Żelazny Wilk

Ten artykuł należy dopracować: od 2012-03 → zweryfikować treść i dodać przypisy, → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Żelazny Wilk (lit. Geležinis Vilkas), pełna nazwa Związek Żelazny Wilk – litewska paramilitarna organizacja faszystowska działająca w latach 30.

Związek został założony w 1927 r. przez Augustinasa Voldemarasa, byłego przywódcę chrześcijańskich demokratów i premiera Litwy od 1926 r. Jego nazwa wzięła się z legendy o śnie Giedymina^[1], spopularyzowanej przez Adama Mickiewicza w '"Panu Tadeuszu". Funkcję honorowego przewodniczącego związku pełnił prezydent Antanas Smetona. W krótkim czasie drogi obu polityków rozeszły się głównie z powodu zaangażowania się Voldemarasa w działalność radykalnej organizacji. Żelazny Wilk był używany przez Voldemarasa do walk z jego politycznymi wrogami. Rekrutował się w dużej części spośród młodych oficerów litewskiej armii, którzy byli zafascynowani hasłami faszyzmu. Uważali oni, że Smetona prowadzi zbyt umiarkowaną politykę. Działalność ruchu została zakazana w 1930 r., po czym kontynuowano ją nielegalnie w podziemiu. Nawiązano wówczas bliższe kontakty z Niemcami. W kwietniu 1934 r. członkowie Żelaznego Wilka dokonali nieudanej próby zamachu stanu, stłumionej przez oddziały wierne prezydentowi Smetonie; Voldemaras został uwięziony. W 1938 r. wyszedł na wolność i wyemigrował.

Przypisy