Żodziszki (gmina)

Żodziszki
gmina wiejska
1921–1939[1]
Państwo

 II Rzeczpospolita

Województwo

(1921–22: Litwa Środkowa)
(1922–26: Ziemia Wileńska)
1926–39: wileńskie

Powiat

1921–25: święciański
1926–39: wilejski

Siedziba

Żodziszki

brak współrzędnych
Portal Polska

Żodziszki (początkowo Dubatówka) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1939 roku na obszarze woj. wileńskiego (obecnie na Białorusi). Siedzibą władz gminy były Żodziszki[2].

Poprzedniczką gminy Żodziszki była gmina Dubatówka, która początkowo należała do powiatu święciańskiego w guberni wileńskiej[3], a następnie 7 czerwca 1919 weszła w skład utworzonego pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich okręgu wileńskiego[4][5], przejętego 9 września 1920 przez Tymczasowy Zarząd Terenów Przyfrontowych i Etapowych[6]. W związku z powstaniem Litwy Środkowej 9 października 1920 jednostka wraz z główną częścią powiatu święciańskiego znalazła się w jej strukturach[7][8].

23 kwietnia 1921 r. gminie przywrócono nazwę Żodziszki[9]. 13 kwietnia 1922 roku gmina weszła w skład objętej władzą polską Ziemi Wileńskiej[10], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie[11].

1 stycznia 1926 roku gminę wyłączono z powiatu święciańskiego i przyłączono do powiatu wilejskiego w tymże województwie; jednocześnie do gminy Żodziszki przyłączono wsie Świetlany i Rybaki oraz majątek Świetlany z gminy Smorgonie w powiecie oszmiańskim[12]. Na obszarze gminy Żodziszki znajdowała się wielka enklawa powiatu wileńsko-trockiego[2]. Po wojnie obszar gminy Żodziszki wszedł w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.

Przypisy

  1. Od 1922 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego terytorium o nazwie Ziemia Wileńska; w czasie II wojny światowej poza administracją polską; po II wojnie światowej poza granicami Polski.
  2. a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  3. Gmina Dubatówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 186.
  4. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich z mapą, Eugenjusz Romer, Lwów-Warszawa, 1919
  5. Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41
  6. Dziennik Rozkazów z 1920 r. Nr 35, poz. 753
  7. Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno - administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
  8. Dz. Urz. TKR
  9. Dekret Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej z dnia 30 marca 1921 r. w przedmiocie przywrócenia gminie Dubatowskiej dawnej jej nazwy – gmina Żodziska (Dz. Urz. TKR z 1921 r. Nr 15, poz. 212)
  10. Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213 – Art. 8.
  11. Dz.U. z 1926 r. nr 6, poz. 29
  12. Dz.U. z 1925 r. nr 67, poz. 472

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).