Żyworodkowate

Żyworodkowate

Viviparidae
Żyworodka rzeczna
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	przodoskrzelne
Rząd	Architaenioglossa
Rodzina	żyworodkowate

Żyworodkowate (Viviparidae) – rodzina dużych (powyżej 15 mm wys.), słodkowodnych ślimaków z rzędu ślimaków przodoskrzelnych (Monotocardia).

Przedstawiciele rodziny mają prawidłowo rozwinięte narządy lewej strony ciała, mają więc tylko jeden przedsionek, jedną nerkę i jedno skrzele. Wszystkie są żyworodne i rozdzielnopłciowe. Dymorfizm płciowy wyraźnie objawia się w budowie czułków. Samice mają oba czułki jednakowe natomiast u samców prawy czułek przekształcił się w aparat kopulacyjny i jest znacznie krótszy. Tuż poniżej czułków, na osobnych słupkach, znajdują się parzyste oczy.

Muszle u większości gatunków są gładkie (tylko nieliczne mają dość charakterystyczne urzeźbienie), z mniej lub bardziej wyraźnym spiralnym paskowaniem. Otwór zamknięty cienkim, asymetrycznym, rogowym wieczkiem. Dołek osiowy szczelinowaty lub zupełnie zakryty.

Systematyka

Rodzina dzieli się na trzy podrodziny:

• Bellamyinae
  • Bellamyia – żyją w Afryce, Indiach oraz południowo-wschodniej Azji
  • Cipangopaludina – we wschodniej oraz południowo-wschodniej Azji
  • Notopala – we wschodniej Australii
  • Larina – w północno-wschodniej Australii
• Campelominae (Lioplacinae)
  • Campeloma – żyją w rzekach wschodniej części Północnej Ameryki
  • Lioplax – żyją w rzekach wschodniej części Północnej Ameryki
• Viviparinae
  • Tulatoma – rodzaj endemiczny z Coosa River w Alabamie (USA)
  • Viviparus – żyją w Europie oraz wschodniej części Północnej Ameryki.

W Europie żyją wyłącznie gatunki z rodzaju Viviparus. Są to:

• Viviparus contectus (Millet 1813) - żyworodka pospolita
• Viviparus viviparus (Linnaeus 1758) - żyworodka rzeczna
• Viviparus ater (De Cristofori & Jan 1832)
• Viviparus acerosus (Bourguignat 1862)

W Polsce występują dwa gatunki wymienione jako pierwsze.