11 Dywizja Pancerna (III Rzesza)

11 Dywizja Pancerna

11. Panzer-Division

Insygnia dywizji
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1 sierpnia 1940
Rozformowanie	2 maja 1945
Dowódcy
Pierwszy	gen. wojsk panc. Ludwig Crüwell
Ostatni	gen. mjr Horst Freiherr Treusch von Buttlar-Brandenfels
Działania zbrojne
II wojna światowa kampania bałkańska Operacja Barbarossa bitwa na łuku kurskim ofensywa w Ardenach
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	lądowe
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Podległość	12 Armia

Znaki taktyczne

(c) Bundesarchiv, Bild 101I-770-0280-20 / Feitel, Dr. / CC-BY-SA 3.0

Czołg PzKpfw IV z 11. DPanc. w Jugosławii

11 Dywizja Pancerna (niem. 11. Panzer-Division) – niemiecka dywizja pancerna z okresu II wojny światowej.

Historia

Została sformowana na bazie 11 Brygady Strzelców (Zmot.) rozkazem z dniem 1 sierpnia 1940 roku poprzez rozwinięcie jej do wielkości dywizji .

W styczniu 1941 roku została przerzucona do Rumunii, a następnie w składzie 12. Armii wzięła udział w inwazji na Jugosławię. Dywizja walczyła wtedy na kierunku Nisz – Belgrad i w dniu 12 kwietnia 1941 roku wkroczyła do Belgradu.

Po zakończeniu walk w Jugosławii w maju 1941 roku została wycofana do Niemiec, a w lipcu włączono ją w skład Grupy Armii "Południe" i skierowano na południowy odcinek frontu wschodniego. Walczyła wtedy w rejonie Żytomierza. W październiku 1941 roku została włączona w skład 4. Grupy Pancernej Grupy Armii "Środek" biorąc tym samym udział w bitwie pod Moskwą. Następnie walczyła na południowym skrzydle Grupy Armii "Środek". W lipcu 1943 roku wchodząc w skład 4. Armii Pancernej Grupy Armii "Południe" uczestniczyła w operacji "Cytadela" walcząc w rejonie Biełgorodu. Następnie walczyła w rejonie Krzywego Rogu i pod Kijowem. W czasie tych walk poniosła ciężkie straty i została wycofana z frontu.

W maju 1944 roku została przerzucona do Francji w okolice Bordeaux^[1], gdzie została uzupełniona. W wyniku alianckiej operacji Ironside nie została przeniesiona do Normandii w celu ochrony zachodniego wybrzeża Francji przed pozorowanym lądowaniem wojsk alianckich od strony Zatoki Biskajskiej^[1][2]. We wrześniu 1944 roku walczyła z wojskami amerykańskiej 7. Armii i francuskiej 1. Armii, które wylądowały w Prowansji. Następnie 11. DPanc. wycofała się na teren Alzacji i Saary. W 1945 roku broniła linii Renu, walcząc w marcu 1945 roku w rejonie Remagen, gdzie została rozbita. Resztki dywizji wycofały się w kierunku Bawarii, gdzie w kwietniu 1945 roku skapitulowały przed wojskami amerykańskimi.

Oficerowie dowództwa dywizji

Dowódcy dywizji^[3]

• gen. wojsk panc. Ludwig Crüwell (1940–1941)
• gen. por. Günther Angern (1941)
• gen. wojsk panc. Hans-Karl Freiherr von Esebeck (1941)
• gen. por. Walter Scheller (1941–1942)
• gen. wojsk panc. Hermann Balck (1942–1943)
• gen. piech. Dietrich von Choltitz (1943)
• gen. por. Johann Mickl (1943)
• gen. por. Wend von Wietersheim (1943–1945)
• gen. mjr Horst Freiherr Treusch von Buttlar-Brandenfels (1945)

Skład

1940

• 15 pułk pancerny (Panzer Regiment 15)
• 11 Brygada Strzelców (Schützen-Brigade 11)
  • 110 pułk strzelców (Schützen-Regiment 110)
  • 111 pułk strzelców (Schützen-Regiment 111)
  • 61 batalion motocyklowy (Motorrad Batallion 61)
• 231 batalion rozpoznawczy (Aufklarung Abteilung 231)
• 119 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 119)
• 209 pancerny batalion pionierów (, Panzer Pioniere Abteilung 209)
• 341 batalion łączności (Nachtichten Abteilung 341)

1943

• 15 pułk pancerny (Panzer-Regiment 15)
• 110 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 110)
• 111 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 111)
• 119 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 119)
• 11 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 11)
• 227 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 277)
• 61 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 61)
• 209 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 209)
• 89 pancerny batalion łączności (Panzer-Nachrichten-Abteilung 89)

Przypisy

Bibliografia

• Marcin Bryja: Panzerwaffe. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996. ISBN 83-86209-67-4.
• Chris Bishop: Niemieckie wojska pancerne w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11391-6.
• Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa: Wyd. Lampart, 1998. ISBN 83-867-7636-6.
• Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
• Tadeusz Sawicki: Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-06556-7.
• Leksykon Wehrmachtu – 11 Dywizja Pancerna