Żywy Pomnik Arena

Żywy Pomnik ARENA
Ilustracja
Pomnik ARENA widziany z Kładki Piaskowej
Państwo Polska
MiejscowośćWrocław
MiejsceWyspa Piasek
Typ pomnikarzeźba plenerowa
ProjektantJerzy Bereś
Data odsłonięcia20 października 1972 (pierwsze odsłonięcie),
26 kwietnia 2010 (ponowne odsłonięcie),
1 kwietnia 2011 (ostateczna wersja)
Ważniejsze przebudowy1993 (częściowe przywrócenie),
kwiecień 2010 i 2011 (dokończenie według oryginalnego projektu)
Data likwidacji1972 (częściowo),
1983 (usunięto)
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Żywy Pomnik ARENA”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Żywy Pomnik ARENA”
Ziemia51°06′54,05″N 17°02′19,28″E/51,115014 17,038689

Żywy Pomnik ARENA – rzeźba plenerowa autorstwa Jerzego Beresia znajdująca się na Wyspie Piasek we Wrocławiu. Rzeźba była jednym z projektów przeznaczonych dla przestrzeni miejskiej przygotowanych z okazji Sympozjum Plastycznego Wrocław '70. Inną rzeźbą, zrealizowaną we Wrocławiu według projektów z Sympozjum, jest Krzesło wykonane według projektu Tadeusza Kantora.

Kompozycja

Centralną częścią kompozycji jest drzewo wkopane korzeniami do góry pośrodku kolistego placu, którego jedna połowa jest pokryta asfaltem, a na drugiej porośniętej trawą rośnie sześć młodych drzewek. Całość otacza krąg ławeczek parkowych, a jedna umieszczona jest centralnie, jako miejsce kontemplacji[1]. Według oryginalnego projektu autora ukończona rzeźba wystające korzenie drzewa ma pomalowane na zielono, który to motyw powinno się odnawiać co roku, w okresie gdy młode drzewka wokół wypuszczają liście[2].

Historia

Projekt rzeźby został przygotowany na Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, jednak mimo obietnic władz nie został on, podobnie jak pozostałe, wtedy zrealizowany. 20 października 1972 roku, z okazji odbywającego się w mieście V Festiwalu Kultury Studentów Polski Ludowej, rzeźbę w okrojonej wersji (bez kolistego, dwudzielnego placyku) ustawili na Wyspie Piaskowej studenci. Składała się ona z zasadzonego korzeniami do góry drzewa, otoczonego ławeczkami i z posadzonymi obok młodymi drzewkami. Niedługo potem instalacja została zniszczona przez wandali, którzy zniszczyli drzewka i ławeczki, redukując projekt do samego drzewa[3]. W tej postaci rzeźba przetrwała do 1983 roku, kiedy to została usunięta z wyspy, by zrobić miejsce na tymczasowe lądowisko dla śmigłowca, w którym miał przylecieć odwiedzający miasto papież Jan Paweł II[3], który jednak dotarł inną drogą[4]. Rzeźba, wciąż w okrojonej wersji, wróciła na swoje miejsce po 10 latach[4], dzięki staraniom Wojciecha Stefanika i Zbigniewa Makarewicza[3]. Projekt zrealizowano w całości w roku 2010, gdy stworzono kolisty plac, zasadzono drzewka, a całość otoczono ławeczkami z jedną wstawioną w centrum. Ukończoną rzeźbę w obecności autora odsłonięto uroczyście 26 kwietnia 2010 roku z okazji 40. rocznicy Sympozjum Plastycznego Wrocław '70[5]. Inwestorem realizacji rzeźby był Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu[6]. Ostateczny kształt według pierwotnego zamysłu autora rzeźba uzyskała 1 kwietnia 2011 roku, kiedy to korzenie zasadzonego do góry nogami drzewa zostały pomalowane na zielono, czemu towarzyszyła akcja powitania wiosny[2][7].

