10 Katowicki Oddział WOP

10 Oddział WOP
Ilustracja
Historia
Państwo Polska
Sformowanie21 września 1946
Rozformowanie24 kwietnia 1948
Nazwa wyróżniającaKatowicki
Tradycje
Nadanie sztandaru4 listopada 1946
Rodowód10 Oddział OP
Kontynuacja21 Brygada OP
4 Brygada WOP
4 GB WOP
Górnośląska Brygada WOP
Beskidzki Oddział SG i
Śląski Oddział SG
Śląsko-Małopolski Oddział SG
Śląski Oddział SG
Dowódcy
Pierwszypłk
Aleksander Murawiecki
Ostatnippłk
Michał Hakman
Organizacja
NumerJW 2219[1]
Dyslokacjaul. Marcelego Nowotki 56
Gliwice
FormacjaWojska Ochrony Pogranicza
PodległośćOkręg Wojskowy Śląsk
Departament WOP
Dowództwo i sztab 10 Oddziału WOP. W środku, w 1. rzędzie ppłk Michał Hakman d-ca oddziału (1947)

Katowicki Oddział WOP nr 10 – nieistniejący obecnie oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na granicy polsko-czechosłowackiej.

Dysl wop 1946 10.png

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany we wrześniu 1946 roku na bazie 10 Oddziału Ochrony Pogranicza, na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946 roku z miejsce dyslokacji w Gliwicach[2]. Oddział posiadał pięć komend, 25 strażnic, stan etatowy wynosił 1900 żołnierzy i 14 pracowników cywilnych[3]. W 1947 roku rozformowano grupę manewrową oddziału, a w jej miejsce powołano szkołę podoficerską o etacie 34 oficerów i podoficerów oraz 140 elewów[4][a].

Sztab oddziału stacjonował w Gliwicach ul. Nowotki obecnie Daszyńskiego 56[5].

Rozformowany 24 kwietnia 1948 roku. Na jego bazie powstała 21 Brygada Ochrony Pogranicza.

Skład organizacyjny

We wrześniu 1946 roku stan etatowy oddziału przewidywał: 5 komend, 25 strażnic, 1900 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[7]. Po reorganizacji w 1947 roku było to: 4 komendy odcinków, 25 strażnic 1774 wojskowych i 13 pracowników cywilnych[8]. Z dniem 15 lipca 1947 roku, 224 strażnica WOP Głuchołazy została przejęta przez Wrocławski Oddział Wojsk Ochrony Pogranicza nr 11, zgodnie z rozkazem Departamentu WOP nr 033 z dnia 26 czerwca 1947 roku[9].

Sztandar oddziału

Wręczenie sztandaru odbyło się 4 listopada 1946 roku. W uroczystości udział wzięli m.in.: minister obrony narodowej, marszałek Polski Michał Rola-Żymierski, minister hutnictwa Hilary Minc, wojewoda śląski gen. bryg. Aleksander Zawadzki, dowódca Okręgu Wojskowego IV gen. Stanisław Popławski oraz szef Departamentu WOP gen. bryg. Gwidon Czerwiński[10].

Na lewej stronie płatu sztandaru, w dolnym prawym rogu, na tarczce znajduje się czterowierszowy napis: „C.Z.P. (HUTNICZEGO) 24.XI.1946”[10].

W drzewce sztandaru gwoździe pamiątkowe wbijali m.in.: gen. Marian Spychalski, minister Eugeniusz Szyr, Generalny Dziekan Wojska Polskiego ks. płk Stanisław Warchałowski, wicewojewoda śląski płk Jerzy Ziętek, płk Redlich, płk Kuczyński oraz przedstawiciele kopalń „Pokój”, „Kościuszko”, „Bankowa” i „Mała Panew”[10].

Pomimo reorganizacji i zmiany nazwy jednostki, na sztandarze nie dokonywano żadnych poprawek. Sztandar został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie 1 lipca 1963 roku[10].

Żołnierze oddziału

Dowódcy oddziału:
Podoficerowie i szeregowcy:

Historia

Uwagi

  1. Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 070/org. z 03.03.1947 roku (Jackiewicz 1998 ↓, s. 142).
  2. a b Rozkaz MON nr 077/Org. z dnia 03.03.1947 roku (Żurawlow 2011 ↓, s. 38).
  3. Komendę odcinka z Jastrzębia-Zdroju przeniesiono do Cieszyna (Żurawlow 2014 ↓, s. 36).

Przypisy

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak, Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Tadeusz Niedziela. Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945–1995. „Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP”, s. 14, 1995-06. 
  • Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
  • Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
  • Sławomir Żurawlow, Garnizon Wojska Polskiego w Gliwicach Rys historyczny 1945–2014, Gliwice: Zakład Poligraficzny Waldemar Wiliński, 2014.
  • Wiesław Ziemianek. Proces powstania, organizacji i rozwoju Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948 na przykładzie jednostki w Kłodzku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 23/2003, 2003. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
  • Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Gornoslaska brygada wop.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Upper Silesian BG Brigade
Dysl wop 1946 10.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza w październiku 1946 r. - 10 Katowicki Oddział WOP
LWP kurtki wop.png
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od 1946 - WOP
Border Protection Forces in Gliwice, 1947 01.jpg
Dowództwo i sztab. W środku, w pierwszym rzędzie ppłk Michał Hakman d-ca oddziału – 10 Katowicki Oddział WOP w Gliwicach.