1/VIII Batalion Wartowniczy

1/VIII Batalion Wartowniczy
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1919
Rozformowanie1921
Tradycje
Kontynuacja19 batalion celny
Organizacja
DyslokacjaWejherowo
FormacjaBataliony Wartownicze
PodległośćDOG Toruń
DOG „Pomorze”
Rozmieszczenie 1.VIII batalionu wartowniczego.png

1/VIII Batalion Wartowniczy – pododdział Wojska Polskiego pełniący służbę ochronną na granicy II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

1/VIII batalion wartowniczy sformowano w 1919 roku[1]. Funkcjonował w strukturze Okręgu Generalnego Toruń[2]. W skład batalionu wchodziło dowództwo oraz 4 kompanie po 3 plutony. W dowództwie, oprócz dowódcy batalionu, służyli oficerowie: sztabowy, adiutant, prowiantowy i kasowy; podoficerowie: mundurowy, prowiantowy, rusznikowy, sanitarny oraz 6 ordynansów[2].

Pod koniec września 1920 roku zapadła w Ministerstwie Spraw Wojskowych decyzja o likwidacji Korpusu Strzelców Granicznych[3]. 29 września 1920 dyrektywa Ministerstwa Spraw Wojskowych nakazała batalionom wartowniczym ochronę granic. W sumie na 48 baonów wartowniczych, do służby granicznej przeznaczono 21 baonów[4]. Rozporządzeniem MSWojsk. z 13 listopada 1920 nakazano luzowanie kolejnych pułków Strzelców Granicznych]. 4 pułk Strzelców Granicznych, pełniący służbę na granicy zachodniej od Bałtyku do granicy DOG „Poznań”, oraz batalion morski ochraniający granicę morską, luzowały trzy bataliony wartownicze: nr 2/I z siedzibą dowództwa w Chojnicach, nr 4/I w Kościerzynie, oraz nr 1/VIII z Wejherowa[5].

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych nr 3046/Org z dnia 24 marca 1921 roku[6], na bazie 1/VIII batalionu wartowniczego powstał 19 batalion celny[7].

Służba graniczna

Luzowanie oddziałów Strzelców Granicznych w DOG „Pomorze” rozpoczęto 4 grudnia 1920 roku. Całość granic przylegających do tego okręgu podzielono na pięć odcinków. Odcinek morski[a] obsadził batalion nr 1/VIII z miejscem postoju sztabu w Redzie(?)[5]. Długość odcinka wynosiła 105 km[8]. Dowództwa kompanii rozlokowano na Oksywiu, Helu i w Krokowie[9].

Sąsiednie bataliony

Uwagi

  1. ↑ Od Kolebek wzdłuż granicy morskiej do południowego brzegu jeziora Żarnowieckiego[8].

Przypisy

  1. ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 13.
  2. ↑ a b Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
  3. ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 113.
  4. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 14.
  5. ↑ a b Dominiczak 1975 ↓, s. 121.
  6. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
  7. ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 124.
  8. ↑ a b c Rozkaz DOG „Pomorze” ↓, s. 1.
  9. ↑ Rozkaz DOG „Pomorze” ↓, s. 2.

Bibliografia

  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Teresa Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Wartownicze”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
  • Rozkaz Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze” dotyczący obsady granicy → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
Wojskowa Straż Graniczna
Strzelcy Graniczni
Bataliony Wartownicze
Bataliony Etapowe

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie 1.VIII batalionu wartowniczego.png
Rozmieszczenie 1/VIII batalionu wartowniczego w 1920 roku