Świstun amerykański

Świstun amerykański
	Mareca americana
	(J. F. Gmelin, 1789)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	kaczki
Plemię	Anatini
Rodzaj	Mareca
Gatunek	świstun amerykański
Synonimy
	Anas americana J.F. Gmelin, 1789;
	Anas americana J.F. Gmelin, 1789;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; lęgowiska zimowiska obecne przez cały rok

Świstun amerykański^[4] (Mareca americana) – gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae).

Systematyka

Gatunek ten często umieszczany jest w rodzaju Anas^[5]. Nie wyróżnia się podgatunków^[5]^[6]. Hybrydyzuje się z blisko spokrewnionym świstunem zwyczajnym (M. penelope)^[5].

Występowanie

Alaska, Kanada i północne USA^[6]. Zimuje na południe od zasięgu letniego aż po północną część Ameryki Południowej, na Karaibach i Hawajach^[5].

W Polsce stwierdzony sześciokrotnie (stan w 2017 roku)^[7].

Morfologia

Długość ciała 45–56 cm, rozpiętość skrzydeł 76–89 cm, masa ciała: samce 318–1134 g, samice 408–1043 g^[5].

Biały wierzch głowy, za okiem zielony pasek. Pierś i boki różawopłowe, czarne pokrywy podogonowe. Samiec w upierzeniu spoczynkowym i samica są brązowoszare. Dziób niebieski, czarny koniec. W locie widoczny wtedy biały brzuch, białe pokrywy podskrzydłowe oraz duże białe lusterko^[8].

Ekologia

Samica z pisklętami

Zamieszkuje bagna, stawy i płytkie jeziora z bujną roślinnością wodną^[8]^[9]. Pokarm zdobywa na płyciznach. Żywi się przede wszystkim zielonymi roślinami wodnymi, trawami, jak i owadami i innymi bezkręgowcami wodnymi^[9]. Często kradnie pokarm innym kaczkom oraz łyskom^[9].

W gnieździe zbudowanym z traw i chwastów pokrytym puchem samica składa 6–12 kremowobiałych jaj, które wysiaduje przez 22–25 dni^[9]. Pisklęta opuszczają gniazdo wkrótce po wykluciu. Są w stanie same zdobywać pokarm, ale samica opiekuje się nimi, aż podrosną. Zdolność lotu uzyskują w wieku 45–63 dni^[10].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody świstun amerykański nieprzerwanie od 1988 roku klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)^[3]. Liczebność światowej populacji lęgowej, według szacunków organizacji Partners in Flight, wynosi około 1,4 miliona osobników^[11].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[12].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ Mareca americana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Anas americana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-02-10] (ang.).
↑ ^a ^b Mareca americana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: American Wigeon (Mareca americana). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-08]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
↑ ^a ^b Busse i in. 1991 ↓, s. 268.
↑ ^a ^b ^c ^d American Wigeon Anas americana. WhatBird. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).
↑ N. Bouglouan: American Wigeon. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-05-08]. (ang.).
↑ American Wigeon Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-05-08]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia

Gosler Andrew: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Mareca americana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[itis2-2] Anas americana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2014-02-10] (ang.).

[iucn-3] Mareca americana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-08].

[hbwa-5] Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: American Wigeon (Mareca americana). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-08]. (ang.).

[kf2017-7] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.

[CITEREFBusseCzarneckiDyrczGromadzki1991268-8] Busse i in. 1991 ↓, s. 268.

[whatbird-9] American Wigeon Anas americana. WhatBird. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).

[oiseaux-10] N. Bouglouan: American Wigeon. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-05-08]. (ang.).

[aablh-11] American Wigeon Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-05-08]. (ang.).

[rozp-12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne