109 Batalion Schutzmannschaft

109 Batalion Schutzmannschaft (niem. Schutzmannschaftsbataillon 109) – kolaboracyjna jednostka zmilitaryzowanej policji złożona z Ukraińców podczas II wojny światowej

Historia

Batalion został sformowany pod koniec 1941 r. w Winnicy. Na jego czele stanął Iwan Omelianowicz-Pawlenko, brat słynnego gen. Mychajła Omelianowicza-Pawlenki. W skład jednostki weszło wielu Ukraińców z rozwiązanego przez Niemców Kurenia Bukowińskiego, ratując się częściowo przed hitlerowskimi represjami. Batalion pełnił początkowo rolę policji miejskiej w Białej Cerkwi, zaś na pocz. 1942 r. otrzymał status Batalionu Schutzmannschaften. Ukraińcy zwalczali miejscową partyzantkę. Wkrótce przeniesiono ich do Żmerynki. Z inicjatywy I. Omelianowicza-Pawlenki w obu miastach rozwinęło się życie społeczno-kulturalne, skupione wokół Klubów Ukraińskich. Ukraińscy policjanci występowali pod ukraińskim sztandarem, używali też narodowych znaków wojskowych z czasów Ukraińskiej Republiki Ludowej. Pododdziałami batalionu dowodzili oficerowie i podoficerowie byłej Armii URL. Dowódcami kompanii byli m.in. sotnik M. Feszczenko-Czopiwski, por. P. Ładoga, por. P. Manczenko. W poł. 1942 r. Ukraińców przerzucono na okupowaną Białoruś, gdzie kontynuowali ciężkie walki z partyzantami. W maju 1943 r. I. Omelianowicz-Pawlenko został odznaczony Medalem za Odwagę dla Narodów Wschodnich 2 klasy. Odznaczenia otrzymało też ponad 20 innych oficerów i policjantów. Od poł. 1943 r. nowym dowódcą batalionu był kpt. M. Feszczenko-Czopiwski. W wyniku walk z partyzantami zginęło ok. 120 Ukraińców. W marcu 1944 r. batalion został przeniesiony do Galicji, gdzie wkrótce rozwiązano go z powodu dużych strat osobowych.

Bibliografia

  • S. I. Drobiazko: Под знаменами врага. Антисоветскиеформирования в составе германских вооруженных сил. 1941-1945. Moskwa: 2005.
  • Andrij Bolianowski: Українські військові формування в збройних силах Німеччини (1939 - 1945). Lwów: 2003.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Reichsadler Deutsches Reich (1935–1945).svg
The Imperial Eagle or Emblem of the German Empire (German Reich, used 1935–1945), which features an eagle looking over its right shoulder, that is, looking to the left from the viewer's point of view. It is similar to the Parteiadler or Emblem of the Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP; known in English as the National Socialist German Workers' Party, or simply the Nazi Party), but the eagle of the latter is looking over its left shoulder, that is, looking to the right from the viewer's point of view.
Reichsadler.svg
The Imperial Eagle or Emblem of the German Empire (German Reich, used 1935–1945), which features an eagle looking over its right shoulder, that is, looking to the left from the viewer's point of view. It is similar to the Parteiadler or Emblem of the Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP; known in English as the National Socialist German Workers' Party, or simply the Nazi Party), but the eagle of the latter is looking over its left shoulder, that is, looking to the right from the viewer's point of view.