Żar (761 m)

Żar
Ilustracja
Widok na Żar
Państwo

 Polska

Pasmo

Beskid Mały, Karpaty

Wysokość

761 m n.p.m.

Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego
Mapa Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego z zaznaczoną granicą Polski, u góry po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Żar”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Żar”
Ziemia49°47′14,06″N 19°13′29,53″E/49,787239 19,224869
Szczyt góry Żar

Żar (761 m) – szczyt w Beskidzie Małym. Jego zachodnie stoki opadają do Jeziora Międzybrodzkiego, południowo-wschodnie do doliny potoku Isepnica, północne do doliny potoku Mała Puszcza, w kierunku północno-wschodnim biegnie do Kiczery grzbiet łączący Żar z dalszymi wzniesieniami Grupy Kocierza (część Beskidu Małego)[1].

Turystyka i rekreacja

Od 2004 na szczyt góry można wjechać w ciągu 5,5 minuty[2] koleją linowo-terenową o długości 1300 m[3], należącą do Polskich Kolei Linowych S.A. W okresie zimowym działają dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich. Przy dolnej stacji kolejki jest płatny parking. Od 1979 na szczyt góry prowadzi droga asfaltowa, jednak od momentu udostępnienia kolei mogą z niej korzystać tylko pojazdy upoważnione. Można też wyjść na górę szosą asfaltową i dwoma szlakami turystycznymi. Przy górnej stacji kolei znajdują się punkty gastronomiczne, restauracja, grill, lunety widokowe i opisana panorama widokowa[4].

Żar jest bardzo dobrym punktem widokowym. Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Kotlinę Żywiecką z Jeziorem Żywieckim, wznoszące się nad nią szczyty Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, oraz należącą do Beskidu Małego, ale znajdująca się po drugiej stronie Soły Grupę Magurki Wilkowickiej. W grupie tej widoczne są niemal wszystkie szczyty – od Przyszopu na południu, poprzez Rogacz, Magurkę Wilkowicką, Chrobaczą Łąkę po Bujakowski Groń i Zasolniocę na północy. Ponad Jeziorem Czanieckim na północy widać Pogórze Śląskie z jego miastami i kominami zakładów przemysłowych oraz Bukowski Groń, a na wschodzie ponad koroną sztucznego zbiornika wody szczyty Złotej Góry, Kiczery, Cisowej Grapy i Potrójnej[4].

U podnóża góry działa Górska Szkoła Szybowcowa „Żar” i uprawiane jest paralotniarstwo[5].

Historia

W roku 1936[6] z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na szczycie powstało szybowcowe lotnisko Żar. W 1947 u podnóża góry zbudowano lotnisko dla samolotów holujących szybowce (ich lądowanie na szczycie było zabronione). W latach 1971-1979 w masywie góry Żar zbudowano elektrownię szczytowo-pompową (Porąbka-Żar), co spowodowało likwidację lotniska szybowcowego na szczycie i jego przeniesienie na środkowe stoki góry, łącząc z lotniskiem dla samolotów.

Na szczycie góry znajduje się obecnie zbiornik wodny elektrowni w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości. Jest to najwyżej w Polsce położony zbiornik wodny tego typu i ma największą wysokość tłoczenia wody – 440 m[4].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny czerwony Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zapora Porąbka – Żar (zbiornik wodny) – Kiczera – Przełęcz IsepnickaCisowa GrapaWielka Cisowa GrapaPrzysłop CisowyKocierzPrzełęcz SzerokaBeskidBłasiakówkaPrzełęcz Kocierska. Czas przejścia: 4.05 h, ↓ 3.30 h
szlak turystyczny zielony Żar (parking) – droga asfaltowa – Przełęcz Isepnicka – stoki Kiczery – Żar (zbiornik wodny). Czas przejścia: 2 h, 1.45 h

Galeria

Panorama widokowa z góry Żar w kierunku południowym i zachodnim
Panorama widokowa z góry Żar w kierunku południowym i zachodnim

Przypisy

  1. Beskid Makowski. Mapa 1:50 000. Compass. ISBN 978-83-60240-37-3.
  2. Lifts – PKL, www.pkl.pl [dostęp 2018-02-08].
  3. Kolejką na szczyt
  4. a b c Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008. ISBN 978-83-89188-77-9.
  5. Zar - Miedzybrodzie Zywieckie - opis startowiska, Polski Serwer LeonardoXC, 10 czerwca 2020 [dostęp 2020-12-08].
  6. Adam Skarbiński, Górska Szkoła Szybowcowa AP "Żar" – Historia szkoły, glidezar.com [dostęp 2022-01-08].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Beskid Żywiecki, Mały, Makowski.png
Mapa Beskidu Żywieckiego, Beskidu Małego i Beskidu Makowskiego
Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Miedzybrodzie Bialskie widok na Zar.JPG
Autor: Michał Płachta (micio), Licencja: CC BY-SA 2.5
Międzybrodzie Bialskie - widok na górę Żar i Jezioro Międzybrodzkie
Poland Żar station.jpg
Autor: Wojsyl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Meteo station on the top of Żar mountain, Poland.
Zar-widok-na-miedzybrodzie-zywieckie.jpg
Autor: Krzysztof Kozłowski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Widok z Góry Żar na Międzybrodzie Bialskie
GoraZar WidokNaJezioroZywieckie.jpg
Zar mountain, Beskidy, Poland
Panoramazarpopr.jpg
Autor: User:Harner Blake, Licencja: GPL
Widok na Górę Żar
Żar 8BMa6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Kiczery
Żar panorama BMa6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama z Żaru
Gora zar.JPG
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Góra Żar widziana z Magurki Wilkowickiej
Gora zar.jpg
Autor: Chrochodyl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok z góry Żar w kierunku północnym. Na pierwszym planie Porąbka, Jezioro Czanieckie, dalej Kobiernice, Kęty, na horyzoncie elektrownia Jaworzno III.
Szczyt góry Żar.jpg
Autor: Multi Passionate Guy, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szczyt góry Żar. Widoczna górna stacja kolejki linowej oraz zbiornik techniczny elektrowni szczytowo-pompowej.
Zar-kolejka.jpg
(c) Lila2501, CC-BY-SA-3.0
Kolej linowo-terenowa na górę Żar