Światowa Agencja Antydopingowa

Światowa Agencja Antydopingowa
World Anti-Doping Agency
Język roboczyangielski, francuski
SiedzibaMontreal, Kanada
PrezydentWitold Bańka
WiceprezydentYang Yang
Utworzenie10 listopada 1999
Strona internetowa

Światowa Agencja Antydopingowa (ang. The World Anti-Doping Agency, WADA, fr. Agence mondiale antidopage, AMA) – niezależna fundacja prawa szwajcarskiego utworzona pod przewodnictwem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl) 10 listopada 1999 roku w Lozannie, w Szwajcarii. Jej celem jest koordynacja walki przeciwko używaniu niedozwolonych środków chemicznych w sporcie. W 2001 roku organizacja przeniosła swoją główną siedzibę do Montrealu, w Kanadzie. 1 stycznia 2020 roku stanowisko prezydenta objął Witold Bańka, minister sportu i turystyki w rządach Beaty Szydło oraz Mateusza Morawieckiego[1].

Agencja pracuje na rzecz poszczególnych federacji sportowych w zakresie edukacji i badań nad wdrożeniem procedur testów antydopingowych. Publikuje również listę zakazanych substancji i metod, których stosowanie jest zabronione we współzawodnictwie sportowym (Lista substancji i metod zabronionych).

Historia

Istnienie i działalność agencji początkowo wzbudzało liczne kontrowersje i opór niektórych środowisk. Głównym argumentem jej przeciwników był fakt, że agencja jest fundacją prywatną – podmiotem powstałym na podstawie prywatnego prawa szwajcarskiego. Szczególnie kłopotliwe okazały się relacje między WADA a rządami państw. Obawiano się, że prywatna organizacja zacznie wymuszać na państwach pewne rozwiązania legislacyjne.

W związku z tymi wątpliwościami pierwsze lata istnienia WADA poświęcono na usankcjonowanie działania agencji i wzmocnienie jej pozycji na arenie międzynarodowej. Chociaż początkowo była finansowana przez MKOL, obecnie jedynie połowę swojego budżetu czerpie z tego źródła, podczas gdy pozostała część pochodzi ze światowych organizacji rządowych. Bardzo ważne w tym kontekście było uznanie kompetencji WADA przez Komitet Ministrów Rady Europy w 2002 roku. 5 marca 2003 roku w Kopenhadze z inicjatywy agencji na Światowej Konferencji Antydopingowej przyjęto Światowy Kodeks Antydopingowy.

Przyjęcie tego kodeksu przez komitety olimpijskie państw było warunkiem dopuszczenia ich do igrzysk olimpijskich w Atenach. Po raz pierwszy w historii ujednolicono politykę antydopingową wszystkich krajów we wszystkich dziedzinach sportowych.

Polska miała czas na przyjęcie kodeksu do igrzysk olimpijskich w Turynie (luty 2006). Jako że adresatem kodeksu nie mogą być rządy, wprowadzany on jest za pośrednictwem międzynarodowych federacji sportowych, które nakładają stosowne obowiązki na krajowe związki sportowe.

W dniach 5-7 listopada 2019 r. odbyła się w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach 5. Światowa Konferencja Antydopingowa. Podczas Konferencji zatwierdzone zostały zmiany w dokumentach WADA, w tym Światowym Kodeksie Antydopingowym. Konferencję otworzył Prezydent RP Andrzej Duda. Z okazji Konferencji Poczta Polska wyemitowała okolicznościową kartkę pocztową[2].

Przedstawiciele Polski

5 kwietnia 2017 r. na członka komitetu wykonawczego agencji wybrany został minister sportu i turystyki Witold Bańka[3]. 14 maja 2019 wybrano go na stanowisko Prezydenta organizacji (z kadencją od 1 stycznia 2020)[1]. W latach 2010-2011 w Zarządzie WADA zasiadał ówczesny minister sportu i turystyki Adam Giersz[4].

Organizacja

Zgodnie ze statutem[5], Światowa Agencja Antydopingowa posiada dwa organy decyzyjne, Komitet Wykonawczy oraz Zarząd.

Komitet wykonawczy Światowej Agencji Antydopingowej[6]

Komitet wykonawczy WADA składa się z 12 osób, z których część wybierana jest spośród członków zarządu WADA. Prezydent i wiceprezydent WADA są członkami zarówno komitetu wykonawczego, jak i zarządu agencji. Pozostałych 10 członków wybieranych jest przez zarząd agencji. Komitet wykonawczy podejmuje decyzje zwykłą większością głosów a w przypadku remisu prezydent ma głos rozstrzygający. Głosowania komitetu mogą również być podejmowane drogą korespondencyjną (pocztą tradycyjną, faxem lub e-mailem) w przypadku gdy głosowanie to nie może być przeprowadzone podczas posiedzenia.

Komitet wykonawczy odpowiedzialny jest podejmowanie decyzji w sprawach bieżących, związanych z funkcjonowaniem agencji, zatwierdzaniem dokumentów technicznych dotyczących akredytowanych przez WADA laboratoriów oraz narodowych organizacji antydopingowych (NADO), a także zatwierdza listę substancji i metod zabronionych. W pozostałych kwestiach komitet formułuje zalecenia dla zarządu.

