Żołądź (anatomia)

Trzon prącia(1) Żołądź(2) Korona żołędzi(3)Ujście cewki moczowej(4)
Gray1158.png
Samiec Phalangium cornutum z wysuniętym prąciem. Żołądź oznaczona f

Żołądź (łac. glans penis, dop. glandis) – zwieńczenie penisa, narządu kopulacyjnego u samców ssaków i kosarzy.

Ssaki

U ssaków żołądź ma postać ukrwionej, bardzo wrażliwej na dotyk „główki”. Jest ona zakończeniem ciała gąbczastego przebiegającego pomiędzy dwoma ciałami jamistymi. Żołądź pokryta jest tkanką skórno-śluzówkową i jest silnie unerwiona czuciowo[1]. W stanie spoczynku żołądź dodatkowo pokrywa ochraniający ją napletek, przy wzrastającym podnieceniu następuje ustąpienie fałdu napletka, co umożliwia stosunek płciowy.

U mężczyzn nie zawsze żołądź odsłania się sama, zależy to od długości napletka. Można go zsunąć ręcznie. W przypadku gdy nie jest to możliwe, mężczyzna posiada za ciasny napletek.

Kosarze

U pajęczaków z rzędu kosarzy żołądź stanowi wierzchołkową część prącia. Umieszczona jest ona na trzonie (corpus penis) i zawiera stylus, na którym uchodzi przewód wytryskowy[2][3]. U Palpatores (Eupnoi i Dyspnoi) żołądź może być skierowana do przodu lub zagięta do góry. Jej połączenie z trzonem może być w różnym stopniu ruchome. Dużą swobodą ruchu odznacza się np. żołądź u rodzajów Phalangium i Platybunus, podczas gdy mniejszą u Leiobunum i Sclerosoma, a bardzo małą u Ischyropsalis[4]. Mięśnie poruszające żołędzią znajdują się w trzonie prącia[2].

U Laniatores żołądź jest słabiej oddzielona od trzonu niż u większości Palpatores i złożona z dwóch części: grzbietowej i brzusznej. Część grzbietowa jest bardziej miękka i zawiera część przewodu wytryskowego z jego ujściem, a po jej brzusznej stronie mogą znajdować się wyrostki. Brzuszna część ma formę wklęsłej płytki z różnymi kolcami na krawędziach; u Assamoidea obejmuje ona całą cześć grzbietową tak, że jej boczne krawędzie są ze sobą złączone[4]. W podrzędzie Cyphophthalmi prącie jest odmiennie zbudowane, a żołądź słabo wyróżnialna[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Halata Z., Spaethe A. Sensory innervation of the human penis.. „Advances in experimental medicine and biology”, s. 265–6, 1997. PMID: 9361804. 
  2. a b Wojciech Staręga: Fauna Polski tom 5: Opiliones – Kosarze (Arachnida). Warszawa: PWN, 1975, s. 25-27.
  3. Ricardo Pinto-da-Rocha, Glauco Machado, Gonzalo Giribet (red.): Harvestmen: the Biology of Opiliones. Harvard University Press, 2007, s. 59–60, 416.
  4. a b c H.J. Hansen, W. Sorensen,: On two orders of Arachinida. Opiliones, especially the suborder Cyphophthalmi and Ricinulei, namely the family Cryptostemmatoidae. Cambridge: Cambridge University Press, 1904, s. 59-61.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Male anatomy blank.svg
Autor: Tsaitgaist, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Drawing of the Male Internal Sexual Anatomy From alt.sex FAQ. GFDL issue resolved in 2003, see old revision of Talk:Penis. © Elf Sternberg. The following is a version without English text, for use in other languages: Male reproductive system lateral nolabel.png
Britannica Harvester.png
Profile of a male harvester spider (Phalangium cornutum) with legs truncated
Gray1158.png
Diagram of the arteries of the penis. (Testut.)
Glans penis labeled.jpg
Autor: Hstidst, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ppenis of adult man: 1 Shaft of penis, 2 Glans penis, 3 Corona, 4 Meatus