Żabnica (ryba)

Żabnica

Lophius piscatorius[1]
Linnaeus, 1758
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	żabnicokształtne
Rodzina	żabnicowate
Rodzaj	Lophius
Gatunek	żabnica
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Żabnica

Szkielet żabnicy

Żabnica^[3], nawęd^[3], żabnica nawęd^[4] (Lophius piscatorius) – ryba morska z rodziny żabnicowatych (Lophiidae), nazywana też diabłem morskim^[5]. Poławiana gospodarczo dla smacznego, białego mięsa, cenionego w stanie świeżym i wędzonym.

Występowanie

Wybrzeże Europy i północno-zachodniej Afryki. Spotykana na głębokościach od 20–1000 m. Według Greenpeace gatunek jest zagrożony z powodu przełowienia, a połowy żabnicy wyrządzają poważne szkody w przyrodzie^[6].

Zastosowanie w gastronomii

Szeroko rozpowszechniona w kuchni, zwłaszcza francuskiej. Jej mięso jest delikatne i bardzo pożywne, dobrze znosi gotowanie i w smaku zupełnie nie przypomina tradycyjnych ryb, lecz raczej młodego kurczaka lub królika.

Cechy morfologiczne (wyglądu)

Ciało silnie spłaszczone grzbietobrzusznie. Głowa szeroka, z bardzo dużym otworem gębowym zaopatrzonym w ostre, ruchome zęby. Dolna szczęka znacznie wysunięta. Przekształcone, krótkie płetwy piersiowe umożliwiają pełzanie po dnie. Długość ciała przeciętnie ok. 1 m, maksymalnie 2 m. Masa ciała przeciętnie ok. 40 kg, maksymalnie 57,7 kg.

Tryb życia

Większość czasu spędza na dnie. Jej spłaszczone ciało jest wyposażone w rozgałęzione wyrostki ubarwione na żółto-brązowo-zielono, co pomaga jej się maskować przy porośniętych wodorostami skałach. Jej jedyną widoczną częścią ciała jest wijący się jak robak mięsisty wyrostek na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy. Kiedy podpływa zdobycz w postaci małej rybki, żabnica kusi ją wabikiem w pobliże swojej zamaskowanej paszczy. W pewnym momencie gwałtownie otwiera szczęki, skutkiem czego mała rybka zostaje wessana i zjedzona. Samotnik. Zjada małe ryby.

Tarło odbywają na głębokości do 2 km p.p.m. Ikra unosi się ku powierzchni wody. Larwy po wykluciu opadają na dno i kierują się w stronę płytkiej wody.

Dawniej z trzustki żabnic produkowana była insulina^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
• Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.