Żabcze

Artykuł

50°32′32″N 24°0′28″E

- błąd

39 m

WD

50°36'N, 24°2'E

- błąd

19684 m

Odległość

3 m

Żabcze
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

hrubieszowski

Gmina

Dołhobyczów

Liczba ludności (2011)

224[1]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-540[2]

Tablice rejestracyjne

LHR

SIMC

0887138

Położenie na mapie gminy Dołhobyczów
Mapa konturowa gminy Dołhobyczów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego
Mapa konturowa powiatu hrubieszowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Ziemia50°32′32″N 24°00′28″E/50,542222 24,007778

Żabcze – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów[3][4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Wieś stanowi sołectwo gminy Dołhobyczów[5].

Geografia

Żabcze położone jest w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego w sąsiedztwie z Ukrainą. Wieś o charakterze rolniczym i zabudowie zagrodowej. Żabcze to siódma co do wielkości miejscowość gminy Dołhobyczów. Od Hrubieszowa oddalone jest o 37,2 km, od Zamościa 72,9 km, od Lublina 159 km, od Warszawy 334 km. Najbliższe przejście graniczne znajduje się w Dołhobyczowie i oddalone jest o 7,8 km.[6]

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności we wsi Żabcze to 224 z czego 51,8% mieszkańców stanowią kobiety, a 48,2% ludności to mężczyźni.[7] Miejscowość zamieszkuje 3,8% mieszkańców gminy. W latach 1998-2011 liczba mieszkańców zmalała o 27,0%. 57,1% mieszkańców wsi Żabcze jest w wieku produkcyjnym, 17,9% w wieku przedprodukcyjnym, a 25,0% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.[8]

Historia

Wieś tenuty poturzyńskiej w XVIII wieku[9]. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1895, Żabcze, wieś w powiecie tomaszowskim, gminie Poturzyn, parafii Oszczów, około pół mili oddalone od Poturzyna. Wieś leży na dwu stokach gór ku sobie zwróconych, mając w dole łąki i ogrody. Żabcze posiadały około 1895 roku 60 domów i 379 mieszkańców w tym 20 wyznania rzymskokatolickiego, 650 mórg roli ornej 45 mórg łąk, 63 mórg lasu. Ludność trudni się rolnictwem. Cerkiew filialna parafii Poturzyn, zbudowana z drzewa, kiedy erygowana nie wiadomo. Folwark Żabcze należał do dóbr poturzyńskich i posiadał 351 mórg roli, 45 mórg łąk, 97 mórg łasu[10].

W 1492 r. wieś należała jako dzierżawa do Mikołaja Rogali z Wereszyna, zaś w XVI-XVIII stuleciu należała już do starostwa bełskiego. Według lustracji z 1564/65 r. na 5 łanach (84 ha) gruntów było 13 kmieci, karczmarz. Dochód z wsi wynosił 76 zł 6 gr. W XVIII w. wieś częściowo znajdowała się w posiadaniu Rulikowskich. W poł. XIX w. należała do Wojciechowskich. Według spisu z roku 1827 było tu 42 domów 264 mieszkańców. W 1880 r. wieś liczyła 60 domów i 379 mieszkańców; zaś wg spisu ludności z r.1921 - 81 domów oraz 527 mieszkańców, w tym 23 Żydów i 453 Ukraińców.[11] Majątek ziemski w 1930 r. liczył 291 ha, należał do Józefa Rulikowskiego.[12] W 1938 r. w ramach akcji repolonizacyjnej zburzono cerkiew w Żabczu.[13] W marcu 1944 r. w Żabczu dochodziło do ataków ukraińskich nacjonalistów, w czasie jednego z ataków zginęło 30 ludzi.[14]

Prawdopodobnie równocześnie z budową cerkwi (przełom XVII i XVIII w.) założono cmentarz grzebalny w kształcie czworoboku o powierzchni 0,35 ha. Cmentarz ten funkcjonował do końca II wojny światowej. W czasie budowy drogi w latach siedemdziesiątych XX w. został częściowo uszkodzony.[15]

Ludzie związani z Żabczem

Urodził się tu Jan Leonowicz, ps. „Burta” (ur. 15 stycznia 1912, zm. 9 lutego 1951 w Nowinach) – członek SZP-ZWZ-AK, działacz WiN, dowódca oddziału partyzanckiego na Lubelszczyźnie.

W Żabczu mieszkali rodzice[16] Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego) – polskiego literata, autora powieści "Lalka". Ojciec pisarza pracował w majątku Woyciechowskich jako oficjalista.[11][17][18][19]

Przypisy

  1. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1617 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-11-18]. 
  5. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Dołhobyczów. Urząd Gminy Dołhobyczów. [dostęp 2016-01-07].
  6. ↑ Opracowano na podstawie Google Maps
  7. ↑ Dane GUS
  8. ↑ Wieś Żabcze w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-07-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  9. ↑ Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin 2015, s. 41.
  10. ↑ Żabcze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 709.
  11. ↑ a b Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993 [1]
  12. ↑ Mapa majątków ziemskich na Lubelszczyźnie
  13. ↑ Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu [2]
  14. ↑ Kalendarz Pamięci Ludobójstwa na Kresach - MARZEC
  15. ↑ Serwis Nekropole
  16. ↑ Dom Bolesława Prusa [w] Tygodnik Zamojski nr 27/2011
  17. ↑ Informacje ze strony gminy Dołhobyczów
  18. ↑ Prus. Śledztwo biograficzne [w] Uważam Rze. Historia, nr 8/2017
  19. ↑ Związki Bolesława Prusa z Wożuczynem [w] „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, nr 4/2012, s. 89 -92. [3]

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcia Żabcza w serwisie eholiday [4]
  • Akta gruntowe tyczące się cerkwi parafialnych. Dekanat tyszowiecki, Parafia Poturzyn, filie: Żabcze i Witków [5]
  • Cegły dworku w Żabczu, zbiory muzeum w Hrubieszowie [6]
  • Zdjęcia zburzonej cerkwi w Żabczu [7]
Gmina Dołhobyczów
Sołectwa
Pozostałe miejscowości
Opuszczone miejscowości

POL gmina Dołhobyczów COA.png

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.