(90482) Orkus

(90482) Orkus
Ilustracja
Jedno z serii zdjęć, na których odkryto Orkusa
Odkrywca

M. Brown,
Chad Trujillo,
D. Rabinowitz[1]

Data odkrycia

17 lutego 2004[1][2]

Numer kolejny

90482

Oznaczenie tymczasowe

2004 DW

Charakterystyka orbity (2022-08-09)
Przynależność
obiektu

Pas Kuipera
plutonek[3][4]

Półoś wielka

39,10[2] au

Mimośród

0,2293[2]

Peryhelium

30,13[2] au

Aphelium

48,06[2] au

Okres obiegu
wokół Słońca

244,47[2] lat

Inklinacja

20,57[2]°

Charakterystyka fizyczna
Średnica

874 – 1020[5] km
910 ± 45[6] km

Masa

6,41 ± 0,19 × 1020[7] kg

Średnia gęstość

2,3 ± 0,8[7] g/cm3

Okres obrotu

ok. 13,188[2] h

Albedo

0,20[5],
0,28 ± 0,04[8]

Jasność absolutna

ok. 2,19[2]m

Średnia temperatura powierzchni

<44[9] K

Satelity naturalne

1 (Vanth)[2]

(90482) Orkus (2004 DW) – duża planetoida transneptunowa[2] z Pasa Kuipera, obiekt typu plutonek[3][4]. Prawdopodobnie w przyszłości zostanie ona zaliczona do grona planet karłowatych.

Odkrycie

Planetoida została odkryta 17 lutego 2004 w Obserwatorium Palomar przez Mike’a Browna, Chada Trujillo i Davida Rabinowitza[1] przy pomocy Teleskopu Samuela-Oschina. Otrzymała ona najpierw oznaczenie prowizoryczne 2004 DW. Obiekt ten został później odnaleziony na wykonanych wcześniej zdjęciach, pochodzących nawet z 8 listopada 1951[3][2].

Nazwa obiektu pochodzi od Orkusa, boga zmarłych z mitologii rzymskiej.

Orbita

Orbita (90482) Orkusa nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 20,58°. Ma ona podobny kształt do orbity Plutona, ale jest inaczej zorientowana w przestrzeni. Na jeden obieg wokół Słońca ciało to potrzebuje ok. 244 lat, krążąc w średniej odległości 39,1 j.a. od Słońca[2]. Orkus znajduje się w rezonansie orbitalnym 3:2 z Neptunem (czyli jest to plutonek)[3].

Właściwości fizyczne

Obserwacje w dalekiej podczerwieni, przeprowadzone w 2007 roku przez Kosmiczny Teleskop Spitzera, pozwoliły stwierdzić, że Orkus ma średnicę 946,3 +74,1−72,3 km[5]. Jego albedo wynosi 0,20, a jasność absolutna to 2,19m. Średnia temperatura jego powierzchni szacowana jest na mniej niż 44 K[9].

Na powierzchni Orkusa stwierdzono za pomocą badań spektroskopowych obecność związków organicznych i lodu wodnego. Powierzchnia ma neutralną barwę.

Księżyc planetoidy

W lutym 2007 roku doniesiono o odkryciu towarzysza Orkusa, który oznaczony został prowizorycznie S/2007 (90482) 1. Jego średnica szacowana jest na 443 ± 10 km[4]. Obiega on Orkusa w czasie ok. 9,53915 dni w odległości ok. 9000 km[6]. Przypuszcza się, że jest to raczej przechwycona planetoida, niż fragment wybity przez kolizję.

W 2009 nadano mu nazwę Vanth, pochodzącą z mitologii etruskiej[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (90001)-(95000). Minor Planet Center, 2014-01-17. [dostęp 2014-02-17]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n (90482) Orkus w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
  3. ↑ a b c d Marc W. Buie: Orbit Fit and Astrometric record for 90482. SwRI (Space Science Department), 2009-12-25. [dostęp 2009-12-25]. (ang.).
  4. ↑ a b c Wm. Robert Johnston: List of Known Trans-Neptunian Objects. Johnston’s Archive, 2022-01-02. [dostęp 2022-06-29]. (ang.).
  5. ↑ a b c Physical Properties of Kuiper Belt and Centaur Objects: Constraints from Spitzer Space Telescope. 2007-11-05. [dostęp 2009-12-25]. (ang.).
  6. ↑ a b Wm. Robert Johnston: (90482) Orcus and Vanth. [w:] Johnston’s Archive [on-line]. 2019-05-27. [dostęp 2019-07-14]. (ang.).
  7. ↑ a b Carry, B., Hestroffer, D., Demeo, F.E., Thirouin, A. i inni. Integral-field spectroscopy of (90482) Orcus-Vanth. „Astronomy & Astrophysics”. 534, s. A115, 2011. DOI: 10.1051/0004-6361/201117486. arXiv:0910.4784. Bibcode: 2011A&A...534A.115C. (ang.). 
  8. ↑ Brown M.E., Ragozzine, D., Stansberry, J., Fraser, W.C.. The size, density, and formation of the Orcus-Vanth system in the Kuiper belt. „The Astronomical Journal”. 139 (6), s. 2700–2705, 2010. DOI: 10.1088/0004-6256/139/6/2700. arXiv:0910.4784. Bibcode: 2010AJ....139.2700B. (ang.). 
  9. ↑ a b Barucci M.A., Merlin, Guilbert, Bergh i inni. Surface composition and temperature of the TNO Orcus. „Astronomy and Astrophysics”. 479 (1), s. L13–L16, 2008. DOI: 10.1051/0004-6361:20079079. Bibcode: 2008A&A...479L..13B. (ang.). 

Linki zewnętrzne

Masywne obiekty transneptunowe
Pas Kuipera
Dysk rozproszony
  1. ↑ a b c d plutoidy, czyli transneptunowe planety karłowate
  2. ↑ a b c klasyfikowane też oddzielnie jako obiekty odłączone

Media użyte na tej stronie

Orcus symbol (bold).svg
Autor: Kwamikagami, Licencja: CC BY-SA 4.0
heavier line weight (1.333 px) for Orcus's planetary symbol, which is common in astrology (e.g. in the default and free Astronomicon fonts used by Astrolog, the oldest and most popular shareware (free) astrology program)
Orcus nasa.jpg
90482 Orcus. The location of Orcus is shown in the green circle (top, left). Courtesy of NASA