Żelistrzewo (przystanek kolejowy)

Żelistrzewo
Ilustracja
Dworzec w 2010 roku
Państwo Polska
Województwo pomorskie
MiejscowośćŻelistrzewo
Poprzednie nazwy

Sellen (Kr. Neustadt)

Dane techniczne
Liczba peronów1
Liczba krawędzi
peronowych
1
KasyN
Linie kolejowe
Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck
Mapa konturowa gminy wiejskiej Puck, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Żelistrzewo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Żelistrzewo”
Położenie na mapie powiatu puckiego
Mapa konturowa powiatu puckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Żelistrzewo”
Ziemia54°40′27″N 18°24′58″E/54,674167 18,416111
Portal Transport szynowy
Przystanek po modernizacji (2018)

Żelistrzewoprzystanek kolejowy w Żelistrzewie. Stacja powstała w 1898 (pierwszy pociąg dojechał do Pucka 15 grudnia 1898). Stacja leży na linii kolejowej nr 213, która obsługuje Mierzeję Helską, z tego względu przewozy wykazują dużą sezonowość.

W roku 2017 przystanek obsługiwał 300–499 pasażerów na dobę[1].

Położenie

Przystanek Żelistrzewo znajduje się w południowo-zachodniej części miejscowości. Przystanek zlokalizowany jest przy ulicy Dworcowej.

Historia

Tło powstania

W 1870, przy okazji budowy linii kolejowej ze Słupska do Sopotu, kolej dotarła do Redy. Odcinek ten domykał połączenie Gdańsk – Szczecin przez Słupsk i Koszalin. W przeciwieństwie do większości budowanych w tym czasie na Pomorzu linii kolejowych, nie była ona budowana w ramach Królewskiej Kolei Wschodniej, później została jednak przez nią przejęta. W latach 80. i 90. XIX wieku sieć kolejowa w Prusach zaczęła się zagęszczać. Po wybudowaniu głównych magistrali zaczęły powstawać linie lokalne łączące miasta powiatowe[2].

1897–1920

W grudniu 1897 rozpoczęto budowę pierwszego odcinka współczesnej linii 213 – z Redy do Pucka[3]. Został on otwarty 15 grudnia 1898[4]. Od razu linia miała dochodzić do Krokowej[3] jednakże budowę rozpoczęto dopiero w 1901[5] a oddano w 1903.

1920–1945

W 1918 Polska odzyskała niepodległość. Granice na Pomorzu ustalono dopiero w 1920. Wówczas linia kolejowa z Redy do Pucka znalazła się w Polsce. Stacja w Pucku była najbliżej morza położonym obiektem na sieci PKP, dlatego zbudowano w Pucku tymczasowy port wraz z bocznicą kolejową[4].

1945–1989

Po 1989

26 września 1993 ze stacji Puck odjechał ostatni planowy pociąg pasażerski prowadzony trakcją parową[4].

W 1998 linia została zmodernizowana. Stacje zostały wyposażone w urządzenia SRK sterowane zdalnie z Gdyni, przez co obsługa stacji (oprócz kas biletowych) stała się zbędna[6].

Na przełomie stycznia i lutego 2019 PKP podpisały z konsorcjum firm Helifactor i MERX umowę na budowę tzw. innowacyjnego dworca systemowego w formie półotwartej poczekalni ogrzewanej promiennikami osłony[7].

Linie kolejowe

Przystanek leży na linii kolejowej nr 213 łączącej Redę z Helem. Linia jest jednotorowa, normalnotorowa, niezelektryfikowana[6].

Pociągi

Pociągi osobowe

Pociąg Hel-Gdynia Główna odjeżdżający z Żelistrzewa (2009)

Linią 213 jeżdżą pociągi osobowe w relacji Gdynia – Hel (i z powrotem) oraz Gdynia – Władysławowo (i z powrotem). W okresie letnim na Hel w niektórych latach był przedłużany pociąg osobowy przyspieszony Tur Gdynia – Chojnice prowadzony przez całą swoją trasę lokomotywą spalinową[8].

