Żabniczanka

Żabniczanka
Żabnica
Ilustracja
Żabniczanka w Żabnicy
KontynentEuropa
Państwo Polska
LokalizacjaBeskid Żywiecki
Potok 3 rzędu
Długość12,59 km
Powierzchnia zlewni37,03 km²
Źródło
Miejscepod Przełęczą Pawlusią
Wysokośćok. 1150
Współrzędne49°32′46″N 19°14′07″E/49,546111 19,235278
Ujście
RecypientSoła
MiejsceWęgierska Górka
Wysokośćok. 406
Współrzędne49°36′14″N 19°06′24″E/49,603889 19,106667
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Żabniczanka (Żabnica[1][2]) – potok w Beskidzie Żywieckim, prawy dopływ Soły[3] o długości 12,59 km[4] i powierzchni zlewni 37,03 km²[5].

Spływa w północno-zachodnim kierunku przez miejscowość Żabnica głęboką doliną. Jej orograficznie prawe zbocza tworzy grzbiet Gronia, Abrahamowa, Suchego Gronia i Romanki, lewe - grzbiet Redykalnego Wierchu, Prusowa, Boruczy i Palenicy.

Źródła Żabniczanki Hydroportal umieszcza na wysokości ok. 1150 m n.p.m.[6], tuż poniżej Przełęczy Pawlusiej, przy północno-zachodnim skraju Hali Pawlusiej[4]. Jednocześnie mapa Geoportalu źródłowy tok Żabniczanki nazywa Zimną Raztoką, a jego początek umieszcza na wysokości ok. 1260 m n.p.m. (p. niżej). Według tegoż Geoportalu nazwa "Żabniczanka" pojawia się od momentu połączenia się Zimnej Raztoki z Boraczą, poniżej osiedla Kamienna. W miejscowości Węgierska Górka Żabniczanka uchodzi do Soły na wysokości około 406 m n.p.m.[7].

Dopływami Żabniczanki są potoki: Zimna Raztoka (mający źródła na wysokości około 1260 m na północno-wschodnich stokach Rysianki), Boracza, Romanka, Studziański, Myców, Potok Rycyjski[3].

Żywiecki wójt Andrzej Komoniecki w swym "Dziejopisie Żywieckim" na początku XVIII w. podawał, iż ...Żabnica z trzech także potoków bierze swój początek: z jednego spod Szendzielnego, z drugiego spod Boraczego, z trzeciego spod Płonnego, źródeł mianowanych[8]. Ów trzeci potok to bez wątpienia wspomniana Romanka, spływająca doliną pod Płonem, co wskazywałoby, iż nazwa "Żabnicy" ("Żabniczanki") funkcjonowała wówczas dopiero od okolic dzisiejszej Skałki. Jednocześnie Komoniecki chwalił jakość wód Żabniczanki: ...gdyż tam rzeka kamienista jest i woda w całym Państwie najlepsza i najlekciejsza, bo ją niegdy między inszemi ważono wodami (...)[8].

Wzdłuż koryta Żabniczanki prowadzi droga do Żabnicy, raz z prawej, raz z lewej strony jej brzegu (trzykrotnie mostami przekracza Żabniczankę)[2].

Przypisy

  1. Żabniczanka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 14 - 15 marca 2005 [dostęp 2018-01-12].
  2. a b Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
  3. a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 18, 181, 235, 244, 278, 329, 333. [dostęp 2018-01-12].
  4. a b Żabniczanka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2018-01-12].
  5. Żabniczanka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Mapa Podziału Hydrograficznego Polski 2010. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2018-01-12].
  6. Geoportal [1]
  7. Żabniczanka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2018-01-12].
  8. a b Komoniecki Andrzej: Chronografia albo Dziejopis Żywiecki, red. Grodziski Stanisław, Dwornicka Irena, wyd. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, Żywiec 1987, s. 10-14

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Silesian Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Żabniczanka BŻ5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Żabniczanka w Żabnicy