Żar (761 m)
 Widok na Żar | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość | 761 m n.p.m. |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°47′14,06″N 19°13′29,53″E/49,787239 19,224869 | |
Żar (761 m) – szczyt w Beskidzie Małym. Jego zachodnie stoki opadają do Jeziora Międzybrodzkiego, południowo-wschodnie do doliny potoku Isepnica, północne do doliny potoku Mała Puszcza, w kierunku północno-wschodnim biegnie do Kiczery grzbiet łączący Żar z dalszymi wzniesieniami Grupy Kocierza (część Beskidu Małego)[1].
Turystyka i rekreacja
Od 2004 na szczyt góry można wjechać w ciągu 5,5 minuty[2] koleją linowo-terenową o długości 1300 m[3], należącą do Polskich Kolei Linowych S.A. W okresie zimowym działają dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich. Przy dolnej stacji kolejki jest płatny parking. Od 1979 na szczyt góry prowadzi droga asfaltowa, jednak od momentu udostępnienia kolei mogą z niej korzystać tylko pojazdy upoważnione. Można też wyjść na górę szosą asfaltową i dwoma szlakami turystycznymi. Przy górnej stacji kolei znajdują się punkty gastronomiczne, restauracja, grill, lunety widokowe i opisana panorama widokowa[4].
Żar jest bardzo dobrym punktem widokowym. Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Kotlinę Żywiecką z Jeziorem Żywieckim, wznoszące się nad nią szczyty Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, oraz należącą do Beskidu Małego, ale znajdująca się po drugiej stronie Soły Grupę Magurki Wilkowickiej. W grupie tej widoczne są niemal wszystkie szczyty – od Przyszopu na południu, poprzez Rogacz, Magurkę Wilkowicką, Chrobaczą Łąkę po Bujakowski Groń i Zasolniocę na północy. Ponad Jeziorem Czanieckim na północy widać Pogórze Śląskie z jego miastami i kominami zakładów przemysłowych oraz Bukowski Groń, a na wschodzie ponad koroną sztucznego zbiornika wody szczyty Złotej Góry, Kiczery, Cisowej Grapy i Potrójnej[4].
U podnóża góry działa Górska Szkoła Szybowcowa „Żar” i uprawiane jest paralotniarstwo[5].
Historia
W roku 1936[6] z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na szczycie powstało szybowcowe lotnisko Żar. W 1947 u podnóża góry zbudowano lotnisko dla samolotów holujących szybowce (ich lądowanie na szczycie było zabronione). W latach 1971-1979 w masywie góry Żar zbudowano elektrownię szczytowo-pompową (Porąbka-Żar), co spowodowało likwidację lotniska szybowcowego na szczycie i jego przeniesienie na środkowe stoki góry, łącząc z lotniskiem dla samolotów.
Na szczycie góry znajduje się obecnie zbiornik wodny elektrowni w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości. Jest to najwyżej w Polsce położony zbiornik wodny tego typu i ma największą wysokość tłoczenia wody – 440 m[4].
Szlaki turystyczne
Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zapora Porąbka – Żar (zbiornik wodny) – Kiczera – Przełęcz Isepnicka – Cisowa Grapa – Wielka Cisowa Grapa – Przysłop Cisowy – Kocierz – Przełęcz Szeroka – Beskid – Błasiakówka – Przełęcz Kocierska. Czas przejścia: 4.05 h, ↓ 3.30 h
Żar (parking) – droga asfaltowa – Przełęcz Isepnicka – stoki Kiczery – Żar (zbiornik wodny). Czas przejścia: 2 h, 1.45 h
Galeria
(c) Lila2501, CC-BY-SA-3.0Kolej linowo-terenowa na górę Żar
Wagon kolejki wjeżdżający do budynku dolnej stacji
Stacja meteo na górze Żar
Widok na Jezioro Międzybrodzkie i górę Żar
Widok z Góry Żar na Jezioro Międzybrodzkie i Jezioro Żywieckie
Widok na górę Żar z Magurki Wilkowickiej
Widok z Góry Żar na Międzybrodzie Bialskie
Zbocze góry Żar
Widok z góry Żar w kierunku północnym (Porąbka, Kobiernice, Kęty)
Widok na Żar z Kiczery
Przypisy
- ↑ Beskid Makowski. Mapa 1:50 000. Compass. ISBN 978-83-60240-37-3.
- ↑ Lifts – PKL, www.pkl.pl [dostęp 2018-02-08].
- ↑ Kolejką na szczyt
- ↑ a b c Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008. ISBN 978-83-89188-77-9.
- ↑ Zar - Miedzybrodzie Zywieckie - opis startowiska, Polski Serwer LeonardoXC, 10 czerwca 2020 [dostęp 2020-12-08].
- ↑ Adam Skarbiński, Górska Szkoła Szybowcowa AP "Żar" – Historia szkoły, glidezar.com [dostęp 2022-01-08].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Mapa Beskidu Żywieckiego, Beskidu Małego i Beskidu Makowskiego
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
- Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
- Geographic limits of the map:
- N: 50.0° N
- S: 44.25° N
- W: 16.0° E
- E: 27.5° E
- GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
- GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Czerwony szlak turystyczny.
Zielony szlak turystyczny.
Autor: Michał Płachta (micio), Licencja: CC BY-SA 2.5
Międzybrodzie Bialskie - widok na górę Żar i Jezioro Międzybrodzkie
Autor: Wojsyl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Meteo station on the top of Żar mountain, Poland.
Autor: Krzysztof Kozłowski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Widok z Góry Żar na Międzybrodzie Bialskie
Zar mountain, Beskidy, Poland
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Góra Żar widziana z Magurki Wilkowickiej
Autor: Chrochodyl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok z góry Żar w kierunku północnym. Na pierwszym planie Porąbka, Jezioro Czanieckie, dalej Kobiernice, Kęty, na horyzoncie elektrownia Jaworzno III.
Autor: Multi Passionate Guy, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szczyt góry Żar. Widoczna górna stacja kolejki linowej oraz zbiornik techniczny elektrowni szczytowo-pompowej.
