103P/Hartley

103P/Hartley
Ilustracja
Zdjęcie jądra komety 103P/Hartley wykonane przez sondę Deep Impact w ramach misji EPOXI
Odkrywca

Malcolm Hartley

Data odkrycia

15 marca 1986

Nazwy alternatywne

103P/1991 N1; 1991 XV; 1991t;
103P/1986 E2; 1985 V; 1986c

Elementy orbity
Półoś wielka

3,4753 au

Mimośród

0,6938

Peryhelium

1,0642 au

Aphelium

5,8863 au

Okres orbitalny

6,48 lat

Nachylenie orbity względem ekliptyki

13,60°

Długość węzła wstępującego

219,7487°

Argument peryhelium

181,3223°

Moment przejścia przez peryhelium

20 kwietnia 2017

Charakterystyka fizyczna jądra
Średnica

1,6 - 2,2 km

Masa

~ 3 × 1011 kg

Okres obrotu wokół własnej osi

18,1 h

Albedo

0,028

103P/Hartley (Hartley 2) – niewielka kometa krótkookresowa, należąca do komet rodziny Jowisza.

Odkrycie

Kometa została odkryta 15 marca 1986 roku za pomocą UK Schmidt Telescope w Obserwatorium Siding Spring w Australii przez Malcolma Hartleya. Była obserwowana również w czasie kolejnych przelotów w pobliżu Słońca w latach 1991 i 1997.

Orbita komety

Orbita komety ma kształt elipsy o mimośrodzie 0,69. Jej peryhelium znajduje się w odległości 1,06 j.a., aphelium zaś 5,89 j.a. od Słońca. Jej okres obiegu wokół Słońca wynosi 6,48 roku, nachylenie do ekliptyki ma wartość 13,60˚. Ponieważ w swym ruchu orbitalnym kometa 103P/Hartley zbliża się do orbity naszej planety, należy do obiektów NEO.

Właściwości fizyczne

Jądro komety ma wydłużony kształt i rozmiary 1,5-2,2 km i rotuje w czasie ok. 18,1 godzin. Powierzchnia jądra jest bardzo ciemna, jej albedo wynosi nieco mniej niż 0,03. Jego masa to ok. 3×1011 kg.

Badania tej komety prowadzone w 2011 roku dowiodły, że kometa 103P/Hartley zawiera wodę o niemal identycznym stosunku deuteru do wodoru jak woda występująca w ziemskich oceanach (1:6400). Jest to pierwszy taki znany przypadek[1].

Badania bezpośrednie

Ponieważ po wykonaniu misji sondy Deep Impact okazało się, że w dalszym ciągu może ona pracować, Amerykańska Agencja do Badań Kosmicznych, należąca do NASA, zdecydowała o przedłużeniu misji sondy i skierowaniu jej w kierunku komety 103P/Hartley.

4 listopada 2010 roku sonda (misję tę nazywa się EPOXI) przeleciała w pobliżu jądra komety znajdującej się wtedy w odległości 0,291 j.a. od Ziemi. Sonda zbliżyła się do niego na odległość 700 km[2]. Wśród celów naukowych przed sondą było stworzenie mapy erupcji gazów na powierzchni 1,6 km jądra komety oraz śledzenie tych gazów w trakcie jego obrotu. Prowadzone były również obserwacje w podczerwieni gazów w wewnętrznej części komy, badanie zmian jasności i barwy powierzchni, wykonane zostały dokładne mapy temperatury powierzchni oraz przeprowadzono analizy składu chemicznego obiektu[3].

Osiemnastego listopada zaprezentowano obrazy wykonane za pomocą kamery wysokiej rozdzielczości (HRI), na których zaobserwowano chmurę odłamków lodu wodnego i śniegu otaczającą jądro komety, wielkości do 25 cm. Naukowcy określili ją jako „burza śnieżna”. Jest to pierwsza kometa wokół której zarejestrowano takie zjawisko. Operatorzy sondy zarejestrowali dziewięć zakłóceń ruchu i położenia sondy, które mogłoby być spowodowane zderzeniami z drobinami lodowymi o masie około 0,2 miligrama[4].

Od 29 października do 1 listopada szwedzki satelita Odin badał, w zakresie fal submilimetrowych, rozkład wody wokół jądra komety. Na podstawie obserwacji oszacowano, że produkcja wody wynosi od 180 do 300 kg na sekundę i ulega dużym wahaniom, najprawdopodobniej związanym z rotacją kometarnego jądra[5].

Obserwacje na niebie 2010

Na niebie kometa widoczna była gołym okiem jako mała mgiełka (październik, listopad 2010). Przez lornetkę znacząco można było poprawić możliwość jej obserwacji. W okresie najlepszej widoczności kometa przesuwała się na tle gwiazdozbiorów Perseusza, Woźnicy, Bliźniąt i Małego Psa.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Heavy and Light Just Right (ang.). W: Herschel Space Observatory [on-line]. NASA, 2011-10-05. [dostęp 2016-07-16].
  2. ↑ Flight of the Comet (ang.). NASA Jet Propulsion Laboratory, 2010-11-05. [dostęp 2011-06-17].
  3. ↑ EPOXI finds 103P/Hartley is a hyperactive comet (ang.). astronomy.com, 2011-06-17. [dostęp 2010-11-04].
  4. ↑ Kenneth Chang: Surprise at a Comet Visited by NASA: A Snowstorm (ang.). W: The New York Times [on-line]. 2010-11-18. [dostęp 2016-07-16].
  5. ↑ Woda w komecie Hartleya. W: PolskieRadio.pl [on-line]. 2010-11-08. [dostęp 2016-07-16].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Ponumerowane komety okresowe

Media użyte na tej stronie

Comet Hartley 2.jpg
Image of Comet Hartley 2. This image was captured by NASA's EPOXI mission between Nov. 3 and 4, 2010, during the spacecraft's flyby of comet Hartley 2. It was captured using the spacecraft's Medium-Resolution Instrument.