Od tego czasu co roku na wiosnę odbywa się akcja odmalowania korzeni drzewa. W latach 2013-2018 wydarzenie to organizowane było przez studentów i wykładowców katedry Mediacji Sztuki, Wydziału Malarstwa i Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu[8]. W roku 2019 za organizację odpowiadała Galeria Entropia we współpracy z Fundacją im. Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia[9].

Żywy Pomnik pt. ARENA Jerzego Beresia po corocznej akcji odmalowaniu korzeni na zielono (wiosna 2019).
Żywy Pomnik ARENA Jerzego Beresia po corocznej akcji odmalowaniu korzeni na zielono (wiosna 2019)

Przypisy

  1. ↑ Beata Maciejewska: Żywy pomnik z lat 70. nareszcie będzie naprawdę żywy. Gazeta.pl Wrocław, 2010-04-23. [dostęp 2011-08-05].
  2. ↑ a b Agata Saraczyńska: Malowanie drzewa Jerzego Beresia na Wyspie Piaskowej. Gazeta.pl Wrocław, 2011-03-30. [dostęp 2011-08-05].
  3. ↑ a b c Krzysztof Kucharski: Jerzy Bereś ma Arenę. Gazeta Wrocławska, 2010-04-30. [dostęp 2011-08-05].
  4. ↑ a b as: Primaaprilisowe malowanie korzeni drzewa na zielono. Gazeta.pl Wrocław, 2011-03-30. [dostęp 2011-08-05].
  5. ↑ Zbigniew Makarewicz: Sympozjum Plastyczne Wrocław'70 czterdzieści lat później. Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, 2010-04-26. [dostęp 2011-08-05].
  6. ↑ Roboty dodatkowe polegające na ustawieniu rzeźby plenerowej - Żywy Pomnik ARENA na terenie zieleni na Wyspie Piaskowej we Wrocławiu. przetargi.egospodarka.pl, 2010-04-21. [dostęp 2011-08-05].
  7. ↑ Paulina Iwińska: Arena pomalowana, wiosna przypięczętowana!. mmwroclaw.pl, 2011-04-01. [dostęp 2011-08-05].
  8. ↑ Sztuka Publiczna, Jerzy Bereś, Żywy pomnik Arena, Wrocław, 1972 pomnik, sztukapubliczna.pl [dostęp 2019-04-14] (pol.).
  9. ↑ entropia | ŻYWY POMNIK ARENA, www.entropia.art.pl [dostęp 2019-04-14].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Jerzy Bereś - Żywy Pomnik pt ARENA.jpg
Autor: Oskar Hanusek, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Żywy Pomnik pt. ARENA" to wieloelementowa rzeźba plenerowa autorstwa Jerzego Beresia, znajdująca się na wyspie Piasek we Wrocławiu. Składa się z dwóch części tworzących kolistą arenę - betonowego placu z osadzonym do góry korzeniami pniem drzewa oraz porośniętego trawą obszaru, na którym zasadzone jest sześć młodych drzew. W samym centrum kompozycji, oraz na obrzeżach, umieszczone są ławki. Bardzo ważnym elementem dzieła jest aspekt performatywny - co roku, na wiosnę, korzenie drzewa powinny być odmalowane na zielono. Dzieło nawiązuje do dychotomii natury i kultury, a także symbolizuje odnowę, odrodzenie i nowe życie, nawiązując do tragicznej i skomplikowanej historii Wrocławia. Fotografia przedstawia rzeźbę tuż po akcji odmalowania korzeni drzewa, która miała miejsce 11 kwietnia 2019 roku. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Galerię Entropia oraz Fundację im. Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia.
Wrocław-Żywy Pomnik Arena.jpg
Wrocław, Wyspa Piaskowa - Żywy Pomnik "ARENA"; rzeźba plenerowa autorstwa Jerzego Beresia