Ze względu na duży ruch turystyczny w sezonie letnim oraz zdecydowanie mniejszy poza sezonem dla linii publikowane były dwie tablice w rozkładzie jazdy. Od 2005 do obsługi połączeń lokalnych pomiędzy Gdynią a Helem zaczęto stosować szynobusy i spalinowe zespoły trakcyjne[9]. Od 2010 są to przypisane do tej linii (oraz do trasy Kościerzyna – Gdynia – Kościerzyna) spalinowe zespoły trakcyjne SA137 i SA138[5].

W sezonie letnim z powodu wzmożonego ruchu przewozy są obsługiwane składami klasycznymi z wagonami piętrowymi. SZT łączy się wówczas w dłuższe składy często z wagonem doczepnym w środku[9].

Pociągi dalekobieżne

Pociągi dalekobieżne jeżdżą linią kolejową nr 213 tylko w czasie wakacji ze względu na napływ turystów na Mierzeję Helską. Wówczas na tej trasie jeździ kilkanaście par par pociągów zarówno pospiesznych (TLK), jak i ekspresowych. Pociągi te ze względu na brak elektryfikacji są prowadzone lokomotywami spalinowymi. Zmiana lokomotyw następuje podczas postoju na stacji Gdynia Główna[10].

Infrastruktura

Wnętrze dworca – poczekalnia (2010)

Budynek dworca

Budynek jest trójbryłowy, parterowy. Każda bryła jest kryta dwuspadowym dachem. Elewacja jest otynkowana. W budynku znajduje się poczekalnia[11]

Perony

Przystanek w Żelistrzewie posiada jeden jednokrawędziowy peron o długości 125 m i wysokości 76 cm nad poziomem główki szyny. Perony wyposażony jest w wiatę i ławki[12].

Przypisy

  1. Największe i najmniejsze stacje w Polsce. W: utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  2. M. Jerczyński. Królewska Kolej Wschodnia – jak powstała legenda. „Świat Kolei”. 7/2001. s. 18–25. ISSN 1234-5962. 
  3. a b Marcin Przegiętka. O tym pisano w grudniu... „Świat Kolei”. 12/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  4. a b c Krzysztof Labudda. 110-lecie linii Reda-Puck. „Świat Kolei”. 12/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  5. a b Filip Karoński, Marcin Przegiętka. O tym pisano w maju... „Świat Kolei”. 5/2011, s. 6. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  6. a b Judyta Kurkowska-Ciechańska, Ariel Ciechański: Koleje. Warszawa: Carta blanca, 2008, s. 30. ISBN 978-83-60887-233.
  7. PKP SA wybudują 20 dworców systemowych. Jest umowa z wykonawcą, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2019-03-04] (pol.).
  8. Filip Brzeziński. SP32 w Chojnicach. „Świat Kolei”. 6/2010, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  9. a b Ryszard Stankiewicz. Nowy tabor na trasie Gdynia Gł. – Hel. „Koleje Małe i Duże”. 1/2007, s. 4. Katowice: APLAND. ISSN 1641-117X. 
  10. Szymin Suliński. Wakacyjne pociągi. „Koleje Małe i Duże”. 2/2006, s. 14–15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  11. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Zelistrzewo (pol.). kolej.one.pl. [dostęp 2012-07-23].
  12. Wykaz peronów. plk-sa.pl, 2016-12-20. [dostęp 2016-12-27].
Żelistrzewo
Linia 213 RedaHel
BSicon KBHFl.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Mrzezino
odległość: 2,514 km
BSicon BHFq.svg
odległość: 4,619 km

Media użyte na tej stronie

Puck (gmina wiejska) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Puck, Polska
Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Powiat pucki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu puckiego, Polska
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon BHFq.svg
station at track aqross
BSicon KBHFr.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFeq.svg
head station, track to the right
Żelistrzewo Pociąg.JPG
Pociąg SA132-007 do Gdyni odjeżdżający z Żelistrzewa.
Żelistrzewo train stop.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Żelistrzewo - przystanek kolejowy.
ZelistrzewoStation52.JPG
Autor: Ciacho5, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stacja kolejowa w Żelistrzewie koło Pucka, na linii kolejowej 213. Kasa i poczekalnia
Żelistrzewo dworzec.JPG
Dworzec w Żelistrzewie