Komitet Wykonawczy
PozycjaImię i nazwiskoPaństwoReprezentant
PrezydentWitold Bańka Polska
WiceprezydentYang Yang Chiny
CzłonkowieJiří Kejval Czechyruch sportowy
Danka Barteková Słowacjaruch sportowy
Ingmar De Vos Belgiaruch sportowy
Prof. Dr. Uğur Erdener Turcjaruch sportowy
Dr. Francesco Ricci Bitti Włochyruch sportowy
Dr. Amira El Fadil Sudanwładze publiczne/ Afryka
Dan Kersch Luksemburgwładze publiczne/ Europa
Andrea Sotomayor Ekwadorwładze publiczne/ Ameryka
Kameoka Yoshitami Japoniawładze publiczne/ Azja
Richard Colbeck Australiawładze publiczne/ Oceania

Ponadto w posiedzeniach komitetu wykonawczego uczestniczą szefowie komitetów roboczych agencji:

KomitetImię i nazwiskoPaństwo
Przewodniczącyds. zdrowia, medycyny i naukiProf. Dr. Uğur Erdener Turcja
Przewodniczącyds. administracyjno-finansowychDr. Francesco Ricci Bitti Włochy
Przewodniczacyds. edukacjiEdwin Moses Stany Zjednoczone
PrzewodniczącyzawodniczyBeckie Scott Kanada
Przewodniczącyds. zgodności z Kodeksem

(compliance)

Jonathan Taylor Wielka Brytania

Zarząd Światowej Agencji Antydopingowej[7]

Zarząd agencji składa się z 38 osób, 18 reprezentantów ruchu sportowego i środowiska zawodników oraz 18 przedstawicieli rządów. Dodatkowo w spotkaniach uczestniczy prezydent (do 2020 r. reprezentant ruchu sportowego) oraz wiceprezydent (do 2020 r. reprezentantka władz publicznych). Zarząd odpowiada za wszystkie, nieznajdujące się w kompetencji komitetu wykonawczego, kwestie z funkcjonowaniem Światowej Agencji Antydopingowej. Wśród kompetencji Zarządu znajduje się przyjmowanie standardów międzynarodowych (z wyjątkiem listy substancji i metod zabronionych) np. międzynarodowego standardu dla laboratoriów, uchwalanie budżetu, przyjmowanie zmian w Światowym Kodeksie Antydopingowym oraz wybór prezydenta i wiceprezydenta agencji.

Zarząd
PozycjaImię i nazwiskoPaństwoReprezentant
PrezydentWitold Bańka Polskaruch sportowy
WiceprezydentYang Yang Chinywładze publiczne
CzłonkowieJan Dijkema HolandiaAIOWF
Rania Elwani EgiptANOC
Andrey Kryukov KazachstanANOC
Zlatko Matesa ChorwacjaANOC
Fabio Pigozzi WłochyANOC
Ingmar De Vos BelgiaASOIF
David Lappartient FrancjaASOIF
Jean-Christophe Rolland FrancjaASOIF
Nenad Lalovic SerbiaGAISF
Ugur Erdener TurcjaMKOl
Jiri Kejval CzechyMKOl
Richard W. Pound KanadaMKOl
Baklai Temengil PalauMKOl
Seung-Min Ryu Korea PołudniowaKomisja zawodnicza

MKOl

Kirsty Coventry ZimbabweKomisja zawodnicza

MKOl

Emma Terho FinlandiaKomisja zawodnicza

MKOl

Danka Bartekova SłowacjaKomisja zawodnicza

MKOl

Andrew Parsons BrazyliaIPC
Tiago Brandao Rodrigues PortugaliaUnia Europejska
Ionut Stroe RumuniaUnia Europejska
Krasen Kralev BułgariaUnia Europejska
Gabriella Battaini-Dragoni WłochyRada Europy
Igor Zhdanov UkrainaRada Europy
Ashraf Sobhi EgiptAfryka
Macsuzy Mondon SeszeleAfryka
Nathi Mthetwa Południowa AfrykaAfryka
Fatima Morales ParagwajAmeryka
Gerardo Fajardo HondurasAmeryka
Andrea Sotomayor EkwadorAmeryka
James W. Carroll Stany ZjednoczoneAmeryka
Mohammed Saleh Al Konbaz Arabia SaudyjskaAzja
Roh Taekang Korea PołudniowaAzja
Yingchuan Li ChinyAzja
Kameoka Yoshitami JaponiaAzja
Richard Colbeck AustraliaOceania
Grant Roberston Nowa ZelandiaOceania

Przypisy

  1. a b Wirtualna Polska Media, Witold Bańka wybrany na nowego szefa Światowej Agencji Antydopingowej WADA! - WP SportoweFakty, sportowefakty.wp.pl, 14 maja 2019 [dostęp 2019-10-21] (pol.).
  2. Światowa Konferencja Antydopingowa 2019 :: Katalog Znaków Pocztowych, www.kzp.pl [dostęp 2020-01-10] (pol.).
  3. Witold Bańka reprezentantem państw Rady Europy w WADA, „Onet Sport”, 5 kwietnia 2017 [dostęp 2018-05-25] (pol.).
  4. Giersz Adam dr [dostęp 2020-01-10] (pol.).
  5. Revised Statutes, World Anti-Doping Agency [dostęp 2018-06-14] (ang.).
  6. Executive Committee, World Anti-Doping Agency [dostęp 2018-06-14] (ang.).
  7. Foundation Board, World Anti-Doping Agency [dostęp 2018-06-14] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Ecuador.svg
Made by author of Xramp, first uploaded by Denelson83 as Flag of Ecuador.svg, modifications by Husunqu.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.