gov.pl.
  31. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2318 t. 3), ipn.gov.pl.
  32. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 011/1321 t. 1), ipn.gov.pl.
  33. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/1096), ipn.gov.pl.
  34. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/1773), ipn.gov.pl.
  35. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2030 t. 1), ipn.gov.pl.
  36. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2083 t. 1), ipn.gov.pl.
  37. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/1925 t. 2), ipn.gov.pl.
  38. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2093), ipn.gov.pl.
  39. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 011/1588), ipn.gov.pl.
  40. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/1031), ipn.gov.pl.
  41. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 011/57), ipn.gov.pl.
  42. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2085), ipn.gov.pl.
  43. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2089), ipn.gov.pl.
  44. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 011/1587), ipn.gov.pl.
  45. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 011/431 t. 6), ipn.gov.pl.
  46. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 011/1586), ipn.gov.pl.
  47. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2318 t. 1), ipn.gov.pl.
  48. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2505 t. 1), ipn.gov.pl.
  49. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/2882), ipn.gov.pl.
  50. ↑ IPN, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Opolu, 1983-1990 (IPN Wr 012/3026), ipn.gov.pl.
  51. ↑ Watchtower, Ciało Kierownicze dba o jedność — część 2, jw.org, 2022 [dostęp 2022-09-20].
  52. ↑ Anna Białas i inni, „... lecz Jehowa stał się moją podporą – Świadkowie Jehowy w rzeczywistości PRL”, Archiwum Ośrodka Karta: HB10/0040-Z/06, s. 29 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-06].
  53. ↑ Duchowy urlop na stadionie, „Opolska Gazeta Motoryzacyjna” [dostęp 2014-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-16].
  54. ↑ Opole. Świadkowie Jehowy na stadionie Odry, nto.pl, 26 lipca 2008.
  55. ↑ Chrzest w basenie. Spotkanie świadków Jehowy w Opolu, „Nowa Trybuna Opolska”, 26 lipca 2008, s. 3.
  56. ↑ Tłumy świadków Jehowy na stadionie Odry w Opolu, nto.pl, 23 lipca 2010.
  57. ↑ Spotkanie Świadków Jehowy, radio.opole.pl, 23 lipca 2010.
  58. ↑ Adrianna Dzwoniarska, Kongres Świadków Jehowy w Opolu [zdjęcia], nto.pl, 10 lipca 2015 [dostęp 2021-05-08].
  59. ↑ Raciborscy Świadkowie Jehowy zapraszają na kongres, raciborz.com.pl, 24 lipca 2015 [dostęp 2020-04-07].
  60. ↑ Świadkowie Jehowy jadą do Azot, „Tygodnik 7 dni”, calameo.com.pl, 24 lipca 2015, s. 1, 6 [dostęp 2022-12-06].
  61. ↑ Kongres Świadków Jehowy, nowiny.pl, 24 czerwca 2016 [dostęp 2020-04-04].
  62. ↑ Kongres Świadków Jehowy w Kędzierzynie-Koźlu [wideo, zdjęcia], nto.pl, 15 lipca 2017 [dostęp 2020-04-08].
  63. ↑ Folder „Sala Zgromadzeń Świadków Jehowy Skarbimierz”
  64. ↑ Zbieranie „kosztowności” w Polsce, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, 15 lipca 1992, s. 25, 26.
  65. ↑ Chrzest Świadków Jehowy, sw.gov.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  66. ↑ Renata Stąpor, Bez użycia krwi, „Dziennik Polski”, 26 lipca 2007, BZ1,BZ4 [zarchiwizowane z adresu 2016-11-18].
  67. ↑ W Oleśnie powstają nowe kościoły. Jeden już jest gotowy, drugi będzie budowany, nto.pl, 12 maja 2018 [dostęp 2020-01-17].
  68. ↑ Budowa 5 obiektów kultu religijnego (stan surowy zamknięty), eurobudowa.pl, 31 stycznia 2022 [dostęp 2022-12-13].
  69. ↑ Wznowienie publicznej działalności przez Świadków Jehowy ma charakter globalny, 24opole.pl, 27 czerwca 2022.
Świadkowie Jehowy w Polsce

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Yellow pog.svg
Shiny yellow button/marker widget. Used to mark the location on a map.
Nysa, Radoszyn, Sala Królestwa Świadków Jehowy.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kingdom Hall of Jehovas' Witnesses in Nysa, Poland
Sala Zgromadzeń - Brzeg.jpg
Autor: John Belushi, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sala Zgromadzeń w Skarbimierzu pod Brzegiem na 1100 osób, oddana do użytku 23 września 2000 roku