Żyły powierzchowne kończyny dolnej

Żyły powierzchowne kończyny dolnej

Żyły powierzchowne kończyny dolnej

Żyły powierzchowne kończyny dolnej – naczynia żylne zbierające krew ze struktur powierzchownych kończyny dolnej takich jak skóra, tkanka łączna, podściółka tłuszczowa oraz węzły chłonne powierzchowne i uchodzące do żył głębokich kończyny dolnej.

Charakterystyka

Żyły powierzchowne kończyny dolnej tworzą w tkance podskórnej sieć o dużych okach z dużą liczbą zastawek. W sieci tej można wyróżnić większe pnie żylne, licznymi zespoleniami połączone z żyłami głębokimi. Żyły powierzchowne kończyny dolnej towarzyszą naczyniom chłonnym oraz nerwom natomiast na ogół nie towarzyszą tętnicom.

Elementy składowe sieci

• Żyły powierzchowne stopy
  • strona podeszwowa
    • sieć opuszkowa
    • żyły podeszwowe palców (venae digitales plantares)
    • łuk żylny podeszwowy skórny (arcus venosus plantaris)
    • żyły międzygłowowe (venae intercapitales)
  • strona grzbietowa
    • sieć podpaznokciowa
    • żyły grzbietowe palców (venae digitales dorsales)
    • żyły międzygłowowe (venae intercapitales)
    • żyły grzbietowe śródstopia (venae metatarsales dorsales)
    • łuk żylny grzbietowy stopy (arcus venosus dorsalis pedis )
  • żyły podeszwowe stopy
    • sieć żylna podeszwowa (rete venosum plantare)
  • żyły grzbietowe stopy
    • sieć żylna grzbietowa (rete venosum dorsale)
    • żyła brzeżna przyśrodkowa (vena marginalis medialis)
    • żyła brzeżna boczna (vena marginalis lateralis)
    • sieć żylna piętowa (rete venosum calcaneum)
• Żyły powierzchowne podudzia i uda
  • żyła odpiszczelowa (vena saphena magna)^[a]
    • dopływy na stopie
      • żyły powierzchowne wychodzące z sieci grzbietowej stopy
      • żyły powierzchowne wychodzące z przyśrodkowej okolicy piętowej
    • dopływy na goleni
      • żyły powierzchowne z powierzchni przednio-przyśrodkowej goleni
      • żyły odżywcze piszczeli
      • żyły przeszywające mięśniowe
    • dopływy na udzie
      • żyła odpiszczelowa dodatkowa (vena saphena accesoria)
  • żyła odstrzałkowa (vena saphena parva)
    • dopływy na stopie
      • żyły powierzchowne brzegu powierzchownego stopy
      • sieć żylna piętowa (rete venosum calcaneum)
    • dopływy na goleni
    • żyły powierzchowne strony tylnobocznej goleni
    • żyła udowo-podkolanowa (vena femoropoplitea)

Zespolenia

• pomiędzy żyłą odpiszczelową a żyłą odstrzałkową
• z żyłami głębokimi kończyny dolnej

Zastawki

Żyły powierzchowne kończyny dolnej posiadają parzyste zastawki rozrzucone wzdłuż całej długości naczynia. Żyła odpiszczelowa posiada średnio 12 par zastawek w tym 1 parę ujściową.

Cechy wspólne żyły odpiszczelowej i żyły odstrzałkowej

• położenie napowięziowe na początku i podpowięziowe na końcu
• początek na obu brzegach stopy
• geneza z połączenia żył brzeżnych i żyłami powierzchownymi podeszwy
• odcinek końcowy w kształcie łuku oraz bańkowatego uwypuklenia
• przebieg razem z gałęziami nerwowymi
• wyposażenie w zastawki

Uwagi kliniczne

• żyła odpiszczelowa jest tak zwaną żyłą żylaków, które powstają zwłaszcza w jej części goleniowej
• żyły powierzchowne kończyny dolnej żyły głębokie kończyny dolnej z powodu licznych zespoleń mogą się zastępować jako droga spływu krwi z kończyny dolnej

Uwagi

Bibliografia

• Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 409-413. ISBN 83-200-1628-2.
• Sobotta Atlas Anatomii człowieka. Friedrich Paulsen (red.); Jens Waschke (red.); Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.); Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 1. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012, s. 346-349. ISBN 978-83-7609-776-3.