Żółta koszulka lidera Tour de France
Żółta koszulka (fr. maillot jaune) – koszulka noszona przez lidera klasyfikacji łącznej (generalnej) w kolarskim wyścigu szosowym Tour de France. Jest to najbardziej prestiżowe wyróżnienie w tym wyścigu, zakładane przez kolarza po etapie, na którym wysunął się on na prowadzenie w klasyfikacji generalnej oraz noszona przez niego w następnym dniu wyścigu.
Zasady przyznawania i statystyki
Liderem wyścigu zostaje ta osoba, która ma najmniejszy łączny czas pokonania dotychczasowej trasy wyścigu (wszystkie etapy zsumowane), minus bonifikaty, plus minuty karne. Premie (bonifikaty czasowe) były we wcześniejszych latach przyznawane za ukończenie etapu na czołowych pozycjach oraz za tzw. lotne finisze (lotne premie, sprinty) umiejscowione w kilku miejscach etapu. Jest przez to możliwe, że kolarz, który nie wygra żadnego etapu, może ostatecznie być zwycięzcą wyścigu i po ostatnim etapie włożyć żółtą koszulkę. W dotychczasowej historii Touru zdarzyło się to ośmiokrotnie:
- 1922 - Firmin Lambot Belgia
- 1956 - Roger Walkowiak Francja
- 1960 - Gastone Nencini Włochy
- 1966 - Lucien Aimar Francja
- 1990 - Greg LeMond Stany Zjednoczone
- 2006 - Óscar Pereiro Hiszpania
- 2017 - Chris Froome Wielka Brytania
- 2019 - Egan Bernal Kolumbia
Znane są również dwa przypadki zdobycia koszulki jedynie na ostatnim etapie i dzięki temu wygranej w całym wyścigu:
Czterokrotnie w historii zdarzyło się, że jeden kolarz jechał cały Tour, od prologu do ostatniego etapu w koszulce lidera:
- 1903 - Maurice Garin Francja
- 1924 - Ottavio Bottecchia Włochy
- 1928 - Nicolas Frantz Luksemburg
- 1935 - Romain Maes Belgia - łącznie 27 etapów w trakcie jednego wyścigu (rekord)
Najwięcej dni w żółtej koszulce (Zawodnicy - TOP 5): stan po edycji 2018
- 96 dni - Eddy Merckx Belgia
- 75 dni - Bernard Hinault Francja
- 60 dni - Miguel Indurain Hiszpania
- 59 dni - Chris Froome Wielka Brytania
- 50 dni - Jacques Anquetil Francja
Najwięcej dni w żółtej koszulce (Państwa - TOP 5): dane przed zakończeniem edycji 2014
- 709 dni - Francja - 94 zawodników
- 423 dni - Belgia - 59 zawodników
- 206 dni - Włochy - 28 zawodników
- 135 dni - Hiszpania - 12 zawodników
- 96 dni - Luksemburg - 10 zawodników
Do 2019 roku włącznie, koszulkę lidera nosiło 290 kolarzy.
Historia
Decyzję o honorowaniu lidera wyścigu w ten sposób podjął w 1919 roku twórca Touru, Henri Desgrange. Po raz pierwszy koszulkę założył Francuz Eugène Christophe na etapie z Grenoble do Genewy. O wyborze koloru zadecydował kolor papieru, na którym drukowana była gazeta L'Auto (późniejsza L'Equipe) - główny sponsor wyścigu. Na każdej koszulce widnieje także charakterystyczny inicjał „HD” od imienia i nazwiska twórcy wyścigu. Inicjał był usunięty w 1984 w celu zwolnienia miejsca dla sponsorów, ale przywrócono go w roku 2003 w ramach obchodów 100-lecia Tour de France. Widnieje on obecnie na prawej górnej stronie przodu koszulki.
Inne kolory koszulek w Tour de France
- Maillot vert (zielona koszulka) - lider klasyfikacji punktowej (najlepszy sprinter)
- Polka dot jersey - lider klasyfikacji górskiej
- Maillot blanc (biała koszulka) - najlepszy zawodnik do 25 lat
Inne wyścigi
Żółta koszulka jest także stosowana w innych wyścigach kolarskich. Również w Tour de Pologne lider wyścigu nosi trykot tego koloru. W Giro d’Italia lider jest nagradzany koszulką koloru różowego (maglia rosa), również nawiązując do koloru papieru, na którym wydawana jest La Gazzetta dello Sport (sponsor wyścigu). We Vuelta a España najcenniejsza koszulka ma kolor czerwony (poprzednio złoty).
Polacy w żółtych koszulkach
Jak dotąd jedynym polskim zawodnikiem, który nosił żółtą koszulkę lidera w Tour de France był Lech Piasecki - po ucieczce na drugim etapie w Berlinie w 1987 roku założył maillot jaune i nosił ją przez cały następny etap.
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Autor: Iivq - Tijmen Stam, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Differenty colored cycling jerseys as used in different cycling contests
green jersey. Used by:
- Points leader in Tour de France
- Points leader in Vuelta a España
- Mountain leader in Giro d'Italia
- Mountain leader in Tour de Pologne
- Líder Premio Sprinter Vuelta Ciclista del Uruguay
Autor: Iivq - Tijmen Stam, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Differenty colored cycling jerseys as used in different cycling contests
white jersey. Used by:
- overall leader of age under 25 in Tour de France
- combination leader in Vuelta a España
- youth leader in Giro d'Italia
- overall leader in Driedaagse van De Panne-Koksijde
Autor: Iivq - Tijmen Stam, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Differenty colored cycling jerseys as used in different cycling contests
polka dot jersey. Used by:
- King of the Mountains leader of the Tour de France
- King of the Mountains leader of the Critérium du Dauphiné
- King of the Mountains leader of the Tour of Britain
Autor: Iivq - Tijmen Stam, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Differenty colored cycling jerseys as used in different cycling contests yellow jersey. Used by:
- Overall leader in Tour de France
- Overall leader in Tour de Suisse
- Youth leader in Eneco Pro Tour
- Overall leader in Tour de Pologne