117 Gwardyjska Dywizja Strzelecka

117 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
117-я гвардейская дивизия
Ilustracja
Emblemat jednostek Gwardyjskich
Historia
Państwo ZSRR
Sformowanie9 października 1943
Rozformowanie1946
Nazwa wyróżniającaBerdyczowska
Tradycje
Rodowód8 Gwardyjska Brygada Strzelecka,
81 Morska Brygada Strzelecka,
107 Brygada Strzelecka
Kontynuacja32 Gwardyjska Zmechanizowana Dywizja Strzelecka,
41 Gwardyjska DPanc
Dowódcy
Pierwszygen. mjr Lew Kosonogow
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
DyslokacjaKarpacki Okręg Wojskowy
Rodzaj sił zbrojnychwojska lądowe
FormacjaArmia Czerwona
Rodzaj wojskpiechota i artyleria
Podległość13 Armia
Odznaczenia
Order of Bogdan Khmelnitsky (USSR) 2-nd.jpg

117 Berdyczowska Gwardyjska Dywizja Strzelecka odznaczona Orderem Bohdana Chmielnickiego (ros. 117-я гвардейская стрелковая Бердичевская ордена Богдана Хмельницкого дивизия, 117 гв сд) – związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej.

Historia

Dywizja została sformowana w październiku 1943 na bazie 8 Gwardyjskiej Brygady Strzeleckiej (przeformowanej w 333 Gwardyjski Pułk Strzelecki), 81 Morskiej Brygady Strzeleckiej (przeformowanej w 335 Gwardyjski Pułk Strzelecki) i 107 Brygady Strzeleckiej (przeformowanej w 338 Gwardyjski Pułk Strzelecki).

Od listopada 1943 do marca 1944 dywizja wchodziła w skład 18 Armii Frontu Północnokaukaskiego (od 1 grudnia 1943 – 1 Frontu Ukraińskiego). W kwietniu 1944 dywizja wchodziła w skład 60 Armii, a od maja 1944 do zakończenia działań wojennych w skład 13 Armii:

  • 102 Korpus Strzelecki (maj – sierpień 1944),
  • 24 Korpus Strzelecki (wrzesień 1944),
  • 102 Korpus Strzelecki (październik 1944),
  • 74 Korpus Strzelecki (listopad 1944),
  • 24 Korpus Strzelecki (grudzień 1944),
  • 102 Korpus Strzelecki (styczeń - luty 1945),
  • 27 Korpus Strzelecki (marzec - kwiecień 1945),
  • 24 Korpus Strzelecki (maj 1945).

Dywizja wzięła udział w kierczeńsko-eltigieńskiej operacji desantowej (1943), operacji żytomiersko-berdyczowskiej (1943/1944), proskurowsko-czernowickiej operacji zaczepnej (1944), operacji sandomiersko-śląskiej (1945), dolnośląskiej operacji zaczepnej (1945), operacji łużyckiej (1945) i praskiej (1945).

6 stycznia 1944 dywizja otrzymała, za zdobycie Berdyczowa, nazwę wyróżniającą „Berdyczowska”, a 26 maja 1945, za przerwanie obrony wroga na rzece Nysa w Czechosłowacji, odznaczona została Orderem Bohdana Chmielnickiego.

18 stycznia 1945, w czasie operacji sandomiersko-śląskiej, dywizja niespodziewanym uderzeniem zdobyła Piotrków Trybunalski. Nocą z 25 na 26 stycznia 1945 oddział wydzielony dywizji zajął przyczółek na zachodnim brzegu Odry, na północ od Ścinawy (niem. Steinau). Przyczółek o szerokości 3 km i głębokości 2 km obejmował między innymi wieś Tymowa. W nocy z 27 na 28 stycznia przez Odrę przeprawiły się siły główne dywizji. Następnego dnia dywizja prowadziła walki na kierunku Lubina i Głogowa. 3 lutego dywizja została przegrupowana celem odparcia niemieckiego kontrataku w rejonie Teschwitz.

8 lutego 1945 dywizja rozpoczęła natarcie w ogólnym kierunku na Szprotawę, Żary i Forst. 9 lutego opanowała Lubin, a 13 lutego Szprotawę. Od 13 do 16 lutego dwa pułki (335 i 338) walczyły w Żaganiu[1]. Wojnę zakończyła nad Nysą Łużycką.

Struktura organizacyjna

  • Dowództwo
    • dowódca dywizji - pułkownik (od 20 kwietnia 1945 – generał major) Timofiej Wołkowicz (ros. Тимофей Иванович Волкович)
  • 333 Gwardyjski Pułk Strzelecki odznaczony Orderem Kutuzowa i Orderem Bohdana Chmielnickiego – Michaił Pligin (Михаил Степанович Плигин) od 20 kwietnia do 31 grudnia 1944
  • 335 Gwardyjski Pułk Strzelecki odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru, Orderem Suworowa i Orderem Bohdana Chmielnickiego - Stiepan Zacharczenko (Степан Михайлович Захарченко) poległ 5 kwietnia 1945
  • 338 Gwardyjski Pułk Strzelecki - Tichon Suchacki (Тихон Кондратьевич Сухацкий) poległ 11 lutego 1945
  • 305 Gwardyjski Pułk Artylerii
  • 119 Samodzielny Gwardyjski Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej
  • 115 Samodzielna Gwardyjska Kompania Rozpoznawcza
  • 129 Gwardyjski Batalion Saperów
  • 160 Samodzielny Gwardyjski Batalion Łączności
  • 120 batalion medyczno-sanitarny
  • 118 Samodzielna Gwardyjska Kompania Rozpoznania Chemicznego
  • 116 samochodowa kompania transportowa
  • 123 Polowa Piekarnia Chleba
  • 108 Dywizyjny Lazaret Weterynaryjny
  • 2301 Polowa Stacja Pocztowa
  • 1255 Polowa Kasa Banku Państwowego

Po zakończeniu działań wojennych w Europie dywizja została przeniesiona do Karpackiego Okręgu Wojskowego i tam czterokrotnie przeformowana:

  • w 1946 w 32 Zmechanizowaną Gwardyjską Dywizję Strzelecką (101, 102 i 103 Zmechanizowane Gwardyjskie Pułki Strzeleckie oraz 305 Gwardyjski Pułk Artylerii),
  • w 1957 w 41 Gwardyjską Dywizję Pancerną,
  • w 1965 w 117 Szkolną Gwardyjską Zmechanizowaną Dywizję Strzelecką,
  • w 1989 w 117 Szkolną Gwardyjską Dywizję Pancerną.

Przypisy

  1. W literaturze polskiej błędnie podawano, że oba pułki walczące w Żaganiu wchodziły w skład 117 Poznańskiej Dywizji Strzeleckiej generała majora Jermołaja Grigorjewicza Kobieridzie.

Bibliografia

W.I. Fies'kow, K.A. Kałasznikow, W.I. Golikow, Armia Radziecka w latach zimnej wojny 1945-1991, Tomsk 2004, ​ISBN 5-7511-1819-7​.

Media użyte na tej stronie

Order of Bogdan Khmelnitsky (USSR) 2-nd.jpg
Order of Bogdan Khmelnitskiy (USSR) 2nd Class
Soviet Guards badge.png
«Guards patch» to military personnel serving in Guards units, Guards formations, or Guards troops of the Red Army, version 1942.