Żołny

Żołny
Meropidae[1]
Rafinesque, 1815[2]
Ilustracja
Przedstawiciele rodziny – żołny zwyczajne (Merops apiaster)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadaptaki
PodgromadaNeornithes
Infragromadaptaki neognatyczne
Rządkraskowe
NadrodzinaMeropoidea
Rodzinażołny
Typ nomenklatoryczny

Merops Linnaeus, 1758

Rodzaje

zobacz opis w tekście

Żołny[3] (Meropidae) – rodzina ptaków z rzędu kraskowych (Coraciiformes). Charakteryzują się bardzo kolorowym ubarwieniem, smukłym ciałem i wydłużonymi środkowymi sterówkami. Wszystkie mają zakrzywiony do dołu dziób i ostro zakończone skrzydła. Większość gatunków występuje w Afryce i Azji, a pozostałe w południowej i wschodniej Europie, na Madagaskarze, Nowej Gwinei, Nowej Brytanii i w Australii[4][5][6].

Zachowanie

Odżywiają się latającymi owadami, w szczególności osami i pszczołami. Zwykle wyczekują na wystającej gałęzi i po zauważeniu zdobyczy, podlatują i chwytają ją w locie. W 20 niezależnych badaniach nad 16 gatunkami żołn wykazano, że błonkoskrzydłe stanowią od 20 do 96% wszystkich zjadanych owadów, z tego pszczoły miodne stanowią jedną trzecią (Fry C.H., 1992). Po schwytaniu zdobyczy żołny usuwają przed zjedzeniem żądło i jad. Jeżeli owad, np. pszczoła usiądzie, nawet w bezpośrednim pobliżu żołny, ptak nie będzie próbował upolować owada. Żołny są przystosowane, aby chwytać owady wyłącznie w locie.

Żołny są towarzyskimi ptakami, gniazdują kolonijnie. Tak jak pozostałe kraskowe, wykopują tunele w piaszczystej ziemi, w których składają 2–9 (w zależności od gatunku) białych jaj. Większość gatunków jest monogamiczna, potomstwem opiekują się oboje rodzice.

Systematyka

Rodzajem typowym jest Merops. Do rodziny należą następujące rodzaje[3]:

Przypisy

  1. Meropidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. C. S. Rafinesque, 1815. Analyse de la nature, ou tableau de l'univers et des corps organisés. Palerme. L'Imprimerie de Jean Barravecchia., s. 224.
  3. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meropidae Rafinesque, 1815 - żołny - Bee-eaters (wersja: 2019-10-10). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-11].
  4. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Bee-eaters (Meropidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.meropi1.01. [dostęp 2020-10-11]. (ang.) Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  5. Bee-eaters (Meropidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2016-03-16].
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2) (ang.). [dostęp 2021-12-10].

Bibliografia

  • (ang.) Kingfishers, Bee-eaters and Rollers - A Handbook by C. Hilary Fry and Kathie Fry, illustrated by Alan Harris (1992) ISBN 0-7136-8028-8

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
European bee eater.jpg
Autor: Raúl Baena Casado (Flickr-user), Licencja: CC BY 2.0
European Bee-eater Merops apiaster
Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.