Żdżary (województwo podkarpackie)

Artykuł

50°2′14″N 21°12′23″E

- błąd

39 m

WD

50°2'33"N, 21°12'11"E

- błąd

1953 m

Odległość

482 m

Żdżary
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

dębicki

Gmina

Czarna

Wysokość

216 m n.p.m.

Liczba ludności (2019)

998[1]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

39-215[2]

Tablice rejestracyjne

RDE

SIMC

0816606[3]

Położenie na mapie gminy Czarna
Mapa konturowa gminy Czarna, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Żdżary”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Żdżary”
Położenie na mapie powiatu dębickiego
Mapa konturowa powiatu dębickiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Żdżary”
Ziemia50°02′14″N 21°12′23″E/50,037222 21,206389
Aleja dębowa w Żdżarach

Żdżary (daw. Zdziary) – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Czarna[3][4].

Wieś w powiecie pilzneńskim w województwie sandomierskim w XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Integralne części wsi

Historia

Pierwotna nazwa Zdziary oznacza tyle co żwir, rumowisko skalne i odnosi się do miejscowej gleby[5].

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1416 z protokołu Ksiąg Ziemskich Pilzneńskich. Wieś należała do rodu Gryfitów do połowy XVI wieku. Na rozwoju wsi zaważyły darniowe rudy żelaza, które eksploatowali rudnicy (górnicy rud). Kolejnym właścicielem stał się w połowie XVI wieku hetman Jan Tarnowski. Następnie wieś wiele razy zmieniała właścicieli. Po pierwszym rozbiorze w 1772 wieś trafiła w granice cesarstwa Austrii, w których była do końca I wojny światowej, a więc przez 146 lat.

Swój niechlubny udział Żdżary miały w „rzezi galicyjskiej” gdzie żdżarscy chłopi odegrali dość poważną rolę.

Ważną datą w historii wsi jest noc z 14 na 15 sierpnia 1944, gdzie rozbił się na jej polach aliancki samolot niosący pomoc powstańcom warszawskim. Był to angielski samolot bombowy z dywizjonu 178 RAF trafiony przez artylerie niemiecką na froncie w okolicach Dębicy. Na miejscu zginęła siedmioosobowa załoga. Pięciu Anglików i dwóch obywateli RPA. Dziś miejsce katastrofy upamiętnia usytuowany tam głaz, szkoła dba o pamięć o tym wydarzeniu i utrzymuje kontakty z ambasadą brytyjską w Warszawie. Sama szkoła nosi imię nadane w 1999 Lotników Brytyjskich.

Przypisy

  1. Opis sołectwa na stronie gminy. Stan ludności w dn. 31.12.2019
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  5. Czwarty rok nauki języka polskiego w gimnazjach. - Juliusz Balicki, Stanisław Maykowski, Wydawnictwo zakładu Narodowego im. Ossolińskich https://books.google.pl/books?hl=pl&id=jk1LAQAAIAAJ&dq=zdziary+zwir&focus=searchwithinvolume&q=%C5%BCwir

Bibliografia

  • D. Bogusławski, Kartki z dziejów wsi Żdżary

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Żdżary, aleja dębowa.jpg
Autor: Janusz1976, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie przedstawia jeden z ważniejszych i bardziej znanych punktów w Żdżarach.