Źródła i zasady zbierania danych o stanie zdrowia

Źródła i zasady zbierania danych o Stanie Zdrowia populacji, którymi dysponuje epidemiologia dzielimy na – pierwotne (bezpośrednie) oraz wtórne (pośrednie).

Pierwotne źródła informacji

Za źródła pierwotne uznaje się te, które są gromadzone przez epidemiologa z pierwotnym przeznaczeniem do analizy epidemiologicznej. Informacje o stanie zdrowia określonych populacji uzyskujemy na drodze:

Badanie skriningowe to stosowanie prostych, operatywnych testów, mających na celu wstępne selekcjonowanie z całej zbiorowości ludzkiej osobników, którzy prawdopodobnie dotknięci są chorobą lub wadą, bądź w większym stopniu od pozostałych są na nie narażeni. Badana te dają możliwość uzyskania danych pozwalających na bardziej dokładną ocenę częstości występowania poszczególnych chorób w społeczeństwie.

Badania skriningowe mają na celu jak najwcześniejsze wykrycie chorób w początkowym okresie ich przebiegu i niedopuszczenie do pełnego rozwoju zmian chorobowych. Jednocześnie wpływają na zmniejszenie chorobowości i umieralności populacji.

  • badań specjalnych (badań epidemiologicznych; wyczerpujących lub częściowych)

Celem badań epidemiologicznych jest ustalenie częstotliwości występowania różnych chorób oraz ich rozmieszczenie w poszczególnych grupach ludności. Mają też na celu prześledzenie związków pomiędzy natężeniem występowania chorób, ciężkością przebiegu a różnymi czynnikami środowiskowymi. Zależnie od celu, zakresu i problemu, którego dotyczą badania, są specjalne wymagania pod względem planowania i organizacji. Podstawowa zasada polega na konieczności opracowania możliwie szczegółowego planu przed rozpoczęciem badań.

Wiele metod uzyskiwania informacji pozwala na dogłębne badanie problemu. Obecnie korzysta się najczęściej z komputerowych programów statystycznych (kwestionariuszy).

Wtórne źródła informacji

Wtórne źródła uzyskuje się na podstawie wcześniejszych badań pierwotnych.

Stan zdrowia populacji mierzony jest częstotliwością występowania chorób i zgonów populacji.

Syntetyczne miary zdrowia

  • Wskaźnik lat zdrowego życia (healthy life years – HLY) jest kompleksową miarą zdrowia w aspekcie ekonomiczno-społecznym[1][2].
  • Wskaźnik lat życia skorygowanych niepełnosprawnością (disability adjusted life years – DALY) – jest to kompleksowy wskaźnik stanu zdrowotnego, obejmujący chorobowość, umieralność, niepełnosprawność i czynniki zagrożenia zdrowia[3][4][5][6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Komisja Europejska - Wskaźniki dotyczące zdrowia. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
  2. ↑ Jerzy Bzdęga, Anita Gębska-Kuczerowska: Epidemiologia w zdrowiu publicznym. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010. ISBN 978-83-200-3906-1.
  3. ↑ WHO:Global Burden of Disease
  4. ↑ Wyniki badania globalnego obciążenie chorobami - 1990
  5. ↑ Globalne obciążenie chorobami - 2004
  6. ↑ Health statistics and health information systems. [w:] Metrics: Disability-Adjusted Life Year (DALY) - Quantifying the Burden of Disease from mortality and morbidity [on-line]. [dostęp 2013-09-22]. (ang.).

Bibliografia

  • Epidemiologia w Zdrowiu Publicznym, Jerzy Bzdęga (red.), Anita Gębska-Kuczerowska (red.), Warszawa: PZWL, 2010, ISBN 978-83-200-3906-1, OCLC 751472765.

Linki zewnętrzne