1,3-Butadien

1,3-Butadien
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	buta-1,3-dien
	Inne nazwy i oznaczenia
	butadien, dwuwinyl, erytren,; dawniej: winyloetylen
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C4H6
Inne wzory	CH2=CHCH=CH2
Masa molowa	54,09 g/mol
Wygląd	bezbarwny i bezwonny gaz
	Identyfikacja
Numer CAS	106-99-0
PubChem	7845
SMILES
	C=CC=C
InChI
	InChI=1S/C4H6/c1-3-4-2/h3-4H,1-2H2
	InChIKey
	KAKZBPTYRLMSJV-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,62 g/cm³ (20 °C, po skropleniu); ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	735 mg/l
Temperatura topnienia	−109 °C
Temperatura wrzenia	-4,4– −4,5 °C
logP	1,99
Lepkość	0,25 cP (0 °C)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI; skroplony gaz
Zwroty H	H220, H350, H340
Zwroty P	P201, P210, P308+P313, P410+P403
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI; skroplony gaz
Skrajnie; łatwopalny; (F+)	Toksyczny; (T)
Zwroty R	R12, R45, R46
Zwroty S	S45, S53
Temperatura zapłonu	−76 °C (zamknięty tygiel)
Temperatura samozapłonu	415 °C
Numer RTECS	EI9275000
Dawka śmiertelna	LD50 3,21 mg/kg (mysz, doustnie)
	Podobne związki
Podobne związki	1,2-butadien (izomer funkcyjny)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

1,3-Butadien (buta-1,3-dien, CH₂=(CH)₂=CH₂) – organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony z grupy dienów sprzężonych. Wchodzi w skład gazu węglowego^[1]. Działa rakotwórczo i mutagennie^[3].

Jego izomerem funkcyjnym jest 1,2-butadien.

Otrzymywanie

Otrzymywany z acetylenu, bądź wskutek katalitycznego odwodornienia butanu lub butenu (but-1-enu)^[1]^[2].

Właściwości

Ulega polimeryzacji i kopolimeryzacji tworząc polibutadien^[1].

Zastosowanie

Polimery 1,3-butadienu stosuje się w produkcji syntetycznego kauczuku^[1] (tzw. kauczuk butadienowy)^[2].

Historia

Po raz pierwszy butadien został wyizolowany z ropy naftowej przez brytyjskiego chemika Henry’ego Edwarda Armstronga w roku 1886. Odkrycie to nie miało większej użyteczności do czasu opracowania metody jego polimeryzacji i produkcji kauczuku syntetycznego przez Siergieja Lebiediewa w roku 1910^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Encyklopedia popularna, Tom I. Wyd. II. Warszawa: PWN, 1983, s. 400. ISBN 83-01-00000-7.
↑ ^a ^b ^c ^d Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 64, ISBN 83-7183-240-0 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f 1,3-Butadien (nr 18871) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski.
↑ ^a ^b ^c 1,3-Butadiene, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-05] (ang.).
↑ ^a ^b 1,3-Butadien (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].
↑ Neil Schlager, Jayne Weisblatt, David E. Newton (red.): Chemical Compounds. Thomson Gale, 2006, s. 1. ISBN 978-1-4144-0150-8.

[pwn1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Encyklopedia popularna, Tom I. Wyd. II. Warszawa: PWN, 1983, s. 400. ISBN 83-01-00000-7.

[psc-2] Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 64, ISBN 83-7183-240-0 .

[sigma-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f 1,3-Butadien (nr 18871) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski.

[CID-4] 1,3-Butadiene, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-05] (ang.).

[CLI-5] 1,3-Butadien (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].

[6] Neil Schlager, Jayne Weisblatt, David E. Newton (red.): Chemical Compounds. Thomson Gale, 2006, s. 1. ISBN 978-1-4144-0150-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne