Źródło Będkówki

Źródło Będkówki
POL Pomnik Przyrody.svg pomnik przyrody ustanowiony 1997
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo małopolskie
LokalizacjaDolina Będkowska
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Źródło Będkówki”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Źródło Będkówki”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Źródło Będkówki”
Ziemia50°10′54″N 19°45′13″E/50,181667 19,753611

Źródło Będkówki – główne wywierzysko dające początek potokowi Będkówka w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Olkuskiej. Znajduje się na wysokości 349 m n.p.m. u podnóży lewych zboczy Doliny Będkowskiej[1]. Dolina powyżej źródła jest bezwodna. Mimo że jest tam koryto potoku, miejscami nawet głębokie, woda płynie nim tylko po dużych opadach deszczu[2].

Jest to jedno z największych wywierzysk krasowych całej Jury. Ma wydajność od 50 do 150 l/s. Spod skały wypływa krystalicznie czysta woda, tworząca spory basenik. W źródle stwierdzono występowanie rzadkich w Polsce gatunków okrzemek: Lucidola acidoclinata i Caloneois fontinalis. Warstwę wodonośną tworzą wapienie płytowe i skaliste oraz margle. Temperatura wody wynosi 9,1 °C, odczyn obojętny (pH 7,27), mineralizacja 354,2 mg/l (woda słodka)[2].

Na zboczu powyżej wywierzyska znajduje się Skała nad Źródłem i system pięciu Jaskiń nad Źródłem. Najciekawsza z nich jest Jaskinia nad Źródłem Pierwsza, której otwór wlotowy znajduje się na wysokości ok. 400 m n.p.m.[3]

Źródło zachowało swój naturalny charakter. W 1997 r. uznane zostało za pomnik przyrody (figuruje w rejestrze pomników przyrody gminy Wielka Wieś)[4].

Przypisy

  1. ↑ Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-95-3.
  2. ↑ a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy źródle
  3. ↑ M. Szelerewicz, A. Górny, 1986, Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, PTTK „Kraj”, Kraków-Warszawa
  4. ↑ Pomnik przyrody Będkówki. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-09-21].

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
POL Pomnik Przyrody.svg
WZÓR TABLICY INFORMUJĄCEJ O NAZWIE POMNIKA PRZYRODY BĘDĄCEGO POJEDYNCZYM TWOREM PRZYRODY ŻYWEJ LUB NIEOŻYWIONEJ (Dziennik Ustaw z 21 grudnia 2004 Nr 268 poz. 2665)
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Źródło Będkówka a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dolina Będkowska (Źródło Będkówka)