Żegiestów

Żegiestów

wieś
Widok na centrum Żegiestowa
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Muszyna
Wysokość	486 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	1031[1]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	33-370[2]
Tablice rejestracyjne	KNS
SIMC	0454913
Położenie na mapie gminy Muszyna Żegiestów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Żegiestów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Żegiestów
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Żegiestów
49°22′37″N 20°47′48″E/49,376944 20,796667
Strona internetowa

Żegiestów (łem. Жеґестів, Żegestiw^[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Muszyna.

Żegiestów jest wsią sołecką^[4] położoną nad Popradem i Żegiestowskim Potokiem. Przez Żegiestów przebiega droga wojewódzka nr 971 oraz linia kolejowa nr 96.

W latach 1975–1998 miejscowość znajdowała się w województwie nowosądeckim.

Części wsi

Historia

W końcu XVI wieku wieś należała do biskupstwa krakowskiego, w powiecie sądeckim, w województwie krakowskim^[8].

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Żegiestów”^[9]

Po wojnie ludność łemkowska która stanowiła 95% ludności została przymusowo wysiedlona najpierw do Związku Radzieckiego, a potem w czasie akcji „Wisła”.

Obecnie Żegiestów posiada stację kolejową Żegiestów oraz przystanek Żegiestów-Zdrój, szkołę podstawową, przedszkole^[10], 2 sklepy spożywcze, karczmę i remizę ochotniczej straży pożarnej, pełnowymiarowe boisko sportowe przy szkole,

W Żegiestowie Wsi mieści się dom Sióstr Loretanek, które pomagają w pracach kościelnych i duszpasterskich.

• 

  Zabytkowa dawna cerkiew
• 

  Szkoła podstawowa
• 

  Żegiestowski Potok w Żegiestowie
• 

  Krajobraz polski, obraz olejny z lat 1921–1922 malowany przez Henryka Grombeckiego w Warszawie na podstawie studiów z Żegiestowa

Uzdrowisko Żegiestów

W 1924 część Żegiestowa uznano za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej^[11].

W uzdrowisku Żegiestów prowadzone jest leczenie w kierunkach: choroby układu trawienia, choroby reumatologiczne, choroby nerek i dróg moczowych^[12].

Na terenie uzdrowiska znajdują się udokumentowane naturalne surowce lecznicze, tj. szczawy o mineralizacji w granicach 1,0–2,3 g/dm³. Są to szczawy typu wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowego lub wodorowęglanowo-magnezowo-sodowego. Uzdrowisko posiada 4 ujęcia wód leczniczych: źródło Anna oraz 3 odwierty: Żegiestów II, Zofia II, Andrzej II^[13].

Z uwagi na strukturę topograficzną Żegiestowa utworzono 2 strefy ochrony uzdrowiskowej. Pierwsza (A1-Ż) obejmuje tereny osady Żegiestów-Zdrój, a druga (A2-Ż) przysiółek Łopata Polska, gdzie znajduje się sanatorium „Wiktor”^[14].

Obiekty uzdrowiska

Sanatorium Wiktor autorstwa lwowskich architektów prof. Jana Bagieńskiego i Zbigniewa Wardzała jest przykładem wybitnej architektury modernizmu II RP. Wpisane do rejestru zabytków i wiernie wyremontowane w 2010 roku w tym z przywróceniem charakterystycznego dla modenizmu białego koloru elewacji.

Budynek jest wyposażony w taras wypoczynkowy na dachu, nowoczesne sanatoryjne gabinety zabiegowe, salę balową. Wnętrza pokryte przedwojennym marmurem i granitem.Zakupem działki, na której stanął Wiktor, zainteresowany był Jan Kiepura, lecz nie mógł rywalizować z koncernem naftowym, któremu ostatecznie przypadła.

Obok Wiktora wznosi się budynek, zamieszkał obecnie przez pracowników sanatorium. Z tyłu budynku można zauważyć półokrągłą wieżyczkę, zwieńczoną kopułą. Jest to pozostałość po kaplicy – w tej willi bowiem w latach międzywojennych mieścił się pensjonat dla księży greckokatolickich; stąd też jego nazwa – Księżówka.

• 

  Żegiestów-Zdrój
• 

  Sanatorium „Wiktor”
• 

  Sanatorium Dom Zdrojowy w trakcie remontu (2016)

Ochotnicza Straż Pożarna

W 1931 została założona przez ludność pochodzenia łemkowskiego Jednostka OSP, po wojnie reaktywowana przez ludność polską. Jednostka od 2013 roku działa w KSRG. Posiada na wyposażeniu Volvo FL 280 GBARt 3/16^[15][16].

Demografia

Ludność według spisów powszechnych, w 2009 według PESEL^{[17][18][19][20]}.

Szlaki turystyczne

Muszynka – Rezerwat przyrody Okopy Konfederackie – Wojkowa – Muszyna – Szczawnik – Pusta Wielka (1061 m) – Żegiestów

Żegiestów – Pusta Wielka (1061 m) – Runek (1082 m) – Przełęcz Krzyżowa – Krynica-Zdrój – Góra Parkowa (Krynica-Zdrój) (741 m) – Powroźnik – Leluchów

Żegiestów – Pusta Wielka (1061 m)

Zobacz też

• Muszyna

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Żegiestów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 757 .
• Atrakcje Żegiestowa
• Archiwalne widoki i publikacje związane z miejscowością w bibliotece Polona