112 Kompania Lekkich Czołgów Wolnobieżnych
 (c) Bundesarchiv, Bild 101I-121-0007-24 / CC-BY-SA 3.0 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1939 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | por. Wacław Stoklas |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | bronie pancerne |
| Podległość | Odwód NW |
Samodzielna kompania czołgów lekkich nr 112[a] – pododdział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Kompania nie występowała w organizacji pokojowej wojska. Została sformowana, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, w dniach 31 sierpnia – 5 września 1939 roku, w I rzucie mobilizacji powszechnej przez 2 batalion pancerny z Żurawicy jako pododdział dyspozycyjny Naczelnego Wodza. Na wyposażeniu posiadała 15 czołgów lekkich wolnobieżnych Renault FT.
112 kczl w kampanii wrześniowej
Po zakończeniu mobilizacji kompania 6 września została skierowana transportem kolejowym do Warszawy, do Odwodu Naczelnego Wodza. Na skutek zerwania torów w Łukowie została zawrócona do Brześcia, gdzie 11 września podporządkowano ją dowódcy Zgrupowania "Brześć". Kompania została pierwotnie użyta jako ubezpieczenie bojowe na przedpolach obrony. 12 września 1 pluton został skierowany do wsparcia pododdziałów piechoty broniących lotniska. 3 pluton został skierowany do obrony i zablokowania Bramy Saperskiej, obrony mostu na Bugu i odcinka szosy na Terespol. Bramę pluton zablokował trzema czołgami tj. dwoma z km i środkowym z armatą. 14 września czołgi kompanii odpierały atak na twierdzę niemieckiego 8 pułku pancernego i dywizjonu rozpoznawczego z 10 D Panc. Tego dnia również na lotnisku 1 pluton stoczył walkę z niemieckimi pododdziałami pancernymi, po czym wycofał się do twierdzy tracąc dwa czołgi[1]. 15 września czołgi rozlokowano wzdłuż wałów, w specjalnych wykopach. Używano ich jako ukryte, opancerzone gniazda dział i karabinów maszynowych. Z następnych trzech czołgów ustawiono barykadę w Głównej Bramie Brzeskiej[2]. Uniemożliwiło to niemieckim siłom pancernym wdarcie się do twierdzy[3].
16 września załoga cytadeli opuściła miasto, a kompania próbowała przebić się z Brześcia. W sile 7 czołgów wymaszerowała w kierunku Kodna i Włodawy. W trakcie marszu czołgi na skutek defektów i zużycia sukcesywnie były niszczone przez własne załogi. Do miejsca pierwszego postoju doprowadzono dwa czołgi, które ukryto, uzbrojenie i amunicję zakopano[4]. Większość spieszonych załóg wycofała się z twierdzy. Część z nich 19 września dotarło do Lublina, w trakcie dalszego marszu 21 września część dostała się do niewoli sowieckiej, a część do końca września walczyła w Grupie płk. dypl. Zieleniewskiego[5].
Obsada personalna kompanii
Obsada personalna kompanii[6]
- dowódca kompanii - por. br. panc. Wacław Ludwik Stoklas[7] †1940 Charków[8]
- dowódca I plutonu - por. rez. Karol Andrzej Gasiński
- dowódca II plutonu - NN
- dowódca III plutonu - sierż. pchor. / ppor. Zygmunt Nagórski
Organizacja wojenna samodzielnej kompanii czołgów lekkich
Skład kompanii lekkich czołgów wolnobieżnych Renault FT[9]:
Poczet dowódcy
- gońcy motocyklowi
- patrol łączności
- patrol sanitarny
Razem w dowództwie
Trzy plutony czołgów, w każdym:
- 1 oficer, 5 podoficerów, 7 szeregowców
- 5 czołgów, 1 motocykl
Pluton techniczno-gospodarczy
- sekcja warsztatowa
- sekcja gospodarcza
- sekcja transportowa
- załogi zapasowe
Razem w plutonie
- 1 oficer, 17 podoficerów, 21 szeregowców
- 5 samochodów ciężarowych, samochód-warsztat, cysterna, 1 motocykl, transporter czołgów, 2 przyczepy na paliwo, kuchnia polowa
Ogółem w kompanii
- 5 oficerów, 34 podoficerów, 52 szeregowców
- 15 czołgów, 7 samochodów, 7 motocykli
Uwagi
- ↑ Nazywana również kompanią czołgów wolnobieżnych lub kompanią lekkich czołgów wolnobieżnych Renault.
Przypisy
- ↑ Wesołowski (red.) 2014 ↓, s. 332-353.
- ↑ Nawrocki 2006 ↓, s. 72-73.
- ↑ Stare renówki przeciw panzerom - Kraj - rp.pl [dostęp 2016-10-19].
- ↑ Nawrocki 2006 ↓, s. 73.
- ↑ Nawrocki 1992 ↓, s. 33-34.
- ↑ Szubański 2011 ↓, s. 302.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 237, 792.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 518, jako Wacław Ludwik Stoklasa.
- ↑ Szubański 2011 ↓, s. 60.
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Antoni Nawrocki: 2 Batalion Pancerny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1992. ISBN 83-85621-19-9.
- Antoni Nawrocki: 2. Batalion Pancerny (Żurawica 1935-1939). Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2006. ISBN 83-88773-55-0.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
- Andrzej Wesołowski (red.): SGO "Polesie" w dokumentach i wspomnieniach cz.2 Służby, Obrona Brześcia, Dywizja "Kobryń"(dowództwo). Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, Wydawnictwo Tetragon, 2014. ISBN 978-83-64475-08-5.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Yesterdays Antique Motorcycles, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polish 1936 995 cc v-twin Sokół 1000 motorcycle
Autor: User:Fat yankey, Licencja: CC BY-SA 2.5
Renault FT on display at the Musée des Blindés in Saumur. The picture taken August 8, 2006. This is the 1931 modification of the FT, incorporating the Reibel machine gun in place of the M1914 Hotchkiss.
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-121-0007-24 / CC-BY-SA 3.0
Polish FT-17 tanks used to block successfully the northern gate to Brest Fortress, against German Guderian's forces