Żambył Żabajew
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 28 lutego 1846 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 czerwca 1945 |
| Zawód, zajęcie | akyn |
| Odznaczenia | |
     | |
Żambył Żabajew (kaz. Жамбыл Жабаев; także Жамбыл Жабайұлы, Żambył Żabajuły; ros. Джамбул Джабаев, Dżambuł Dżabajew; ur. 28 lutego 1846 w Siedmiorzeczu, zm. 22 czerwca 1945 w Ałma-Acie) – kazachski poeta ludowy – akyn.
Życiorys
Pomimo sprzeciwu ojca został uczniem akyna Suyunbaja i po czterech latach jako 20 latek sam został akynem. Nie umiał czytać an i pisać[1]. Kilku rosyjskich i kazachskich poetów twierdziło, że byli autorami wierszy poety[2]. Wśród nich był Konstantin Simonow[1]. Akompaniował sobie na dombrze. Opublikował wiersze na cześć Józefa Stalina i szefa NKWD Nikołaja Jeżowa pod tytułem „Narkom Jeżow” opisując go jako „bystrookiego i mądrego”, który objawił się narodowi „w świetle błyskawicy”, a „dla bitwy piastowało go rozumne słowo wielkiego Lenina”[3].
Był laureatem nagrody Stalina, kawalerem Orderu Lenina, Orderu Czerwonego Sztandaru Pracy[4] i Orderu Znak Honoru. W 1977 roku otrzymał przyznany pośmiertnie medal „Za obronę Leningradu”[5].
Pamięć w Kazachstanie
W latach 1938–1998 miasto obwodowe Taraz w Kazachstanie nosiło nazwę Dżambuł na jego cześć, obwód żambylski nadal nosi jego imię.
W miejscowości Żambył, 10 km od Uzynagasz w domu w którym akyn mieszkał od 1938 roku, utworzono muzeum. Obok, na terenie parku stoi jego stary dom. Na łąkach pomiędzy Uzynagaszem, a wioską w 1996 roku podczas odchodów 150 urodzin ułożono obraz Żambyła. Po śmierci Żambyła w 1946 roku zostało zbudowane mauzoleum (odnowione w 1958 roku), którego projekt przygotował Iwan Biełocerkowski. Ma ono 10 metrów wysokości i zostało wyłożone marmurowymi płytami. Do środka prowadzą cztery pary żeliwnych drzwi[5][6].
W 1952 roku Jefim Dzigan nakręcił film fabularny Dżambuł (Джамбул)[7]. W 1992 roku Kalila Umarow nakręcił film dokumentalny Żambył: Wielki piosenkarz ludzkości (Жамбыл: Великий певец человечества)[8]. Jerłan Sydykow w 2015 roku napisał książkę Żambył, która została wydana w Moskwie[9], a w 2016 roku przetłumaczona na serbski i wydana w Belgradzie[10]. W Kazachstanie książka była prezentowana podczas obchodów 170 rocznicy urodzin akyna[9].
Przypisy
- ↑ a b Jackowski A. Folkloryzm - Inspiracja - Manipulacja [Dostęp 2019-05-26]
- ↑ Как в СССР придумали поэта Джамбула Джабаева, izbrannoe.com [dostęp 2019-05-26].
- ↑ Nikołaj Jeżow: upadek krwawego karła. Jak Stalin wykończył swojego pupila, wyborcza.pl [dostęp 2018-12-19] (pol.).
- ↑ https://www.livelib.ru/author/195836-dzhambul-dzhabaev
- ↑ a b Дом, в котором жил и творил Джамбул, yvision.kz [dostęp 2019-05-26] (ros.).
- ↑ «Огненный тигр поэзии», Сайт газеты [dostęp 2019-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-26].
- ↑ Джамбул, kazakhfilmstudios.kz [dostęp 2019-05-26].
- ↑ Джамбул Джабаев, www.livelib.ru [dostęp 2019-05-26].
- ↑ a b L. N. Gumilyov Eurasian national university Пресс-анонс алматы. Встреча с жамбылом, kzrefs.org [dostęp 2019-05-26].
- ↑ Презентация книги «Жамбыл. Поэт Великой степи» · Новости · Портал «История Казахстана», e-history.kz [dostęp 2019-05-26] (ros.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Ribbon bar of the Order of the Badge of Honour. The Soviet Union (USSR).
Stamp of Kazakhstan
Ribbon to the Soviet Medal for the Defense of Leningrad
Stalin Prize Medal