Żurowa

Żurowa

wieś
Zabytkowy kościół św. Małgorzaty
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Szerzyny
Liczba ludności (2007)	1300
Strefa numeracyjna	14
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0832568
Położenie na mapie gminy Szerzyny Żurowa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Żurowa
Położenie na mapie województwa małopolskiego Żurowa
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Żurowa
49°49′34″N 21°10′08″E/49,826111 21,168889

Żurowa – wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Szerzyny.

Części wsi

Integralnymi częściami wsi są: Dobrocin, Na Kamieniu, Wielka Wieś, Mała Wieś, Folwark, Niwy, Nowy Świat, Dział, Podjurze, Tracz, Pańskie, Podlipe, Podlesie Pierwsze i Podlesie Drugie^[1].

Położenie

Żurowa leży na Pogórzu Ciężkowickim, po południowej stronie Pasma Brzanki. W obrębie przysiółka Dobrociny znajduje się najwyższe wzniesienie wsi: Kamionka (517 m n.p.m.). Na południowy wschód od centrum wsi, w niewielkim lesie znajduje się piaskowcowa skała Borówka, mająca postać dwóch baszt (wyższa o wysokości 20 m), połączonych grzędą skalną^[2]. Miejscowość graniczy z Ryglicami, Swoszową, Ołpinami i Olszynami.

Historia

Żurowa została lokowana przez Kazimierza Wielkiego w 1368 roku na prawie niemieckim, jako wieś królewska w starostwie bieckim^[3]. Należała wówczas do parafii w Ołpinach. W latach 1595–1602 zbudowano, istniejący do dziś, kościół pod wezwaniem św. Małgorzaty, w późniejszych wiekach był restaurowany i rozbudowywany^[4]. Samodzielną parafię w Żurowej erygowano w 1807 roku^[5]. 1 lutego 1884 roku rozpoczęła działalność jednoklasowa Szkoła Ludowa, 4 września 1899 roku oddano do użytku murowany budynek szkoły^[6].

W XIX wieku we wsi rozwijało się bednarstwo, wyrób drobnych przedmiotów z drewna oraz tkactwo i sadownictwo. W Żurowej znajdował się drewniany dwór i folwark, w 1900 roku wybudowano tartak i młyn^[3]. W 1936 roku, pod przewodnictwem ówczesnego właściciela dworu, Józefa Budzynia (zamordowanego w Kozielsku w 1940 roku), powstała spółdzielnia zrzeszająca miejscowych rzemieślników.

W czasie II wojny światowej w okolicznych lasach działała partyzantka. Za karę Niemcy wywieźli większość mężczyzn do przymusowej roboty w III Rzeszy. Przez okres wojny liczba mieszkańców zmniejszyła się o ok. 400 osób. Żurowa została wyzwolona spod okupacji niemieckiej 17 stycznia 1945 roku^[7].

Po II wojnie światowej w wyniku reformy rolnej rozparcelowano majątek dworski między chłopów. Powstała szkoła podstawowa, Dom Strażaka, biblioteka, ośrodek zdrowia oraz Spółdzielnia Pracy Przemysłu Ludowego i Artystycznego, kontynuująca działalność przedwojennej spółdzielni (od 2006^[8] roku jest to spółka: Przemysł Drzewny Żurowa Sp. z o.o.)^[3].

W Żurowej działa Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej, laureat wielu konkursów ogólnopolskich, wojewódzkich i regionalnych.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Żurowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 868 .