10 Batalion Saperów (1939)
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Tradycje | |
Rodowód | Ośrodek Sapersko-Pionierski 10 DP |
Dowódcy | |
Pierwszy | mjr Marian Miłosz Cwalino-Godziemba |
Ostatni | mjr Ludwik Siemiński |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
10 Batalion Saperów (10 bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego.
Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 roku przez Ośrodek Sapersko-Pionierski 10 Dywizji Piechoty.
Ośrodek Sapersko-Pionierski 10 Dywizji Piechoty
Na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych L.dz. 2127/tjn. z 22 maja 1937 roku w Sieradzu został sformowany Ośrodek Sapersko-Pionierski 10 Dywizji Piechoty. Ośrodek był organicznym pododdziałem saperów 10 Dywizji Piechoty[1]. Pod względem wyszkolenia podlegał dowódcy 3 Grupy Saperów. Ośrodek stacjonował w Sieradzu[2].
- Organizacja i obsada personalna ośrodka
Organizacja i obsada personalna ośrodka w marcu 1939[a]:
- dowódca ośrodka – mjr Marian Miłosz Cwalino-Godziemba,
- adiutant – por. Stanisław Zabłocki[b]
- oficer materiałowy – por. Zenon Lucjan Kasperkiewicz,
- oficer mobilizacyjny – por. sap. Stanisław Zabłocki †4 VIII 1939[4],
- dowódca kompanii saperów – kpt. Stefan Iwański,
- dowódca plutonu – por. Anatol Kaszubski,
- dowódca plutonu – ppor. Stanisław Józef Bożałek → oficer 1 bsap w Szkocji, por. PSP † 7 XII 1992 Paarl (RPA),
- dowódca plutonu specjalnego – por. Kazimierz Zdzisław Franciszek Łysak[5].
Ośrodek Sapersko-Pionierski 10 Dywizji Piechoty był jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej był przydzielony do 31 pułku Strzelców Kaniowskich. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, w mobilizacji niejawnej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym, formował „baon saperów nr 10” dla 10 Dywizji Piechoty[6].
W kwietniu 1939 roku OSP 10 DP zmobilizował dwie kompanie saperów i szkieletowe dowództwo batalionu ze składu wojennego baonu saperów nr 10. W skład szkieletowego dowództwa baonu wchodził dowódca, adiutant, pisarz i goniec, do dyspozycji których znajdowały się dwa konie wierzchowe i jeden wóz. Bezpośrednio po zakończeniu mobilizacji baon przystąpił do przygotowania umocnień i zniszczeń[7][8].
Struktura i obsada personalna 10 bsap
Obsada personalna we wrześniu 1939[9]:
- dowódca batalionu – mjr sap. Ludwik Napoleon Siemiński † 1940 Katyń[10]
- zastępca dowódcy batalionu – kpt. Maksymilian Robert Kruczała → oficer 1 bsap w Szkocji
- 1 kompania saperów – por. Zenon Lucjan Kasperkiewicz
- 2 kompania saperów – por. Kazimierz Zdzisław Łysak → uczestnik ucieczki z Oflagu VI B Dössel † XI 1943 Buchenwald
- 3 zmotoryzowana kompania saperów – kpt. Stefan Iwański
- kolumna saperska – por. Anatol Kaszubski † Charków[11]
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[3].
- ↑ por. Stanisław Zabłocki pełnił jednoczenie funkcję oficera mobilizacyjnego.
Przypisy
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 193.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 813.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 957.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 813.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 995.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXXIX.
- ↑ Cutter 2003 ↓, s. 162.
- ↑ Cutter 2003 ↓, s. 318.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 561.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 217.
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Jednostki saperskie WP w 1939