Świnka pospolita

Świnka pospolita
Chondrostoma nasus[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

karpiokształtne

Rodzina

karpiowate

Rodzaj

Chondrostoma

Gatunek

świnka pospolita

Synonimy
  • Chondrostoma caerulescens Blanchard, 1866
  • Chondrostoma nasus hernadiensis Jeitteles, 1862
  • Chondrostoma nasus macrolepidotus Krauss, 1884
  • Chondrostoma nasus nasus (Linnaeus, 1758)
  • Chondrostoma nasus ohridanum Karaman, 1924
  • Chondrostoma nasus ohridanus Karaman, 1924
  • Chondrostoma ohridanum Karaman, 1924
  • Chondrostomus nasus auratus Schäfer, 1844
  • Cyprinus nasus Linnaeus, 1758
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Świnka pospolita[3], świnka[4] (Chondrostoma nasus) – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Zasięg występowania

Europa środkowa i północna Azja.

Zasiedla bystre, podgórskie rzeki w krainie lipienia i brzany. Żyje gromadnie w płytkich (do 2 m) miejscach o bystrym nurcie i kamienistym, piaszczystym lub lekko zamulonym dnie.

Charakterystyka

Świnka osiąga 25–50 (maksymalnie 60) cm długości i 1 (maksymalnie 2) kg masy ciała. Ciało świnki jest wydłużone, ma owalny przekrój; płetwa ogonowa głęboko wcięta w księżycowaty kształt. Płetwy grzbietowa i brzuszna osadzone na jednej linii. Głowa mała, otwór gębowy dolny, wargi twarde, chrząstkowe – dolna o ostrej krawędzi, pełni rolę skrobaczki. Grzbiet ma szarozielony kolor, boki są jaśniejsze o srebrzystym połysku, z kolei wierzch głowy jest ciemny, brzuch biały lub żółtawy. Płetwy parzyste i odbytowa – są czerwone, ogonowa – czerwonobrunatna, a w swej dolnej części bardziej czerwonawa.

Pokarm

Świnka żywi się szczątkami roślin i innym pokarmem roślinnym (glonami) znalezionymi na dnie. Zeskrobuje tam wargami tzw. narost, czyli glony porastające kamienie i podwodne przeszkody. Zjada także plankton, larwy owadów, kiełże czy mięczaki. Poszukując ich na dnie potrafi nawet przesunąć drobne kamienie[5].

Rozmnażanie

Dojrzewa płciowo w wieku 4–5 lat. Tarło świnki w zależności od temperatury wody trwa od III do V w temperaturze wody 12–18 °C. Podczas tarła często wyskakuje nad powierzchnię wody. Samica, w zależności od wielkości, składa ok. 30 000 jaj o zielonkawej, ochronnej barwie ochry, w płytkich rejonach rzek o dnie piaszczystym lub żwirowatym. W tym czasie głowa i górna część tułowia, zwłaszcza u samców, pokryta jest jasnymi guzkami wysypki tarłowej. Wylęg następuje po 10–30 dniach. Narybek początkowo chowa się pod kamieniami. Świnka żyje do 17 lat.

Ochrona

Okres ochronny: od 1 I do 15 V
Wymiar ochronny: 25 cm
Limit połowów: 5 sztuk na dobę (łącznie z certą)

Zobacz też

Przypisy

  1. Chondrostoma nasus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Chondrostoma nasus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  4. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  5. Świnka pospolita

Bibliografia

  • Władysław Strojny: Nasze zwierzęta. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981. ISBN 83-09-00045-6.
  • Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Chondrostoma nasus (aka).jpg
Autor:

André Karwath aka Aka

, Licencja: CC BY-SA 2.5
This image shows a Nase (Chondrostoma nasus).