Żółw skórzasty

Żółw skórzasty

Dermochelys coriacea[1]
(Vandelli, 1761)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Rodzina	żółwie skórzaste
Rodzaj	Dermochelys J.E. Gray, 1847
Gatunek	żółw skórzasty
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
narażony na wyginięcie

Żółw skórzasty (Dermochelys coriacea) – gatunek gada z podrzędu żółwi skrytoszyjnych, jedyny współcześnie żyjący przedstawiciel rodziny żółwi skórzastych. Jest największym współcześnie żyjącym żółwiem oraz jednym z największych i najcięższych współcześnie żyjących gadów (większe rozmiary od niego osiągają tylko niektóre krokodyle). Gatunek ten jest znany od połowy XVI wieku.

Opis

Żółwie skórzaste mają podobną budowę co żółwie morskie – mają duże, spłaszczone, okrągłe ciało z dwoma parami bardzo dużych płetw i krótkim ogonem. Podobnie jak u innych morskich żółwi, przednie płetwiaste kończyny żółwia skórzastego są specjalnie przystosowane do pływania w otwartym oceanie. Nie posiada pazurów na obu parach kończyn. Płetwy tego żółwia są największe, pośród wszystkich żyjących żółwi. Rozpiętość przednich płetw może dochodzić do 3 metrów^[3]. Jako ostatni przedstawiciel rodziny, żółw skórzasty posiada kilka cech odróżniających go od wszystkich innych żółwi. Najbardziej zauważalną z nich jest brak kostnego karapaksu – zamiast tarczek pancerz żółwia skórzastego pokryty jest grubą skórą z osadzonymi płatami kości. Z karapaksu wystaje siedem wzniesień biegnących przez całą długość karapaksu. Cały grzbiet żółwia jest czarny lub ciemnoszary z licznymi jasnymi plamkami. Jego plastron jest jasnego koloru co kontrastuje z grzbietem i łapami.

Rozmiary

Karapaks dorosłego żółwia skórzastego osiąga średnio 1-2 metry długości^[3]; rekord wynosi 213 cm. Największy znany okaz („żółw z Harlech”) ważył 916 kg – prawdopodobnie jednak był to osobnik anomalny lub błędnie zważony. Największy oprócz niego znany żółw skórzasty ważył 700 kg^[4]. Najczęściej spotyka się osobniki o masie ciała 300 do 400 kg.

Biotop

Całe życie spędzają w morzu, jedynie samice na krótki czas wychodzą na ląd w celu złożenia jaj.

Pokarm

Mają delikatne szczęki, więc żywią się miękkimi zwierzętami jak meduzy, skorupiaki, mięczaki, małe ryby oraz wodorostami morskimi.

Behawior

Często nurkują poniżej 300 m, a czasami schodzą na głębokość 1200 m szukając meduz.

Rozmnażanie

Kilka razy w roku samice składają w wygrzebanych przez siebie dołkach od 50 do 160 zapłodnionych jaj o średnicy 50–65 mm ważących 70–90 g^[5]. Łączna liczba jaj składanych przez samicę waha się w granicach od 47 do 263^[6]. Inkubacja jaj trwa 50 do 78 dni, jednak zwykle wylęg odbywa się w przedziale 60–68 dni.

Występowanie^[7]

Występuje we wszystkich tropikalnych oceanach oraz w Morzu Śródziemnym. Spotyka się go również w wodach o niższej temperaturze w okolicach Nowej Fundlandii, Islandii, Norwegii i Alaski^[5]. Jeden okaz znaleziono na Bałtyku^[8] – w 1966 r. został przypadkowo schwytany w więcierz zastawiony przez rybaków z Rostocku. Osobnik ten miał długość całkowitą 215 cm i ważył 450 kg.^[9] Zasięg występowania tego żółwia jest największy wśród wszystkich gadów żyjących obecnie na Ziemi.

Ochrona

W Unii Europejskiej wpisany do załącznika IV dyrektywy siedliskowej, co zobowiązuje wszystkie państwa Unii do zapewnienia mu systemu ścisłej ochrony. Jednocześnie żółw ten znajduje się w aneksie A Rozporządzenia Rady (WE) Nr 338/97 w sprawie handlu dzikimi zwierzętami oraz w załączniku I konwencji CITES.

Przypisy

Bibliografia

• HannaH. Dobrowolska HannaH., Gady, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, ISBN 83-01-00957-8, OCLC 830207880 .
• Grzimek’s Animal Life Encyclopedia, 2nd edition. Volume 7, Reptiles, Michael Ilutchins, James B. Murphy, Neil Schlager (red.), Farmington Hills, MI: Gale Group, 2003 ISBN 0-7876-5783-2.