Żółtnica pomarańczowa
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
Nadgromada | rośliny telomowe | ||
Gromada | rośliny naczyniowe | ||
Podgromada | rośliny nasienne | ||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | różopodobne | ||
Rząd | różowce | ||
Rodzina | morwowate | ||
Rodzaj | żółtnica | ||
Gatunek | żółtnica pomarańczowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Maclura pomifera Raf. Schneid. Ill. Handb. Laubholzk. 1:806. 1906 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Żółtnica pomarańczowa (Maclura pomifera) – gatunek małego drzewa lub krzewu naturalnie występującego w środkowych i południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych. Gatunek szeroko rozpowszechniony w południowej Europie oraz zachodniej i środkowej Azji[5].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo o sezonowym ulistnieniu, wysokości do 15 m i szerokości do 12 m, o ciemnobrązowej, spękanej korze[6]. Pędy z cierniami do 2 cm długości[5].
- Liście
- Skrętoległe, o blaszce o długości do 12 cm, jajowatej, ciemnozielonej, błyszczącej i całobrzegiej[5].
- Kwiaty
- Drobne i rozdzielnopłciowe, zebrane są w kuliste kwiatostany. Męski zwisają i osiągają do 3,5 cm średnicy, a żeńskie są wzniesione i mniejsze[5].
- Owoce
- Suche niełupki obrośnięte są zmięśniałą osią kwiatostanu tworząc kulisty owocostan o średnicy do 15 cm i barwie jasnopomarańczowej[5].
Biologia
Wszystkie części rośliny zawierają biały sok mleczny. Liście rozwijają się późno. Kwitnienie następuje w końcu maja i w czerwcu. Owocostany wiszą długo, nawet po opadnięciu liści[5].
Zastosowanie
- Uprawiana jest jako roślina ozdobna. Nadaje się do stref 7-10, stąd też w naszym klimacie młode rośliny mogą przemarzać[6]. Sadzona jest w Europie (w tym w Polsce). W Europie Środkowej owocostany nie dojrzewają w pełni[5].
- Roślina żywopłotowa, z powodu ciernistych pędów sadzona wzdłuż ogrodzeń[5].
- Drewno ciężkie, twarde, trwałe i sprężyste, idealne do łuków (zastosowanie historyczne)[6]. Zabarwione na kolor żółty. Dobrze przyjmuje politurę[5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
- ↑ Maclura pomifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1054. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Bibliografia
- Żółtnica pomarańczowa, maklura. [dostęp 2010-02-15].
- Żółtnica pomarańczowa | Maclura pomifera C.K.Schneid. – Internetowa Baza Roślin. [dostęp 2010-02-15].
- African Plant Database: 149013
- BioLib: 38440
- EoL: 594618
- EUNIS: 175303
- Flora of North America: 233500764
- GBIF: 2984580
- INaturalist: 58205
- IPNI: 148738-2
- ITIS: 19102
- NCBI: 3496
- Plant Finder: 282737
- The Plant List: kew-2501306
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:148738-2
- Tela Botanica: 40647
- Tropicos: 21300468
- USDA PLANTS: MAPO
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: User:katpatuka, Licencja: FAL
Maclura pomifera
Photo taken by User:katpatuka on 13.08.2005
Avanos, Turkey